پیام خراسان - بجنورد- شهرستان مرزی رازوجرگلان با وجود ظرفیت های فراوان در حوزه های مختلف هنری، کشاورزیٰ، نوغانداری و صنعت پرورش اسب همچنان از ریل توسعه عقب مانده و در اسناد 31 شهرستان محروم و کمتر توسعه یافته وزرات کشور جای گرفته است.

به گزارش خبرنگار ایرنا، گرچه شهرستان مرزی رازوجرگلان در سال 91 پس از تصویب دولتمردان وقت به شهرستان ارتقا یافت و این تقسیمات سیاسی جدید برای اهالی مرزنشین نعمت گازرسانی، حذف مدارس خشتی، ایمن سازی مسکن های روستایی و توسعه اینترنت را به ارمغان آورد اما همچنان دایره محرومیت این منطقه مرزی به حدی است که نام رازوجرگلان در اسناد 31 شهرستان محروم و کمتر توسعه یافته وزرات کشور جای گرفته است.
در واقع با گذشت حدود 10 سال از تقسیمات سیاسی وزارت کشور در این منطقه، هنوز مرزنشینان نداشته های زیادی چون بیمارستان، راه های ارتباطی مناسب و فضاهای فرهنگی دارند.
جدای از این نداشته ها، هنوز گذرگاه مرزی این شهرستان با وجود هم مرزی با ترکمنستان فعال نشده است و کمبود آب شرب نیز دردی آنی است که نیازمند نگاه جهادی دولت سیزدهم و رویکرد عدالت محور رییس جمهوری برای رفع این محرومیت هاست.
خشکسالی و تامین آب شرب
اگرچه این خواسته نیاز فوری بسیاری از شهرستان های استان و کشور است ولی رازوجرگلان نیز که شغل اکثر اهالی آن کشاورزی است بیش از پیش از این مشکل رنج می برد.
این اهالی از حدود یک دهه گذشته از خشکسالی رنج می برند ولی امسال این مشکل بیش از هر زمان دیگری خودنمایی می کند به گونه ای که کاهش بارندگی ها در استان به بیش از 60 درصد رسیده است.

بررسی های میدانی خبرنگار ایرنا نشان می دهد که ماندگاری یک دهه خشکسالی در این شهرستان مرزی علاوه بر از رونق انداختن کسب و کار کشاورزی و دامداری در این منطقه موتور مهاجرت جوانان به کلانشهرها و مرکز استان را نیز روشن کرد به طوری که طبق آمار رسمی هم اکنون حدود 20 هزار نفر از نیروهای کار این منطقه که بیشترشان در حوزه کشاورزی، دامداری و صنایع دستی به خصوص قالی و قالیچه ترکمنی فعالیت داشتند به کلانشهر تهران و یا مرکز استان به کارهای ساختمانی و یا حاشیه ای همانند دستفروشی به عنوان اشتغال کاذب روی آوردند.
تنش آبی در 27 روستای رازوجرگلان
جدای از زیان های خشکسالی به بخش کشاورزی رازوجرگلان، 27 روستای این شهرستان مرزی با جمعیتی بیش از 10 هزار نفر با تنش آبی مواجه هستند و اهالی مرزنشین ساعات زیادی بدون آب سپری می کنند و با بطری های 10 لیتری و 20 لیتری چشم انتظار تانکرهایی هستند تا آب روزانه خود را تامین کنند.
معاون برنامه ریزی فرمانداری رازوجرگلان در این خصوص گفت: اگرچه نیکوکارانی هم اینک برای رفع مشکلات کم آبی شهرستان دست به‌کار شده اند ولی رفع اساسی کمبود آب در این منطقه نیازمند جذب اعتبارات دولتی است.

احمد وحیدی افزود: بیش از 50 درصد شبکه توزیع آب این شهرستان مرزی خراسان شمالی گالوانیزه و فرسوده است که در سال جاری 150 میلیارد ریال برای مرمت آن تصویب شده است.
وی یادآور شد: همچنین بیش از 30 درصد خطوط انتقال آب شهرستان نیز دچار فرسودگی و رسوب گذاری شدید شده است که نیازمند به روزرسانی فوری است.
وحیدی خاطرنشان کرد: بی تردید این فرسودگی شبکه توزیع و افزایش رسوب گذاری لوله‌ها بویژه در نقاط غیر قابل رویت در حالی است که 23 روستای این شهرستان با تنش آبی مواجه اند و مشکلات تامین آب شرب را دوچندان کرده است.
سرپرست آب و فاضلاب شهرستان مرزی رازوجرگلان نیز گفت: برای رفع تنش آبی در روستاهای شهرستان مرزی راز و جرگلان 525 میلیارد و 520 میلیون ریال اعتبار نیاز دارد.
نادر رازی افزود : هم اکنون حدود 30 درصد روستاهای این شهرستان که معادل 23 روستا با 5 هزار و 984 خانوار در این شهرستان است به دلیل کاهش بارندگی و گرمای شدید با تنش آبی مواجه هستند.
نبود راه های مناسب
نبود راه های ارتباطی مناسب و استاندارد یکی دیگر از دغدغه های اصلی مردم بخش جرگلان در شهرستان راز و جرگلان است که هر ساله با نزدیک شدن فصل سرما و بارش ها بیشتر احساس می شود.
اهالی مرزنشین و رانندگان این مسیر، سختی پیمودن این راه های نامناسب را بهتر از هر کسی می دانند و رانندگان همیشه در طول مسیر بیشترین حرف و صحبت هایشان با مسافران از جاده خراب رازوجرگلان و رسیدگی نکردن مسوولان است.
مدیر راهداری راز و جرگلان با بیان اینکه میانگین برخورداری راه های روستایی کشور 92.7 درصد است، تصریح کرد: میزان برخورداری از راه های روستایی مناسب استان 83 درصد است که این میزان در رازوجرگلان 73 درصد است.

رسول ضیغمی با اشاره به اینکه طول راه های راز و جرگلان 400 کیلومتر است، گفت: 117 کیلومتر از راه های روستایی این شهرستان مرزی نیازمند بازسازی و آسفالت است که اجرای هر کیلومتر آن نزدیک به 12 میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد.
وی افزود: در بخش مرکزی و جرگلان جاده روستاهای اشرفدره، کلاته ابریشم، امام دره، سنگسار، گنبدلی، تش نفس و در بخش غلامان روستاهای قره باتر، آتعلی و آلمادوشن از اولویت های بازسازی، تعمیر و آسفالت هستند.
نماینده مردم بجنورد، مانه و سملقان، گرمه، جاجرم و راز و جرگلان در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: ایجاد راه های ارتباطی مناسب برای ارتباط با مرکز استان و استان های همسایه از خواسته اصلی مردم شهرستان رازوجرگلان است.
محمد وحیدی افزود: راه های ارتباطی مناسب از مولفه های اصلی سرمایه گذاری در هر منطقه است که در این بین محرومیت این شهرستان از راه های مناسب بیشترین مشکلات را برای سرمایه گذاری و ایجاد زنجیره تولید در بخش های مختلفی همانند کشاورزی، و صنایع دستی شهرستان ایجاد کرده است.
وی با بیان اینکه منابع استانی، تنها 15 درصد اعتبارات ساخت راه شهرستان را تامین می کند، افزود: راه روستایی شیرین دره به رازوجرگلان نیز به عنوان راه اصلی تعریف نشده است تا شاهد جذب اعتبار ملی برای تسریع در ساخت این جاده باشیم.
مرزنشینان در انتظار ساخت بیمارستان
اگرچه طرح تحول نظام سلامت از سال 93 با هدف ایجاد عدالت در دسترسی به خدمات سلامت و نیز ارتقای کیفیت خدمات مطرح و پیگیری شد، اما هنوز مردم بخش مرزی خراسان شمالی از دریافت ساده‌ترین خدمات بیمارستانی محروم هستند و سال هاست که برای دریافت خدمات درمانی مسیری 150 کیلومتری را طی می کنند.
بعد از ارتقای این بخش به شهرستان در سال 91، پیشرفتی در بخش درمانی این منطقه مرزی استان ایجاد نشد به گونه ای هر چند وقت اخباری از مرگ مصدومان و بیمارانی که به سبب طولانی بودن مسیر و دیر رسیدن آمبولانس به بیمارستان شنیده می شود تا ضرورت احداث بیمارستان در این منطقه بیش از پیش احساس شود.

در این میان اگرچه بعد از سال ها پیگیری اهالی مرزشنین و مسوولان استانی، سرانجام در سال 99، کلنگ احداث بیمارستان 64 تخت خوابی بر زمین زده شد و قرارگاه خاتم الانبیا(ص) مجری این طرح شد ولی بعد از گذشت یکسال هنوز شاهد پیشرفتی در اجرای این پروژه درمانی نیستیم به گونه ای که این روزها چشم امید اهالی مرزنشین خراسان شمالی برای به سرانجام رسیدن این پروژه درمانی به توانمندی های جهادی دولت سیزدهم دوخته شده است تا آنها نیز طعم توزیع عادلانه خدمات درمانی را بچشند.
فرماندار شهرستان مرزی رازوجرگلان در این خصوص گفت: براساس ماده 23، پیش از اجرای هر طرحی باید مطالعات توجیهی فنی، اقتصادی، مالی، زیست محیطی، پدافند غیرعامل، اجتماعی و فرهنگی (موضوع ماده(3) دستورالعمل) انجام و مجوزهای لازم از دستگاه های محیط زیست و پدافند غیرعامل گرفته شود.
روح الله حسین پور افزود: تفاهم نامه احداث این بیمارستان با قرارگاه خاتم الانبیا(ص) منعقد شده است و دستگاه اجرایی متولی یعنی دانشگاه علوم پزشکی باید پیگیر آغاز عملیات اجرایی باشد.
از سوی دیگر معاون درمانی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی نیز گفت: علوم پزشکی استان مسوول ساخت بیمارستان نیست و تنها تجهیز مراکز درمانی و تامین نیروی انسانی بر عهده این بخش است.
دکتر قاسم بیانی افزود: مجری این طرح قرارگاه خاتم الانبیای سپاه و دستگاه های اجرایی است که باید پیگیر ساخت این بیمارستان 64 تختخوابی باشند.
نبود فضایی فرهنگی
با وجود اینکه از رازوجرگلان به رنگین کمان اقوام و سرزمین قومیت ها یاد می شود و قوم های ترکمن، کرد و تات آن با نوع پوشش، گویش و رسومات شان گرفته تا دست بافت ها و صنایع دستی از قبیل فرش دوروی ابریشم، آوازه جهانی دارد، هنوز با این همه ظرفیت های بالقوه فرهنگی از داشتن فضای فرهنگی و هنری محروم هستند.

گرچه در سال های اخیر گام هایی برای ساخت مجتمعی فرهنگی در این شهرستان مرزی برداشته شده است ولی با تخصیص قطره چکانی اعتبارات ساخت و بهره برداری از این مجتمع فرهنگی برای هنرمندان و فرهنگ دوستان این منطقه مرزی در سال های پیش رو دور از انتظار است.
سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی راز و جرگلان گفت: سال های گذشته حدود 2 میلیارد ریال اعتبار از محل تملک دارایی ها برای ساخت نخستین مجتمع فرهنگی و هنری این شهرستان مرزی تخصیص یافت که این اعتبار برای واگذاری زمین مجتمع و مجوز ساخت آن هزینه شد.
میثم آذزی افزود: امسال نیز حدود 500 میلیارد ریال تخصیص یافت که برای فنس کشی این مجتمع و دیگر اقدامات لازم هزینه خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه این مجتمع فرهنگی، هنری در شهر راز ساخته خواهد شد، تصریح کرد: ساختمان این مجتمع فرهنگی هزار و 400 متر مربع و شامل سالن سینما، آمفی تئاتر، نگارخانه و اتاق نمایش خواهد بود.
گذرگاه مرزی که فعال نشد
موضوع گذرگاه مرزی بین ایران و ترکمنستان در مرزهای خراسان شمالی همواره از موضوعات مورد بحث در استان خراسان شمالی بوده است به گونه ای که این خطه با بیش از 280 کیلومتر مرز بین‌المللی با کشور ترکمنستان و سابقه تاریخی مرز تجاری با آن کشور متأسفانه در حال حاضر هیچ‌گونه مرز تجاری و بازارچه مرزی با کشور ترکمنستان ندارد.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداریٰ گفت: در بهمن ماه 1383 که بازارچه مرزی پرسه سو توسط هیات محترم وزیران مصوب شده بود به دلیل عدم فعالیت این بازارچه و نبود تمایل از سوی کشور ترکمنستان در راه اندازی بازارچه، شهریور سال1390 طبق مصوبه هیات‌وزیران بازارچه پرسه سو از لیست بازارچه‌های مرزی کشور حذف شد.
محمد بدری افزود: مسوولان پیگیری‌های زیادی برای بازگشایی این بازارچه از سوی رییس جمهور و وزیر امور خارجه انجام داده اند تا از طریق دیپلماسی خارجی پیگیری‌های لازم با کشور ترکمنستان انجام پذیرد.
در این بین کارشناسان این حوزه، بهبود وضعیت اقتصادی مرزنشینان، کاهش قاچاق و مهاجرت از مناطق مرزی و افزایش امنیت این مناطق و تقویت روابط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی با کشور همسایه را از مزایای ملموس بازارچه و پایانه مرزی عنوان می کنند.
شهرستان راز و جرگلان با 70 هزار نفر جمعیت از داشتن بیمارستان بی‌بهره است و مردم این منطقه ناگزیرند برای دریافت خدمات درمانی فاصله چند 10 کیلومتری آن تا شهرستان مانه و سملقان و یا بجنورد، مرکز استان خراسان شمالی را طی کنند.
این شهرستان که در شمالی‌ترین نقطه استان قرار دارد، هم مرز با کشور ترکمنستان بوده و دارای 3 بخش مرکزی، جرگلان و غلامان است.
استان 863 هزار نفری خراسان شمالی، 9 مرکز درمانی با هزار و 300 تخت بیمارستانی دارد.
برچسب‌ها
راز و جرگلان وزارت کشور خراسان شمالی