بزرگنمايي:

پیام خراسان- آبگرفتگی معابر در شهر بجنورد مشکل آشنای شهروندان در بارندگی ها است و در برخی از بارندگی های سال های اخیر، حجم آب کانال‌های بجنورد به حدی رسیده است که سبب بالا آمدن آب و ورود آن به مناطقی از شهر شد.  

شهروندان ساکن در مجاورت خندق بجنورد، کال پسته و منطقه گلستان می گویند که نگران بارندگی های سیل آسا و آبگرفتگی های پس از آن هستند، زیرا اجرای نشدن لایروبی در مسیل های داخل شهر سبب شده تا مسیر آب مسدود شود، اکنون خندق پر از زباله و علف ها است که مسیر آب را گرفته است.

وضعیت خندق در محل میدان بار نیز شرایط خوبی ندارد و برخی از ساکنان و کسبه، خندق را به محل ریختن زباله و ضایعات تبدیل کرده اند.

کارشناسان می گویند وضعیت توپوگرافی بجنورد مانند کاسه ای است که به یک سمت خم شده باشد و شیب اراضی از سمت جنوب به شمال غرب است، سیل که جاری شود با توجه به بالا بودن دیواره کاسه در سمت جنوب به سمت شمال غرب می رود و آب هایی که از جنوب غرب به هم می پیوندد به شمال غرب و کلاغ آشیان در شرق بجنورد حرکت می کند.

رودخانه های بازخانه، چناران و درصوفیان در جنوب شرق، غرب و جنوب قرار دارند و به سمت شمال جاری می شوند و آب رودهای بیدک هم به سمت میدان بار و دوبرار جاری و سپس به سمت حاشیه و مرکز بجنورد می روند و لازم است به هدایت و ساماندهی آنها توجه لازم شود، سیلاب هایی که به سمت بجنورد می آیند بیشتر از سمت جنوب و غرب می آیند و بعد از طی مسیری به سمت فرودگاه می روند که اگر کانال ها و مسیل ها با زباله و نخاله پر شوند، خطرساز خواهد بود.

چهار مسیر آب وجود دارد که باید برای کنترل این مسیرها کانال هایی ساخته شود، یکی شاهجو است که از سمت بش قارداش می آید و تا شهرک فرهنگیان و ینگه قلعه ادامه دارد و چندین مرتبه شاهد بروز سیل در این مناطق بوده ایم. کانال هدایت این رود از صندل آب تا حمزانلو ادامه دارد و لازم است از این مسیر تا مهنان بهسازی شود و کانال دوم از ملکش آغاز می شود که سیلاب رود فیروزه را هدایت می کند و از سمت بوستان آفرینش به پشت استانداری هدایت می شود و کانال 50 ساله شهر را دور می زند تا به جوادیه و باقرخان و سپس اترک برود و این کانال هم باید بهسازی و لایروبی شود.

لایروبی مسیل داخل شهر بجنورد مرکز خراسان شمالی در حالی بلاتکلیف و متوقف مانده است که این اقدام میان  2 دستگاه پاسکاری می شود. 

پاسکاری 2 اداره برای لایروبی مسیل داخل بجنورد 

در میان این دلهره ها و نگرانی شهروندان، شهرداری بجنورد اعلام کرده است که لایروبی مسیل های شهر از تکالیف شرکت آب منطقه ای است و قانون مدیریت بحران به صراحت آن را از تکالیف آن شرکت قرار داده است اما شرکت آب منطقه ای می گوید این اقدام در شهرها از وظایف شهرداری است. 

هر کدام از این نهادها دلیل های خود را دارند و می گویند تکلیف در این باره مشخص است اما گویا این پاسکاری و بلاتکلیفی همچنان ادامه دارد. 

شهرداری بجنورد اعلام کرده است که شرکت آب منطقه ای استان که مدعی است این امر تکلیف شهرداری است، مستندات خود را برای اینکه این لایروبی وظیفه شهرداری است ارائه نداده است و البته در صورت تعیین تکلیف، آماده است تا لایروبی مسیل را انجام دهد. 

همین چند وقت پیش بود که استاندار خراسان شمالی با تاکید بر لزوم لایروبی مسیل های داخل شهر برای جلوگیری از خسارت های احتمالی سیل تاکید کرد که این امر نباید میان دستگاه های اجرایی پاسکاری شود.

محمدرضا حسین نژاد گفت: برای جلوگیری از آسیب ها و خسارت های احتمالی، لایروبی مسیل ها بویژه در شهرها ضروری است و در این زمینه تکلیف و وظیفه دستگاه ها باید تعیین تکلیف شود.

وی خاطرنشان کرد: تهدیدها و بحران ها در استان موارد ناشناخته نیست و ما به دنبال این هستیم که در این باره برنامه ریزی شود تا خسارت های حادثه های مختلف همچون سیل کاهش یابد و انتظار می رود در این باره دستگاه های اجرایی برنامه داشته باشند. 

لایروبی مسیل در شهرها تکلیف شهرداری است؟ 

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی در این باره به خبرنگار ایرنا می گوید: در دی ماه سال گذشته با ابلاع دبیر شورای عالی مدیریت بحران کشور که توسط رییس جمهور تصویب شده، تکلیف لایروبی ها در شهرها مشخص شده و دیگر اختلافی در این باره وجود ندارد.

سید عقیل مرتضوی اظهار می دارد: بر این اساس لایروبی مسیل در شهرها از تکالیف شهرداری است و آن نهاد باید نسبت به لایروبی اقدام کند. 

وی خاطرنشان می کند: به یقین اگر در سال 1400 لایروبی و بازگشایی عرض مسیل  بعد از پل معراج توسط شرکت آب منطقه ای استان بطول حدود 2 کیلومتر انجام نمی شد مشکلات شهرداری در بارندگی اخیر در داخل شهر بسیار شدید می شد.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی هم در این باره می گوید: به استناد بند 1 (ایجاد مجاری آبی) بند 2 (تنظیف، نگهداری و تسطیح مجاری آبی) و بند 14 ( اتخاذ تدابیر مؤثر و اقدام لازم برای حفظ شهر از خطر سیل) ذیل ماده 55 قانون شهرداری ها، ایجاد مجاری آبی، تنظیف، نگهداری و تسطیح و اتخاذ تدابیر موثر و اقدام لازم برای حفظ شهر از خطر سیل در محدوده شهر از وظایف شهرداری است.

وحید واسطه اظهار می دارد: بر اساس قانون پیشگیری و مبازه با خطرات سیل هم وزارت کشور، شهرداری ها را را مسوول حفظ جان و مال مردم از خطرات سیل و انجام اقدامات لازم برای حفظ و اصلاح و احداث مسیل و سیل بر گردان اعلام کرده است که مفاد این قانون همچنان به قوت خود باقی است.

وی می افزاید: همچنین به استناد بند 11 مصوبات جلسه ستاد ملی پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران، رییس سازمان مدیریت بحران کشور، ساماندهی ولایروبی و تنظیف رودخانه ها و مسیل ها در حریم مراکز جمعیتی شهری و روستایی و جلوگیری از ساخت و ساز به سازمان شهرداری ها و دهیاری کشور محول شده است.

واسطه خاطرنشان می کند: از زمان تصویب قانون بلدیه در سال 1286 تاکنون، روح و فلسفه وجودی شهرداری ها  مدیریت امور شهری و تنظیف مجاری آبی و رودخانه ها و رفع خطراتی مانند سیلاب از شهر و مراقبت از اموال و ساکنان آن است.

وی می گوید: بر اساس آیین نامه اجرایی جزء (3) تبصره 13 ماده واحده قانون بودجه سال 1400 کل کشور که در سال گذشته مصوب شد، مدیریت سیلاب، مطالعات واعتبارات مصوب در محدوده شهرها در قالب موافقتنامه میان وزارت کشور سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور برای پیشگیری از خسارت ناشی از جاری شدن سیلاب مبادله شده است.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی می گوید: بر اساس مکاتبه دبیر شورای عالی مدیریت بحران کشور با موضوع ابلاغ سند ملی خطر حوادث و سوانح که به تصویب رییس جمهور نیز رسیده است، مطالعه و اجرای طرح های لایروبی رودخانه ها و مسیل های دارای اولویت در داخل شهر ها و روستاها به وزارت کشور سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور به عنوان دستگاه مسئول تفویض شده است.

گلایه شهرداری از شرکت آب منطقه ای

دبیر ستاد مدیریت بحران شهرداری بجنورد هم در این باره می گوید: شرکت آب منطقه ای تاکنون از لایروبی رودخانه ملکش و بوستان آفرینش خودداری کرده این در حالی است که انجام این اقدام از وظایف و تکلیف قانونی آن شرکت است.

مجید گریوانی اظهار می دارد: تاکنون از طریق مراجع قضایی چند مرتبه با شرکت آب منطقه ای مکاتبه شده است که به وظیفه قانونی خود در قبال لایروبی رودخانه حاشیه شهر بجنورد اقدام کند اما آن شرکت هنوز اقدامی در این باره انجام نداده است.

وی با اشاره به پاسکاری های شرکت آب منطقه مبنی بر اینکه لایروبی مسیل های داخل شهر از تکالیف آن شرکت نیست می افزاید: بر اساس بند پ ماده 14 قانون مدیریت بحران که در سال 98 مصوب شد و مکاتبه معاون حقوقی ریاست جمهوری، به صراحت اعلام شده است که این اقدام از تکالیف شرکت آب منطقه ای است و شهرداری در این باره مستندات را به مراجع قضایی ارائه داده است.

گریوانی خاطرنشان می کند: شرکت آب منطقه ای استان لایروبی مسیل را در خارج از شهر بجنورد از پل معراج  تا پل غیرهم سطح کنارگذر انجام داده که در همان قسمت هم با بالا آمدن نیزار احتمال آسیب وجود دارد و بعد از آن متوقف مانده است، که سیلاب زندگی ساکنین حاشیه شمالی شهر را تهدید می کند.

وی با اشاره به اینکه مستندات در زمینه این موضوع به معاونت پیشگیری از جرم دادگستری کل استان ارائه شده است تصریح می کند: دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان در مکاتبه ای که با شرکت آب منطقه ای داشته اعلام کرده است که وضعیت مسیل ملکش از پل گلستان شهر تا پل معراج وخیم است و در صورت وقوع بارندگی احتمال حادثه و ایجاد خسارت  وجود دارد، اما تاکنون به آن توجه نشده است. 

دبیر ستاد مدیریت بحران شهرداری بجنورد خاطرنشان می کند: مسیل ملکش و آفرینش در محدوده شهر بجنورد، پنج هزار و 500 متر طول دارد که سه هزار متر از آن معادل 54 درصد از آن نیازمند بهسازی است.

لایروبی مسیل شهرها تکلیف شهرداری است 

مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری خراسان شمالی هم در باره تکالیف دستگاه های مختلف در لایروبی مسیل های شهرها می گوید: بر اساس برنامه ملی خطر کاهش حوادث و سوانح، مطالعه و اجرای طرح های ساماندهی و ایمن سازی رودخانه ها در محدوده جمعیتی شهری از تکالیف سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور ست و بر این اساس در استان شهرداری ها در این زمینه مسوول هستند.

جواد نظری اظهار می دارد: در این برنامه، شهرداری مکلف است نسبت به لایروبی مسیل های شهر اقدام کند و البته اعتبار مورد نیاز هم باید به شهرداری اختصاص یابد.
وی خاطرنشان کرد: در زمینه ساماندهی و لایروبی مسیل های محدوده شهرها، وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی به عنوان دستگاه همکار در اجرای این طرح ها مشارکت دارند.

 در میان تمام این پاسکاری ها و تکالیف قانونی، شهروندان در انتظار ساماندهی و لایروبی مسیل شهر هستند اما بارندگی ها و سیل معطل نمی ماند، مردم نگران هستند که مبادا حادثه غرق شدن مادر و دختر در جوی آب شهر بجنورد یک بار دیگر تکرار شود. 

بجنورد، مرکز خراسان شمالی 210 هزار نفر جمعیت دارد.