بزرگنمايي:

پیام خراسان - - غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی سه‌شنبه 23 اردیبهشت میزبان رونمایی سه اثر از تازه‌های نشر دانشگاه امام صادق (ع) بود. کتاب «عقد حبس» نوشته محمدمعین شاهینی با حضور نویسنده اثر و محمدصادق لبانی مطلق، عضو هیئت‌علمی دانشگاه خاتم و دانش‌آموخته دانشگاه امام صادق (ع) و دانشگاه تهران اولین کتابی بود که در این محل رونمایی شد.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
محمدصادق لبانی مطلق درباره این اثر اظهار کرد: می‌توانم گواهی دهم این کتاب اثری شایسته و فاخر است و این بحث محجور برای اولین بار مطرح شده است. این کتاب برای نخستین بار موضوع عقد حبس را با عقد وقف و سکنی و رقبی مقایسه کرده است. نویسنده به تقسیم‌بندی نظر فقها درباره این موضوع طی چند صد سال پیش و به ابعاد مختلف بحث پرداخته است. به دانشجویان حقوق و طلاب توصیه می‌کنم این کتاب را مطالعه کنند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه خاتم تأکید کرد: نویسنده نگاهی صرفاً تأییدی به بیانات فقهای معظم نداشته است و هم درباره فقهای مذاهب خمسه و اربعه و اهل سنت و مذهب امامیه بحث‌هایی را با نگاهی کاملاً اخلاقی مطرح کرده و درباره تقسیم‌بندی قانون مدنی و فقه امامی، ابعاد مختلف موضوع را مطرح و در این خصوص انتقاداتی را ارائه کرده است.
راهنمایی برای قانون‌گذاران
لبانی مطلق با اشاره به اینکه این کتاب برای اولین بار به این موضوع و ابعاد مختلفش نگاهی نقادانه داشته است، افزود: اگر روزی قرار باشد قانون مدنی در خصوص عقد حبس و عقد وقف اصلاح شود، این کتاب می‌تواند برای قانون‌گذاران راهنمای خوبی باشد و از تقسیم‌بندی ارائه‌شده در این کتاب بهره ببرند.
این استاد دانشگاه ویژگی کتاب «عقد حبس» را به این صورت شرح داد: نویسندگان نه‌تنها آرای فقه امامیه و مذاهب خمسه بررسی کرده‌اند، بلکه آنها را با قوانین جدید هم تطبیق داده‌اند و رویکرد‌های آرای قضایی نیز در کتاب اعمال شده و این بر غنای کتاب افزوده است؛ با این حال، این کتاب برای ادامه دادن و انتشار جلد بعدی ظرفیت دارد.
شناساندن مفهوم عقد حبس به جامعه، رسالت اصلی کتاب
محمدمعین شاهینی، نویسنده کتاب «عقد حبس»، بیان کرد: رسالت نهایی کتاب، شناساندن عقد حبس به جامعه است. رسیدن به این رسالت نیاز به مقدماتی داشت که اولین آن مشخص کردن چیستی و جایگاهش در حقوق ایران بود.
شاهینی درباره مفهوم عقد حبس توضیح داد: برای انجام امور خیریه و واگذاری املاک به دیگران راه‌های مختلفی وجود دارد که یکی از آنها وقف است. در وقف ما اموال را به صورت دائمی و رایگان در اختیار دیگران قرار می‌دهیم. عقد حبس نیز نزدیک به وقف است؛ اما عمده تفاوتش موقت بودن وقف در عقد حبس است.
شاهینی خاطرنشان کرد: با اینکه دو بار در قانون مدنی از کلمه حبس یاد شده است، اما این مفهوم میان خود حقوق‌دانان برجسته نیز شناخته‌شده نیست.
او در خصوص پیشینه بحث توضیح داد: وقتی برای آشنایی با عقد حبس به متون قانونی اصلی و مدنی مراجعه می‌کنیم، هیچگاه با ماهیت و چیستی این مفهوم مواجه نمی‌شویم؛ لذا با بررسی تمام قوانین به ماهیت و چیستی عقد نرسیدیم. بعد از آن به سراغ کتب حقوقی ارزشمندی رفتیم و به نوعی دچار سردرگمی شدیم و در نهایت به مفهوم عقد حبس در این کتب نیز نرسیدیم. دیگر حقوق‌دانان نیز به صورت مختصر و بسیار مجمل در این خصوص صحبت کرده‌اند. در نهایت با بررسی آثار حقوقی متوجه چیستی عقد حبس به طور دقیق نمی‌شویم. دلیلش این است که ما در خود متون روایی و فقهی با نصوص بسیار محدودی مواجهیم. سیر تاریخی 1400 ساله را در این خصوص بررسی کردیم و در نهایت به این رسیدیم که کتب فقها در چند خط به این موضوع پرداخته‌اند؛ لذا در گام ابتدایی دقیقاً متوجه چیستی و ماهیتش نشدیم.
نویسنده «عقد حبس» درباره ویژگی‌های این کتاب گفت: این اثر با بررسی سیر تاریخی عقد حبس و نقد نظرات موجود میان متون فقها و متون روایی، کاربرد‌های عقد حبس را احصا کرد و گامی ابتدایی در راستای مشخص کردن چیستی عقد برداشت تا بعد از آن، جایگاه این عقد را در حقوق ایران مشخص کنیم.
«عقد حبس»، اولین کتاب در نوع خود
شاهینی افزود: این کتاب در نوع خود اولین است. در خصوص نهاد‌ها و موضوعات حقوقی مختلف، کتب بسیاری و ابواب فقهی متناسب داریم؛ اما درباره عقد حبس کتابی نداشته‌ایم که به صورت جمع‌بندی‌شده و کامل مباحث را بیان کند. در کتب فقهی با عبارات چند خطی مواجهیم.
این حقوق‌دان اضافه کرد: ویژگی دیگر این اثر بررسی سیر تاریخی بحث عقد حبس در فقه است. در جامعه حقوقی دچار این معضلیم که به یک نتیجه حقوقی می‌رسیم و از فقه به عنوان مؤیدش استفاده می‌کنیم؛ اما در این اثر این کار را نکرده‌ایم و سیر تاریخی 1400 ساله این مفهوم را بررسی کرده‌ایم و به دور از هر حاشیه‌ای، به صورت عقلانی و مبتنی بر نصوص، آن را نقد و سه کاربرد را احصا کرده‌ایم.
شاهینی ویژگی سوم را به این صورت بیان کرد: مشکل دیگری که در حق وق داریم، این است که آثار جمع‌بندی‌شده نداریم و کتابی نظرات را به‌صورت جمع‌بندی‌شده ارائه نکرده است. بنابراین، ویژگی سوم با ویژگی دوم مرتبط است و آن، نقد و ارزیابی این نظرات به صورت جمع‌بندی‌شده است.
او در پایان گفت: ویژگی چهارم تعیین کلی احکام حبس است. تمرکز ما بیشتر روی ماهیت و جایگاه حبس عقد بوده؛ اما گریزی هم به احکام عقد حبس زده‌ایم. ویژگی دیگر بررسی تمایز عقد حبس با عقود مشابه است که هرگز صورت نگرفته بود و ما تمام قونین و آرای مرتبط با عقد حبس را به صورت خلاصه و جمع‌بندی‌شده در اختیار مخاطبان قرار داده‌ایم.
رونمایی از کتابی متفاوت در ارائه مفهوم «سازمان»
برنامه دوم غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی رونمایی از کتاب «ساختاردهی»، هفت الگوی نهایی فهم سازمان، اثر هنری میتزبرگ با ترجمه محمد جوادی و سروش شایگان نریمان بود. در این نشست علی رضاییان، استاد تمام مدیریت و عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق (ع)، به همراه مترجمان اثر حضور یافتند.
استاد تمام مدیریت و عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق (ع) درباره مفهوم «سازمان» گفت: «سازمان» مفهومی سهل و ممتنع است؛ به همین دلیل برای کسانی که در زمینه مدیریت و سازمان کار می‌کنند، تلاش‌های زیادی شده برای تبیین این مفهوم شده است.
علی رضاییان ادامه داد: از استعاره‌های مختلف برای سازمان استفاده می‌شود. یکی از کسانی که در زمینه سازمان و سازمان‌دهی مطالعات زیادی انجام داده، هنری میتزبرگ است. او ابتدا کتابی را تحت عنوان «پنج الگوی کارساز» نوشت که به فارسی هم ترجمه و استقبال زیادی از آن شد. ایشان مطالعاتش را در حوزه سازمان‌ها ادامه داد و اخیرا کتابی تحت عنوان «هفت الگوی نهایی فهم سازمان» نگاشت و آن پنج الگو را به هفت الگو تبدیل کرد و کوشید مفهوم سهل و ممتنع سازمان را بهتر برای دانشجویان و مدیران و کارکنان تبیین کند. ماهیت سازمان‌های مختلف خیلی متفاوت است و نمی‌توان یک الگو برای همه سازمان‌ها ارائه کرد. میتزبرگ تلاش خوبی کرده و این کتاب حاصل یک عمر کار ایشان در راستای فهم سازمان است. 
تحول در ماهیت سازمان‌ها به وسیله هوش مصنوعی
این استاد دانشگاه افزود: در مدیریت تلاشمان این است که رفتار همه کارکنان را قابل پیش‌بینی کنیم؛ چون اگر رفتار کسی یا گروهی یا سازمانی قابل پیش‌بینی نباشد، قابل اعتماد هم نیست؛ بنابراین برای اینکه این رفتار‌ها قابل پیش‌بینی شود، بخشی را از طریق ساختار و بخشی را از طریق رفتاری مدیریت می‌کنیم.
رضاییان با اشاره به جایگاه هوش مصنوعی بیان کرد: اکنون نیز هوش مصنوعی آمده و باید در مفهوم سازمان‌ها بازاندیشی کرد و شکل سازمان‌ها عوض خواهد شد. آنچه میتزبرگ کار کرده، بیشتر متوجه سازمان‌ها تا پیش از هوش مصنوعی است. هوش مصنوعی ماهیت کسب و کار‌ها و سازمان‌ها را متحول خواهد کرد. مهم است که اساتید و دانشجویان و مدیران در معرض آخرین تحولات قرار گیرند و ترجمه این کتاب کار بسیار ذی‌قیمتی است.
«ساختاردهی» حاصل پنجاه سال تجربه هنری میتزبرگ
محمد جوادی در این نشست گفت: میتزبرگ را سال‌های اول دانشجویی از کتاب «مبانی سازمان» شناختیم. با مطالعه دیگر آثارش به نظرمان رسید یکی از جدی‌ترین اندیشمندانی است که درباره سازمان و مدیریت نظر می‌دهد و می‌کوشید آنها را به عمق نزدیک کند و صرفاً در تکنیک نماند.
مترجم کتاب «ساختاردهی» ادامه داد: میتزبرگ می‌گفت زمانی کتابی خواهم نوشت و همه مسائل ساختاری را آنجا جمع خواهم کرد و آخرین کتاب عمر من خواهد بود. با تبلیغات مجازی بخشی از کتاب هم پیش‌فروش شد. ابتدای کتاب هم تکرار می‌کند که این کتاب حاصل پنجاه سال پژوهش نیست؛ بلکه حاصل پنجاه سال و یک عمر تجربه من در سازمان‌هاست. از منظر خودش برای اینکه با زبان سازمان‌ها بتوانیم صحبت کنیم، نیاز است ساختار سازمانی را درک کنیم و دید عمیق‌تری به دست بیاوریم. چنین کتابی با چنین مختصاتی ما را بر آن داشت که ترجمه‌اش کنیم.
دانشجوی دانشگاه امام صادق (ع) درباره ترجمه اثر توضیح داد: سال 2023 کتاب منتشر شد و با سروش شایگان کار ترجمه را شروع کردیم و بعد از رفت و برگشت‌هایی، انتشارات امام صادق (ع) آن را با استقبال خوبی چاپ کرد. بازخورد‌های کتاب تا کنون بسیار مثبت بوده و اساتید بزرگی از کتاب نام برده‌اند و چند نفری شخصاً پیام داده‌اند که در پروژه‌هایشان از تئوری‌های این کتاب استفاده کرده‌اند و چند کارگاه با محوریت این کتاب برگزار شده است.
پیوند کمک‌کننده این کتاب با حوزه استراتژی
سروش شایگان نریمان، دیگر مترجم کتاب، در این نشست اظهار کرد: وقتی این کتاب منتشر شد، برنامه‌ریزی کردیم کتاب را در سریع‌ترین زمان و با بهترین کیفیت ممکن ترجمه کنیم. تمام سعیمان این بود جانب امانت را در ترجمه رعایت کنیم. هیچ کاری بدون نقص نیست؛ ولی تمام تلاشمان را کردیم که به روان‌ترین شکل ممکن با رعایت اصول علم مدیریت و اصول نگارشی آن را ترجمه کنیم.
شایگان تأکید کرد: این کتاب اگر در کنار سایر آثار میتزبرگ مطالعه شود، فهم دقیق‌تری حاصل خواهد شد؛ زیرا میتزبرگ در حوزه استراتژی هم کتب زیادی دارد و این کتاب به نوعی می‌تواند در کنار دیگر کتاب‌های او به صورت مکمل استفاده شود و منظومه فکری این متفکر حوزه مدیریت را بیشتر آشکار می‌کند.
مترجم کتاب «ساختاردهی» افزود: در حوزه ساختار و استراتژی کتابی با این ویژگی‌ها کم داریم و ضرورت این کتاب حس می‌شود. خصوصاً در حوزه مدیریت استراتژی که یکی از مباحثش ساختار سازمانی است، از این جهت کتاب اهمیت مضاعفی پیدا می‌کند. پیوند این کتاب با حوزه استراتژی خیلی کمک‌کننده است و فهم مخاطب را از حوزه استراتژی نیز ارتقا می‌دهد.
بررسی ابزار‌های بازار سرمایه در «بازار سرمایه اسلامی»
در بخشی از این برنامه سید امیرحسین اعتصامی، از مؤلفان کتاب «بازار سرمایه اسلامی»، درباره این اثر گفت: این کتاب به بحث و بررسی درباره ابزار‌ها و بازار‌ها و نهاد‌های جدید در بازار سرمایه می‌پردازد که در شورای فقهی سازمان بورس مصوب است و ساختار‌های مالی‌اش را توضیح داده و مبانی فقهی و حقوقی این ابزار‌ها را به صورت منقه تبیین می‌کند. این کتاب می‌تواند منبعی درسی برای دوره کارشناسی ارشد و کمک‌کننده به فعالان در بازار‌های مالی و اقتصادی باشد.