بزرگنمايي:

پیام خراسان- مشهد مقدس همواره در دهه پایانی ماه هجری صفر که مصادف با ایام رحلت حضرت رسول (ص) و شهادت امام حسن مجتبی و امام رضا(ع) است و نیز در تعطیلات نوروز، میزبان خیل عظیم زائران و دلدادگان امام هشتم (ع) شیعیان و ولی نعمت مردم ایران است که سفر و پذیرایی از این حجم زائر و مسافر و مدیریت بازگشت سریع آنان به شهرهای خود عملیات حمل و نقلی کم‌نظیری را می‌طلبد.

 پس از 2 سال از آغاز شیوع کرونا و رفت و آمد موج‌های مختلف این ویروس، با فروکش کردن موج ششم کرونا و پدید آمدن وضعیتی مطلوب که با گسترش و سرعت بخشیدن به واکسیناسیون عمومی که با استقرار دولت سیزدهم  همراهی مردم به دست آمده است، برآوردها نشان از حضور گسترده زائران و مسافران در مشهدالرضا (ع) بود که معاون هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی در تشریح این فرایند حمل و نقلی گفت: بیش از هشت میلیون و 500 هزار زائر و مسافر از روز مبعث حضرت رسول اکرم(ص) در اسفند سال گذشته تا 13 فروردین‌ماه امسال به مشهد وارد شده‌اند.

حجت الاسلام حجت گنابادی‌نژاد افزود: از 10 اسفندماه پارسال حضور زائران و عاشقان زیارت امام رضا(ع) در مشهد مقدس را شاهد بوده ایم و نکته قابل توجه این است که در روزهای 12 و 13 فروردین جاری میزان خروج روزانه مسافر از مشهد بیش از 300 هزار نفر اعلام شده است.

وی با بیان اینکه بیشترین میزان خروج مسافر از مشهد در روزهای دهم و یازدهم فروردین‌ماه گزارش شده است، افزود: در روزهای مذکور، روزانه بیش از 500 هزار نفر خروجی مسافر به ثبت رسیده است.

گشت زنی برای پذیرش زائران فاقد اقامت

گشت زنی برای پذیرش زائران حرم رضوی در ایام نوروز امسال با جدیت توسط دست اندرکاران این حوزه آغاز شد که فرماندار مشهد نیز در خصوص عملیات بزرگ پذیرایی و اسکان زائران نوروزی در این کلانشهر به خبرنگار ایرنا گفت: همه اقامتگاه های رسمی و غیر رسمی مشهد به تعداد 350 هزار شب خواب در نوروز امسال به صورت منسجم و هماهنگ در اختیار زائران بود.

محسن داوری افزود: 100 هزار شب خواب ظرفیت اضطراری اسکان در ورزشگاه ها و اماکن عمومی نیز به ظرفیت های معمول اسکان افزوده شد که می توان گفت عملیاتی کم نظیر در خصوص اسکان زائران اتفاق افتاد.

وی گفت: از 29 اسفند گشت زنی تیم های ما در نقاط مختلف شهر برای یافتن زائران بدون مکان اسکان آغاز شد و همکاران در بخش های مختلف مهمانان حضرت رضا(ع) را به اقامتگاه های اضطراری هدایت می کردند و البته این عزیزان از غذای رایگان سفره خانه حضرت نیز بهره مند می شدند.

فرماندار مشهد ادامه داد: برای رفع مشکل حمل و نقل عمومی 500 دستگاه اتوبوس برای تسهیل در جابه جایی عمومی مسافران در اطراف حرم مطهر رضوی تدارک دیده شد و با تاکسیرانی نیز هماهنگی هایی صورت گرفت.

داوری ظرفیت پارکینگ های اطراف حرم رضوی را پنج هزار خودرو عنوان کرد و گفت: در همین ایام نوروز پنج هزار ظرفیت جدید در قالب توقفگاه امن برای خودرو زائران در اطراف بافت پیرامونی حرم مطهر ایجاد شد.

900 میلیون تومان به زائران برگردانده شد

وی به تامین مایحتاج غذایی زائران در اطراف حرم مطهر رضوی اشاره و بیان کرد: 22 فروشگاه ویژه برای عرضه نان، گوشت مرغ، سیب زمینی، پیاز و میوه با قیمت مصوب در اطراف حرم مطهر رضوی ایجاد شد و علاوه بر فعالیت نانوایی های معمول، 12 واحد نانوایی ثابت و سیار نیز پخت فوق العاده نان در اطراف حرم را آغاز کردند.

فرماندار مشهد گفت: نظارت و برخورد با تخلفات صنفی با فوریت و در محل انجام می شد، به گونه ای که طی نوروز 1401، بالغ بر 9 میلیارد ریال پول بابت تخلفات صنفی به زائران بازگردانده شد و 25 واحد متخلف نیز مهر و موم شدند.

اوج خروج مسافر و چالش های ناگهانی

داوری به شرایط دشوار بازگشت مسافران از مشهد اشاره کرد و گفت: برخی رویدادهای دیگر در این ایام با زمان اوج بازگشت مسافر نوروزی از مشهد تداخل پیدا کرد که کار را به شدت سخت نمود.

وی گفت: در روزهای پایانی تعطیلات ناگهان صدور ویزا و ورود اتباع افغانستانی به استان و مشهد شدت گرفت، چنانکه در سه روز پایانی نوروز روزانه 2 هزار افغانستانی مقیم مشهد خواستار ترک این شهر و سفر به تهران برای خروج هوایی از ایران بودند.

فرماندار مشهد گفت: به این منظور طی هماهنگی با اتوبوسرانی مشهد و با استفاده از ناوگان برون شهری این سازمان نسبت به اعزام این مهاجران به تهران اقدام شد.

وی به همزمانی سفر هیات دولت به مشهد نیز اشاره کرد و گفت: علاوه بر اسکان، جابه جایی کاروان دولت برای بازدید و سفرهای درون و برون شهری برعهده فرمانداری بود که به نحو احسن صورت گرفت.

فرماندار مشهد گفت: در روزهای پایانی تعطیلات روزانه نیم میلیون مسافر از طریق ناوگان حمل و نقل عمومی شامل اتوبوس، قطار و هواپیما و نیز خودروهای شخصی از مشهد خارج شدند، حتی ظرفیت خروج مسافر تنها از پایانه امام رضا (ع) در یک روز به 120 هزار نفر نیز رسید.

وی گفت: در موج دوم سفرهای نوروزی روزانه هزار و 500 دستگاه اتوبوس از پایانه امام رضا(ع) اعزام می شد که البته اتوبوس مورد نیاز و فوق العاده را از استانهای مجاور و ناوگان برون شهری شهرداری تامین کردیم.           

تردد 852 هزار مسافر نوروزی با قطار در مسیر مشهد

یکی دیگر از نیازهای اساسی زائران در ایام نوروز حمل و نقل است که مدیر کل راه آهن خراسان نیز در تشریح عملیات جابه جایی مسافران نوروزی مشهد، گفت: در نوروز امسال یعنی از 24 اسفند پارسال تا 14 فروردین جاری 852 هزار مسافر در مسیر ریلی مشهد جابه جا شدند که این رقم در مقایسه با مدت مشابه پارسال 50 درصد افزایش یافته است.

مصطفی نصیری ورگ افزود:  لغو نشدن حتی یک مورد از برنامه های حرکت قطارهای مسافربری، اعمال ظرفیت 80 درصدی مسافر در واگن های مسافربری به واسطه محدودیت های کرونایی و فعالیت ناوگان مسافربری راه آهن در مسیر مشهد با تمام ظرفیت از نظر تعداد رام، نکته قابل توجه برای سفرهای نوروزی امسال در شبکه راه آهن خراسان بود.

مدیرکل راه آهن خراسان خاطرنشان کرد: در ایام نوروز روزانه حدود 42 هزار زائر و مسافر در مسیر ریلی بین مشهد و 27 شهر و مرکز استان جابه جا شده اند.

همکاری نوروزی راه آهن و پایانه مسافربری شهری برای نخستین بار

وی گفت: سابقه داشته است که بعضا در ایام دهه پایانی ماه صفر، مسافران بازمانده از ناوگان اتوبوسی را به ایستگاه راه آهن مشهد منتقل کرده و با قطار اعزام کنیم اما امسال برای نخستین بار این عملیات برای مسافران نوروزی نیز انجام شد.

نصیری ورگ گفت: از آنجا که ظرفیتی برای افزایش تعداد رام قطار به مسیر مشهد وجود نداشت صدها ظرفیت جدید را با افزودن واگن های مسافربری به قطارهای موجود، ایجاد کردیم.

مدیرکل راه آهن خراسان گفت: طی روزهای پایانی نوروز 1401 بالغ بر هزار مسافر از پایانه اتوبوسی امام رضا (ع) به ایستگاه راه آهن منتقل شده و به مقاصد ریلی اعزام شدند که البته مقصد بیشتر آنان تهران بود.

 با وجود گزارش مسوولان محلی در استان، وجود برخی کاستی ها از سوی زائران رضوی در نحوه خدمت رسانی به گوش می رسید، از جمله افزایش قیمت برخی اقلام از جمله مرغ، تخم مرغ و همچنین فقدان اسکان و یا کرایه بالای خانه مسافرها، هرچند فرمانداری در نهایت با توزیع بیشتر، مساله قیمتها را برطرف کرد اما ضعف اطلاع رسانی بابت اقامتگاه های ارزان و رایگان در مشهد و همچنین وجود خانه مسافرهای فاقد مجوز و بدون نظارت، زمینه ساز اصلی مشکلات برای مردم شد که با تدابیر مسوولان حل شد اما نیازمند برنامه ریزی مدون برای سالهای آینده دارد.

کارشناسان امر ابراز امیدواری می کنند که تجربه اسکان، جابه جایی و تخلیه میلیونی مسافران و زائران مشهد در نوروز 1401، چراغ راهی برای سالهای بعد باشد تا مسوولان محلی با استفاده از تجارب حاصل شده، مشکلات و نارسایی های این حوزه را به حداقل برسانند.

بر همین اساس معاون هماهنگی امور زائران استانداری خراسان رضوی با صحه گذاشتن بر برخی کاستی ها، تجربه امسال را برای مشهد بسیار مفید دانست و افزود: باید از ظرفیت رسانه‌ها و نیز فضای مجازی در سنوات آینده بهره بیشتری ببریم که البته مستندسازی و تجربه نگاری از سفرهای نوروز امسال به دستور استاندار در حال انجام است.

البته باید به اینکه نکته نیز توجه داشت مطابق آمار اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی، ورود مسافر واقعی به استان و مشهد همچنان چند درصدی کمتر از سالهای 1398 و 1397  قبل از کرونا است لذا مشهد با روزهای واقعا شلوغ و پرمسافر خود هنوز فاصله دارد.

مطابق اعلام قرارگاه خدمات سفر شهرستان مشهد از 25 اسفند 1400 تا پایان 12 فروردین ماه جاری، پنج میلیون زائر و مسافر با خودرو شخصی و 850 هزار نفر نیز با ناوگان حمل و نقل عمومی ریلی، جاده ای و هوایی وارد مشهد شده‌اند.

براساس اعلام استانداری خراسان رضوی بیش از هشت میلیون و 500 هزار زائر و مسافر از دهم اسفندماه، مصادف با روز مبعث حضرت رسول اکرم(ص) تا پایان 13 فروردین‌ماه امسال به مشهد سفر کرده‌اند.