بزرگنمايي:

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری گفت: دانشگاهی که با پول دولت کار می‌کند هیچ تعاملی با جامعه خود ندارد. برای تغییر این اکوسیستم ابتدا باید تفکرات را تغییر و آن‌ها را به سمت نوآوری‌ها سوق داد و این تحول تنها به دست خود این افراد صورت می‌گیرد.

دکتر سورنا ستاری در سلسله نشست‌های مجازی مبنا با موضوع «تبیین تاثیر تدابیر و سیاست‌های راهبردی رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیشرفت علم و فناوری»، اظهار کرد: ما از یک تاریخ درخشان قدیمی در حوزه‌های مختلف تجارت، فناوری، دانش، علم و... برخوردار هستیم که دنیا به رسمیت شناخته است. اما در طول این 200 سال گذشته و به طور اخص از زمانی که نفت کشف شد، این ساختار فکری تغییر پیدا کرد. بدین منظور؛ ما که چهار تا پنج هزار سال تاریخ کارآفرینی داریم اکنون افراد دنبال کارآفرینی نمی‌روند.
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری تصریح کرد: همه به دنبال این هستند که در جایی استخدام شوند. این آن تفکر است که باید تغییر پیدا کند. یک تفکر نفتی و یک ساختار دولتی و حکومتی که در تمام بخش‌های مختلف پر از کارمند شده و قوانین متناقض که از سیستم دولتی یک سنگ ساخته و نمی‌توانیم به این راحتی تغییرات را ایجاد و نوآوری کنیم زیرا غیرقابل نفوذ شده است و هیچ انعطافی ندارد. همین ساختار فکری را در بخش خصوصی شاهد هستیم، به عنوان مثال ساختار حوزه اتاق بازرگانی که البته در این چند سال تغییراتی ایجاد شده، اما در کار واردات هستند و ما اکوسیستم صادرات نداریم.
وی بیان کرد: سیستم سنتی بخش خصوصی هنوز حاکم است و این سنت تفاوت زیادی با سیستم دولتی سخت و سنگی که در مورد آن صحبت می‌کنیم، ندارد چراکه در برابر تغییرات و نوآوری‌ها مقاومت می‌کند و ساختار وارداتی شده است. اگر شرکت‌ها را مشاهده کنید همه واردات و صادرات دارند اما باید دید که نقش کدام یک پررنگ‌تر است. این فرهنگ در صنعت حاکم است و ما صنعت نداریم بلکه کارخانه داریم. زمانی که خط تولید بدون اینکه دانش، فکر و فرهنگ آن منتقل شود از خارج کشور وارد و تصور می‌کنیم تولید محصول باعث پیشرفت می‌شود شاهد مشکلاتی خواهیم بود.
ستاری عنوان کرد: صنعت مکانی است که افراد طراحی، ماشین‌سازی می‌کنند یا خودرو را خودمان طراحی و در نهایت می‌سازیم. اما در بیشتر موارد شاهد این‌گونه صنعت‌ها نیستیم. همین امر در بعضی از دانشگاه‌ها وجود دارد. دانشگاه‌هایی وجود دارند که صد در صد بودجه‌شان را از دولت می‌گیرند و اکنون می‌گوییم که یک درصد یا 2درصد از بودجه را برای پژوهش در نظر بگیرید، ندارند. اگر هم که اعتباری داشته باشند برای خوابگاه و موارد دیگر هزینه می‌شود و این نوع از دانشگاه‌ها تعاملی با بیرون ندارند.
وی اضافه کرد: دانشگاهی که می‌خواهد با محیط بیرون تعامل داشته باشد باید عدد قابل توجهی از درآمد خود را از محل فروش تکنولوژی شرکت‌های خود و قراردادهای ارتباط با صنعت تامین کند. دانشگاهی که با پول دولت کار می‌کند هیچ تعاملی با جامعه خود ندارد. برای تغییر این اکوسیستم ابتدا باید تفکرات را تغییر و آن‌ها را به سمت نوآوری‌ها سوق داد و این تحول تنها به دست خود این افراد صورت می‌گیرد. 
وی خاطرنشان کرد: در تمام ساختارهای دولتی و خصوصی یک فرهنگ غلط توسعه پیدا کرده است. در خوزستان، بزرگسالان به فرزندان خود توصیه می‌کنند که کارمند شرکت نفت شوند و اصلا برای آن‌ها مهم نیست که این فرزند در ذهن خود چه ایده و نظری دارد و این همان فرهنگ است که از آن سخن می‌گوییم. برای حل این فرهنگ، نیازمند اکوسیستمی هستیم. اتفاقی که در سالیان اخیر در اکوسیستم نوآوری افتاد. در این اکوسیستم سرمایه‌های افراد در جیب‌شان نیست بلکه در ذهن‌شان نهفته است که حالت پویایی به خود گرفته و زایشی دارد.
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری اظهار کرد: اگر تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان، شرکت‌های خلاق و استارت‌آپ‌ها زیاد باشد می‌توانند با آن سلطه نظام خصوصی و دولتی که اکنون وجود دارد، مقابله کنند. همچنین می‌توانند در زمان تحریم‌ها هم به فعالیت خود بپردازند. در زمان کرونا شاهد بودیم که این شرکت‌ها چگونه نیازهای کشور را مرتفع کردند و کشور واقعا نیاز داشت.
وی اضافه کرد: اکنون شرکت‌های خصوصی وجود دارد که برای اولین بار در تاریخ کشور بر روی واکسن انسانی فعالیت می‌کنند. شرکت‌های خصوصی که در حوزه‌های تکنولوژی‌های جدید غذا کار می‌کنند. همچنین شرکت‌هایی هستند که در حوزه بیوتک، دارو، تجهیزات بسیار پیشرفته مانند سی تی اسکن، ساخت ونتیلاتور و... کار می‌کنند. تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته با قیمت‌هایی که در بازار جهانی قریب به 100 میلیارد تومان است، اکنون توسط این شرکت‌ها در داخل کشور با قیمت‌های کمتر ساخته می‌شود و این امر باید ادامه پیدا کند.
ستاری گفت: اینکه ما در حوزه غذا اکنون وابستگی داریم و سالی 7 تا 10 میلیارد دلار کنجاله و ذرت وارد می‌کنیم؛ همه از بی‌عقلی و نبود دانش است. دانش آن ممکن است در بسیاری از پژوهشکده‌های ما وجود داشته باشد اما نتوانستند تجاری کنند و هر جا که تعداد شرکت‌های ما کم بوده، در آن مسیر وابسته‌تر بودیم. 
وی افزود: بنابراین، 15 سال گذشته بود که رهبر انقلاب از اقتصاد دانش‌بنیان، ارتباط دانشگاه‌ها با جامعه و حل مشکلات مردم توسط دانشگاه‌ها صحبت می‌کردند. اینکه امروز همه در مورد اقتصاد دانش‌بنیان صحبت می‌کنند به سخنان چندین ساله مقام معظم رهبری برمی‌گردد. در حوزه‌های جدید مانند نانوتکنولوژی، بیوتکنولوژی، سلول‌های بنیادی نیز به همین صورت بود.
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری ادامه داد: ایشان در چند سال گذشته که کسی این رشته‌ها را نمی‌شناخت و حمایت نمی‌کرد، تشخیص دادند که باید از این رشته‌ها حمایت شود و کمک کردند پژوهشگاه‌هایی مانند پژوهشگاه رویان رشد کند. زیرساخت‌هایی که ما امروز به آن‌ها می‌بالیم و به حوزه‌های اقتدار کشور تبدیل شده‌اند در سال‌های بسیار دور توسط چه کسانی حمایت شده است. ما همه مدیون رهبری هستیم که به توسعه تکنولوژی و فناوری، نیروی انسانی متخصص توجه کرده است.
وی در خصوص احساس مسئولیت نخبگان بیان کرد: در سند نخبگانی میان استعدادهای برتر علمی ‌با نخبگان تفاوت وجود دارد. فردی که رتبه برتر کنکور می‌شود یا در المپیاد جهانی رتبه کسب می‌کند یک استعداد برتر است و نخبه محسوب نمی‌شود. نخبه فردی است که در جامعه اطرافش تاثیرگذار باشد و موضوعی را تغییر دهد. احساس مسئولیت نخبگانی به واسطه این موضوع به وجود می‌آید که ما برای کشورمان چه کرده‌ایم.
ستاری عنوان کرد: اینکه از نخبگان استقبال شود احتیاج به یک اکوسیستم دارد که در آن نخبه اهمیت پیدا می‌کند. دانشجویانی که به خارج کشور می‌روند به خاطر پول نمی‌روند، این زیرساختی است که باید ما در اختیار آن‌ها قرار دهیم تا در محیط خود اثرگذار باشند.
وی افزود: وجود جمهوری اسلامی هم به نوآوری‌هایش است و ما در حوزه‌های دفاعی تجربه کردیم که اگر به همان شکل خارجی به حوزه دفاع نگاه کنیم قطعا از آن شکست می‌خوریم زیرا تعداد تجهیزات و نیروی انسانی که آن‌ها تربیت کردند از ما برتری دارد. در صنعت و اقتصاد هم این‌گونه است و ما باید به واسطه نوآوری‌های خودمان توسعه پیدا کنیم. امیدوارم که با همکاری همه افراد در دولت و تمام وزرا این حرکتی که آغاز شده به طور توالی توسعه پیدا کند و ما نتایج بسیار خوبی داشته باشیم.
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: همه باید سعی کنیم که این اتفاق ادامه پیدا کند و در این جهت گام برداریم تا مشکلات کشور با عقل و دانش حل شود و این دانش منتج به فناوری و محصولی شود که بتواند مشکل کشور را حل کند. هر مشکلی با دانش حل می‌شود و توسعه فناوری باعث این اتفاق است و امیدوارم که همه کمک کنند و این حرکتی که توسط نخبگان و شرکت‌های مختلف آغاز شده بتوانند سرپا بمانند و اتفاقات خوبی برای کشور رقم خورد.
انتهای پیام