بزرگنمايي:

پیام خراسان- طبق تعریف سازمان جهانی گردشگری، هر فردی که یک شب در مقصد سفر خود اقامت کند، گردشگر محسوب می‌شود و از این منظر "اقامت" رکن و مشخصه اصلی سفر و گردشگری است در عین حال که حمل و نقل، بهداشت، امنیت، مسیر دسترسی و جاده نیز از اهمیت انکارناپذیر و مهمی برخوردار است.

پس از گذشت 2 سال از شیوع ویروس کرونا و تعطیلی‌ها و محدودیت‌های ناشی از آن و به تبع این شرایط توقف سفرهای نوروزی در سالهای 1399 و 1400، در نوروز 1401 و با توجه به فراگیری واکسیناسیون همگانی و نیز کاهش شیوع بیماری، بار دیگر شاهد رونق سفرهای نوروزی و اوج گیری سفر به شهر مشهد و خراسان رضوی بودیم.

کسب آمادگی برای میزبانی از زائران نوروزی اگرچه از ماهها قبل و در فضایی مملو از تردید به دلیل عدم امکان پیش بینی نسبت به موج شیوع بیماری آغاز شده بود اما خوشبختانه با بهبود شرایط، تلاشها و برنامه‌ریزی‌ها به گونه‌ای پیش رفت که زائر و مسافر از این سفر ناراضی و بدون دریافت خدمات مقتضی برنگردد. هرچند از نگاه کارشناسان حوزه گردشگری، بعد از 2 سال رکود در این بخش، بروز چالش و نقص در این زمینه امری طبیعی و قابل پیش بینی می تواند باشد.

این 2 سال با کمرنگ شدن و گاه توقف کامل سفر، چالش ها، آسیب ها و خسارات فراوانی گریبانگیر واحدهای اقامتی اعم از هتل، هتل آپارتمان، مهمانپذیر، اقامتگاههای بومگردی و خانه مسافرها شد؛ چالش هایی که کمترین و البته مهمترین آن را توقف درآمد و از دست دادن نیروهای متخصص و باتجربه در این عرصه به عنوان ارزشمندترین سرمایه یک واحد اقامتی می توان برشمرد.

در عین حال آماده سازی واحدهای اقامتی در سه سطح دائم، موقت و اضطراری در قالب کمیته اسکان ستاد تسهیلات خدمات سفر از 2 ماه قبل از فروردین امسال در دستور جدی کار قرار گرفت و آماده سازی واحدهای اقامتی، به‌روزرسانی و تقویت استانداردهای این واحدها با اولویت و جدیت به همراه نظارت دستگاه متولی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگر ی و صنایع دستی آغاز شد.

در این میان ورود میلیونی زائران، اگرچه تا قبل از آغاز سال نو، که هنوز شرایط کشور و استان از نظر شیوع ویروس کرونا قدری شکننده و در نوعی برزخ به سر می برد، به رغم تجربه طولانی سالهای گذشته مشهد و خراسان رضوی برای میزبانی، در روزهای اولیه با قدری شوک و هیجان همراه بود که البته با همکاری، همدلی و به کارگیری تلاش و توان همه جانبه دستگاهها، مدیریت شد.

این در حالی بود که تورم و گرانی کالا و البته تفاوت نرخهای اقامت از 2 سال قبل از آن قدری موجب تاثیر منفی بر انتخاب محل اقامت از سوی زائران شد و همین امر که تا قبل از آن یکی از نگرانی های مسوولان استان بود، موجب شد شمار اندکی از زائران و مسافران دیرتر به فکر مکان اقامت و استقرار در آن بیفتند.

البته عدم رزرو قبلی محل اقامت به عنوان یکی از اصول اولیه سفر از دیگر مسائلی بود که در نوروز امسال در مشهد به خوبی به چشم می خورد زیرا مسافر نحوه سفر را با حساسیت و برآورد هزینه و سایر موارد موثر انتخاب می کند اما معمولا به رزرو محل اقامت و استراحت بی توجه است.

در چنین شرایطی بود که مدیریت بحران در روزهای اولیه تعطیلات نوروزی، که شدت سرما هم بر بغرنج شدن مساله افزوده بود، موجب شد تا به خوبی وضعیت مدیریت شود و در کنار افزایش راهنمایی و هدایت مسافران، ورود ظرفیتهای جدید اقامتی راهگشای مسافران و زائران شود.

تغییرات مهندسی سفر در مشهد

معاون هماهنگی امور زائران استانداری خراسان رضوی با بیان اینکه در 2 سال گذشته مشهد به دلیل عدم میزبانی از زائران اندکی دچار از دست دادن برخی توانمندی های خود شده بود، ادامه داد: البته حجم مسافر ورودی طی تعطیلات نوروز امسال به مراتب بیشتر از پیش بینی‌های صورت گرفته بود.

حجت الاسلام حجت گنابادی نژاد اظهار کرد: باید توجه داشت که امسال مهندسی سفر در مشهد تغییرات معناداری پیدا کرده که در حال بررسی این تغییرات و اعلام رسمی نتایج مربوطه هستیم.

وی اظهار کرد: مدت زمان ماندگاری مسافر، زمان ورود و ترک مشهد و غیره از جمله محورهای دچار تغییر در تعطیلات نوروز امسال بود.

معاون استاندار خراسان رضوی اظهار کرد: علاوه بر این، رشد قیمتها طی 2 سال گذشته و فاصله پیش آمده برای برقراری سفر موجب شد تا مسافران بعد از 2 سال با ورود به مشهد دچار حس نامانوسی با نرخها شوند اگرچه تغییرات تورمی در زندگی روزمره را تجربه کرده و این برایشان امری ملموس بود اما این تغییرات را در سفر چندان تجربه نکرده بودند.

وی تاکید کرد: یکی از عواملی که برخی زائران برای انتخاب و گزینش محل اقامت دچار تعلل و تاخیر شدند دقیقا همین مساله و عوامل اقتصادی موثر در انتخابشان بود.

خروج از بحران با همکاری همه جانبه

حجت الاسلام گنابادی نژاد با بیان اشاره به پیش بینی 450 هزار نفرشب اقامت در استان، گفت: از این رقم 350 هزار نفرشب متعلق به مشهد بود، که به رغم همه شرایط موجود و سرمای ناگهانی هوا که البته از قبل هم پیش بینی شده بود، شاهد بروز وضعیتی بودیم که همکاری و همدلی دستگاهها و مجموعه های مختلف ما را از بحران محتمل عبور داد.

این مسوول گفت: به عنوان مثال پیش بینی اقامت مسافران تنها در 150 باب مسجد شده بود اما با ایجاد نیاز مجموعا 450 مسجد در مشهد در امر اسکان مسافران و زائران ما را یاری کردند.

وی افزود: همچنین ظرفیت مدارس آماده سازی شده برای میزبانی مسافران که در سال 98 تعداد 770 مدرسه بود امسال در نهایت به  990 مدرسه رسید که کمک بسیار بزرگی بود.

معاون استاندار خراسان رضوی اظهار کرد: البته در این میان یک سری نواقص اجرایی و هماهنگی هم بود و یقینا نمی توان همه چیز را ایده آل دانست اما رویکردهای خوبی در این دوره را شاهد بودیم.

ضعف اطلاع رسانی ملی از خدمات

معاون استاندار خراسان رضوی گفت: در کنار همه مسائلی که وجود داشت و حادث شد آنچه بیشتر دچار آن بودیم و موجب بروز مشکل شد، ضعف اطلاع رسانی در عرصه ملی بود.

وی تصریح کرد: هم اکنون در مشهد سه روزنامه منتشر می شود که در ایام نوروز تعطیل بودند و در زمینه استفاده از اطلاع رسانی ملی و فضای مجازی نیز چندان موفق عمل نکردیم.

حجت الاسلام گنابادی نژاد ادامه داد: این در حالی بود که از لحظه کمک رسانه ملی و اطلاع رسانی به مسافران، شرایط تغییر کرد و مسافران از راههای جدید انتخاب محل اقامت و تماس با سامانه 137 آگاهی یافتند و برای آن اقدام نمودند.

وی تجربه امسال را برای مشهد بسیار مفید دانست و افزود: باید از ظرفیت رسانه‌ها و نیز فضای مجازی در سنوات آینده بهره بیشتری ببریم که البته مستندسازی و تجربه نگاری از سفرهای نوروزی امسال به دستور استاندار در حال انجام است.

ورود 8.5 میلیون زائر به مشهد

معاون هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی با بیان اینکه بیش از هشت میلیون و 500 هزار زائر و مسافر از دهم اسفند پارسال و روز مبعث حضرت رسول اکرم(ص) تا پایان 13 فروردین‌ماه امسال به مشهد وارد شده‌اند، ادامه داد: در این بازه زمانی حضور انبوه زائران و عاشقان زیارت امام رضا( ع) در مشهد مقدس را شاهد بودیم و نکته قابل توجه این بود که طی روزهای 12و 13 فروردین میزان خروجی مسافر بیش از 300 هزار نفر اعلام شد.

حجت الاسلام گنابادی نژاد با بیان اینکه بیشترین میزان خروج مسافر از مشهد طی روزهای دهم و یازدهم فروردین‌ماه گزارش شده  است، افزود: در روزهای مذکور، روزانه بیش از 500 هزار نفر خروجی مسافر ثبت شده است.

معاون هماهنگی امور زیارت استانداری خراسان رضوی ادامه داد: به همت کمیته حمل و نقل ستاد تسهیلات خدمات سفر استان و معاون هماهنگی عمرانی استانداری تمهیدات مطلوبی برای بازگشت مسافران فراهم شد.

ثبت 33 هزار نفر اقامت در مراکز اسکان موقت شهرداری

رییس سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد نیز گفت: طی نوروز امسال حدود 33 هزار نفر در مراکز اسکان اضطراری شهرداری مشهد و کمپ غدیر اقامت کردند.

حسین باغ‌گلی به خبرنگار ایرنا افزود: 17 هزار و 686  نفر از این تعداد در بوستان غدیر و بقیه در سالن‌های ورزشی شهرداری مشهد اسکان داده شدند.

وی اضافه کرد: همچنین در نوروز امسال 14 پایگاه راهنمای زائر در سطح شهر مشهد و مبادی ورودی آن فعال بود که به 809 هزار و 64 نفر در این ایستگاه‌ها پاسخگویی شد.

معاون شهردار مشهد گفت: در این ایام بیش از 36 هزار محصول اطلاع رسانی، کتابچه و نقشه در بین زائران توزیع شده‌ است.

باغ گلی افزود: 2 دستگاه اتوبوس مشهدگردی 2 طبقه و 10 دستگاه اتوبوس یک طبقه نیز در این ایام در مشهد فعالیت داشتند که با 57 تور ،2 هزار و 578 نفر را با المانها و رویدادهای فرهنگی نوروزی مشهد آشنا کردند.

ثبت بیش از 3.5 میلیون نفر- شب اقامت

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: سه میلیون و 582 هزار نفر-شب اقامت طی تعطیلات نوروز امسال در استان ثبت شده است.

سیدجواد موسوی افزود: این میزان اقامت از تاریخ 25 اسفندماه گذشته تا 13 فروردین ماه جاری در واحدهای اقامتی دائم، موقت و اسکان اضطراری به ثبت رسیده است.

وی ادامه داد: طی این مدت ضریب اشغال واحدهای اقامتی رسمی در خراسان رضوی به صورت میانگین 70 درصد بوده است.

مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خراسان رضوی گفت: ظرفیت واحدهای اقامتی رسمی استان شامل هتل، هتل‌ آپارتمان، مهمانپذیر، خانه مسافر، اقامتگاه سنتی و بومگردی 120 هزار نفر - شب اقامت است که با احتساب ظرفیت اسکان موقت و اضطراری به 470 هزار نفر - شب اقامت افزایش می‌یابد.

موسوی افزود: واحدهای اقامتی غیر رسمی نیز شامل مدارس، مساجد، حسینیه‌ها، بوستان‌های زائرپذیر، خوابگاه‌های دانشجویی، زائرسراهای ارزان قیمت، زائرشهر رضوی و مهمانسراهای دولتی و سایر مراکز اقامتی است.

وی ادامه داد: طی این مدت بیش از هزار مورد بازدید از اماکن اقامتی خراسان رضوی انجام و به 233 مورد شکایت رسیدگی شده است.

به گزارش ایرنا، اگرچه مشهد طی روزهای نخست نوروز 1401 شاهد برخی مشکلات در زمینه اسکان زائران و مسافران نوروزی بود اما مدیریت اوضاع پیش آمده و بحران در حال شکل گیری موجب شد تا هدایت و ساماندهی مسافران و زائران به خوبی انجام شود و این تجربه برای سالهای دیگر و تعطیلات آینده باقی بماند.

مجموعه تاسیسات گردشگری و اقامتی در کنار دستگاههای خدمت رسان در خراسان رضوی و مشهد بعد از 2 سال توقف نسبی سفر به دلیل شیوع ویروس کرونا و تحمل خسارات سنگین ناشی از این امر بار دیگر با تمام قوا وارد میدان خدمت به زائران شده اند تا میزبان حضور گرم عاشقان زیارت و سیاحت باشند.

بیش از هشت میلیون و 500 هزار زائر و مسافر از روز مبعث حضرت رسول اکرم(ص) تا پایان 13 فروردین‌ماه امسال به مشهد وارد شده‌اند.