بزرگنمايي:

پیام خراسان- سال 1314 را به عنوان آغاز رسمی ثبت و تشکیل فعالیت تعاونی ها نام می‌برند. در این سال اولین شرکت تعاونی روستایی در داورآباد گرمسار تاسیس شد. پیش از آن قانون تجارت سال 1311 از شرکت تعاونی ها سخن به میان آورده بود.

اصل چهل و چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی، نظام اقتصادی کشور را بر پایه سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی معرفی کرده است. بخش تعاونی شامل شرکتها و مؤسسات تعاونی تولید و توزیع است که در شهر و روستا بر طبق مقررات تشکیل می‌شود.

بخش دولتی شامل کلیه صنایع بزرگ، صنایع مادر، بازرگانی خارجی، معادن بزرگ، بانکداری، بیمه، تامین نیرو، سدها و شبکه های بزرگ آبرسانی، رادیو و تلویزیون، پست و تلگراف و تلفن، هواپیمایی، کشتیرانی، راه و راه‌آهن و مانند اینها است که به صورت مالکیت عمومی و در اختیار دولت است. بخش خصوصی نیز شامل آن قسمت از کشاورزی، دامداری، صنعت، تجارت و خدمات می شود که مکمل فعالیتهای اقتصادی دولتی و تعاونی است

پس از انقلاب اسلامی، بخش تعاون در راستای تحقق عدالت اجتماعی جایگاه مهمی در قانون اساسی به خود اختصاص داد. در سال 1370 پس از تصویب قوانین مربوط به بخش تعاونی، تمام سازمانها و اداراتی که بطور موازی در این زمینه فعالیت داشتند، به استثنای سازمان تعاون روستایی، در هم ادغام شدند و همه وظایف و اختیارات آنها به وزارتخانه جدیدی به نام وزارت تعاون واگذار شد.

فعالیت هفت هزار و 322 شرکت تعاونی در خراسان رضوی

سرپرست اداره کل تعاون، اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی در خصوص تعاونی‌های این استان گفت: خراسان رضوی با هفت هزار و 322 شرکت تعاونی فعال، بعد از تهران در رتبه دوم کشور قرار دارد.

محمدامین بابایی افزود: شرکت تعاونی های استان با اشتغالزایی برای 121 هزار و 723 نفر، عضویت 761 هزار و 881 نفر و سرمایه ثبتی افزون بر 459 میلیارد تومان در حال فعالیت هستند.

وی ادامه داد: 33،3 درصد شرکتهای تعاونی استان در بخش خدماتی، 23،1 درصد در حوزه کشاورزی، 13 درصد در بخش صنعت، 10،6 درصد در عرصه تولید و توزیع و 5،7 درصد در زمینه مسکن فعالیت دارند.

سرپرست اداره کل تعاون، اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی خراسان اظهار داشت: ایجاد و تأمین شرایط و امکانات کار برای همه به منظور رسیدن به اشتغال کامل، قرار دادن وسائل کار در اختیار کسانی که قادر به فعالیت هستند اما امکانات ندارند و پیشگیری از تمرکز ثروت در دست افراد و گروههای خاص به منظور تحقق عدالت اجتماعی و جلوگیری از کارفرمای مطلق شدن دولت، از اهداف تشکیل تعاونی ها است.

عضویت آزاد در تعاونی‌ها 

همانطور که تشکیل هر شرکت و موسسه اهدافی دارد، در تشکیل تعاونی نیز مزایای متنوعی در کنار اهداف خدماتی، تولیدی، صنعتی و دیگر امور وجود دارد.

رییس اداره تشکیل تعاونی‌های خراسان رضوی هم با اشاره به شرایط تشکیل شرکت تعاونی گفت: تعاونی شرکتی از اشخاص حقیقی یا حقوقی است که تعداد اعضای آن نباید کمتر از هفت نفر باشد و به منظور رفع نیازمندیهای مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضا، از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان طبق قانون تشکیل می‌شود.

علیرضا خدابخشی افزود: عضویت در شرکت تعاونی برای تمام اشخاصی که محل فعالیت یا سکونت آنها در حوزه عمل شرکت باشد و به تمام یا قسمتی از خدمات‌شرکت احتیاج داشته باشند آزاد است. شرط عضویت در شرکت تعاونی خرید و پرداخت تمام بهای دست‌کم یک سهم است.

وی ادامه داد: تخفیف حق بیمه سهم کارفرما برای اعضای شاغل در هر تعاونی به میزان 20 درصد، درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکتها و اتحادیه های تعاونی متعارف و سهامی عام مشمول 25 درصد تخفیف از نرخ موضوع ماده 105 قانون مالیاتهای مستقیم، از جمله مزیت‌های تعاونی است.

رییس اداره تشکیل تعاونی‌های خراسان رضوی بیان کرد: از دیگر مزایای تعاونی ها می توان به معاف بودن صد درصدی درآمد تعاونی‌های روستایی، عشایری، کشاورزی، صیادان، کارمندی، دانشجویان و دانش آموزان و اتحادیه های آنها از مالیات، معافیت از پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام، اولویت تعاونیها در دریافت تسهیلات دولتی اشاره کرد.

وی اظهار داشت: مکلف بودن دولت و سازمانهای وابسته در اولویت دادن به تعاونیها در اجرای طرحها و پروژه های خود در شرایط مساوی با دیگران و معافیت تعاونی های تولیدی تا پنج نفر از پرداخت 20 درصد از 23 سهم بیمه کارفرما نیز از دیگر مزایایی است که برای تعاونی ها در نظر گرفته شده است.

صادرات 105 میلیون دلاری

سالانه تعاونی های مختلفی در عرصه های مختلف پا به عرصه وجود می گذارند و البته برخی نیز ممکن است به دلایل گوناگون از گردونه خارج شده و غیرفعال شوند.

مدیر تعاون اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی در این خصوص گفت: پارسال 176 تعاونی با چهار هزار و 187 فرصت شغلی در استان تشکیل شده است که از این تعداد 75 تعاونی تولیدی توزیعی، 44 تعاونی خدماتی، چهار تعاونی صنعتی و سه تعاونی در زمینه تامین نیاز و بقیه موارد در بخش های مسکن، کشاورزی و دامپروری فعال شده اند.

عقیل مختاری افزود: سال گذشته در حوزه آموزش 28 هزار و 231 نفرساعت کلاس برای تعاونی های استان برگزار شد و در همین مدت 25 هزار و 323 نفرساعت آموزش مجازی نیز برگزار شد.

وی ادامه داد: برگزاری جلسات ترویجی در رشته های زعفران و پسته با اولویت در شهرهای تربت حیدریه، گناباد، جوین و خوشاب، ترویج فرهنگ تعاون از طریق فضای مجازی، تهیه موشن گرافی برای ترویج فرهنگ تعاون و انتشار در فضای مجازی، برگزاری تور ترویج مجازی، تشکیل جلسه ترویجی برای دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاهی و برگزاری جلسه با دفتر سرمایه گذاری استانداری و نهادهای مالی و امضای تفاهم نامه، برگزاری جلسات ترویجی در مراکز رشد دانشگاهی از دیگر اقدامات انجام شده این حوزه است.

وی بیان کرد: اکنون 221 تعاونی با مدیریت بانوان با 2 هزار و 152 نفر عضو در استان فعال هستند. همچنین 22 تعاونی مرزنشینان با 652 هزار نفر عضو در استان وجود دارند که پارسال از مجموع 105 میلیون دلار صادرات تعاونی‌های استان، 17 میلیون و 250 هزار دلار مربوط به مرزنشینان بوده است.

مدیر تعاون اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی همچنین با اشاره به شعار امسال و موضوع دانش بنیان گفت: هم اینک 20 تعاونی دانش بنیان با 83 نفر عضو در استان فعالیت دارند و این اداره از ظرفیت بخش تعاونی در زیست بوم کارآفرینی و اشتغال استفاده و از تعاونی های دانش بنیان به منظور اخذ تسهیلات اعتباری حمایت می‌کند.

مختاری، برگزاری جلسات توانمندسازی و پرداخت تسهیلات به تعاونی ها را از جمله اقدامات مستمر اداره متبوع خود برشمرد و گفت: در این راستا پارسال 9 جلسه آموزشی توانمندسازی بانوان با حضور بانوان تولیدکننده برگزار شد. همچنین ابلاغ پرداخت تسهیلات بلاعوض برای کمک به تعاونی ها به مبلغ یک میلیارد و 68 میلیون تومان پرداخت شد. سه هزار و 400 میلیارد تومان صندوق کارآفرینی امید، 595 میلیارد تومان توسعه تعاون به اعضای تعاونی و 71 میلیارد تومان هم به تعاونی ها داده است.

وی اظهار داشت: پارسال همچنین 22 تفاهمنامه با تعاونی‌ها، اتحادیه ها و اتاق تعاون در راستای واگذاری امور تصدی گری به امضا رسید و پرونده 95 شرکت تعاونی در 20 جلسه کمیته رفع موانع اعتباری بررسی شد.

مختاری همچنین در خصوص مشکلات تعاونی‌ها گفت: عدم اطلاع اعضا از قوانین و مقررات تعاونی‌ها و عدم وجود روحیه تعاونگری از جمله بزرگترین چالش ها و آسیب های این بخش است.

مدیر تعاون اداره کل تعاون استان خراسان رضوی افزود: متاسفانه تعاونی، در نگاه بیشتر مدیران سازمانها و ادارات از اولویت برخوردار نیست و اعتباری ندارد. موازی کاری سازمانها هم از دیگر مشکلات تعاونی بخصوص در بخش کشاورزی است.

وی ادامه داد: سازمان تعاون روستایی، که زیرمجموعه جهاد کشاورزی است، در حوزه تعاونی هم فعالیت می کند و اداره کل تعاون هم در این بخش فعال است. یعنی 2 سازمان با قانون و تشکیلات مجزا در این زمینه فعالیت دارند و طبیعی است که در حوزه های مرتبط با کشاورزی، جهاد کشاورزی اولویت را به تشکیلات زیرمجموعه خود بدهد.

حل موازی کاری دستگاههای دولتی و حمایت بیشتر از شرکت‌های تعاونی، فرصت بیشتری فراهم می‌کند تا از ظرفیت این بخش مردمی در توسعه و اشتغالزایی هر چه بیشتر بهره برده شود.