بزرگنمايي:

پیام خراسان - خراسان /طبق آمارهای جهانی، تولید نفت و میعانات گازی ایران در سال گذشته به بالاترین سطح در 46 سال اخیر رسیده و صادرات نیز رکورد تازه ای ثبت کرده است؛ نشانه ای از ناکامی سیاست فشار حداکثری آمریکا.
 با وجود ادامه تحریم‌های آمریکا، آمارهای بین‌المللی از رکوردشکنی ایران در تولید و صادرات نفت خبر می‌دهند. آمار «موسسه انرژی بریتانیا» از ثبت بالاترین سطح تولید نفت ایران در سال گذشته میلادی به عنوان بالاترین رقم طی 46 سال گذشته خبر داده و موسسات کپلر و ورتکسا نیز به تازگی از ثبت رکورد تازه ای در صادرات نفت ایران خبر داده اند. در همین حال، چین که برای سومین ماه متوالی، از خرید نفت آمریکا خودداری کرده، واردات خود از ایران و روسیه را افزایش داده است. این روند بازتابی از تغییر آرایش منافع در بازار جهانی انرژی و همچنین ناکامی سیاست فشار حداکثری آمریکا تاکنون است و البته این نکته نیز در خور توجه است که نباید از تاثیرات احتمالی سیاست فعال آمریکا در فشار به شبکه صادرات نفت ایران در ماه های اخیر و نیز تاثیرات احتمالی جنگ بر تولید و صادرات محصولات نفتی غافل شد.
 ​​​​​​​
رشد صادرات نفت پس از اوج گیری تحریم ها
به گزارش خراسان، داده های صادرات نفت ایران نشان می دهند که در سال 1397 و با پیگیری سیاست فشار حداکثری ترامپ، آمریکا و هم پیمانانش توانستند صادرات نفت ایران را تا کمتر از 500 هزار بشکه در روز کاهش دهند. با این حال، پیگیری راه های مختلف دورزدن یا خنثی سازی تحریم نفت توسط ایران، موجب شد تا این روند معکوس شود. در تازه ترین آمار و ارقام، دو موسسه بین المللی ردیابی نفت کش ها، آمار قابل توجهی از صادرات نفت ایران ارائه داده اند.
بازار
در نخستین مورد، خبرگزاری فارس به نقل از کپلر (موسسه رهیابی محموله های نفتی) و به فاصله یک روز پس از حمله رژیم صهیونیستی به ایران (24 خرداد) اعلام کرد که صادرات نفت ایران در ماه می (اردیبهشت) به نزدیک 1.8 میلیون بشکه در روز رسیده است. از سوی دیگر و با توجه به این که بیش از 90 درصد نفت صادراتی ایران به چین می‌رود، شرکت‌های رهیابی محموله‌های نفتی «ورتکسا» و «کپلر» در هفتم تیر ماه، از رکوردزنی صادرات نفت ایران به چین در تاریخ روابط نفتی دو کشور خبر دادند.«ورتکسا»، صادرات نفت خام ایران به چین در بازه زمانی اول تا بیستم ژوئن (11 خرداد تا 30 خرداد) را در سطح بی‌سابقه 1.8 میلیون بشکه در روز و «کپلر»، این رقم را در بازه اول تا 27 ژوئن (11 خرداد تا 6 تیر) به طور متوسط 1.46 میلیون بشکه در روز برآورد کرد.
نکته مهم این جاست که به گزارش پایگاه تخصصی اویل پرایس، پس از آن که ایران در هفته نخست حمله اسرائیل به ایران صادرات نفت خود را 44 درصد افزایش داد، هم اینک تحلیلگران پیش بینی می کنند که این روند ادامه داشته باشد.
بازگشت از تحریم به رکوردشکنی
آمارهای صادرات نفت ایران که در بالا اشاره شد، در شرایطی است که ترامپ در دوره دوم ریاست جمهوری خود، شبکه فروش نفت ایران را با دور جدید سیاست فشار حداکثری هدف گرفته و طبق گزارش هاتاکنون 12 بسته فشار حداکثری به اجرا درآمده است. در نمونه های اخیر، این تحریم ها اشخاصی را هدف قرار داده اند که در انتقال پول یا پنهان سازی مبدا نفت نقش داشته اند. با این حال هم آمارهای فوق و هم گزارش اخیر وزارت انرژی آمریکا حاکی از آن است که آمریکا تاکنون در ردیابی دقیق نفت ایران ناکام بوده است. خبرگزاری تسنیم به نقل از وزارت انرژی آمریکا به این نکته اشاره کرده که «همه داده ها و تحلیل هایی که در مورد صادرات و درآمدهای نفتی ایران در این گزارش ارائه شده است به دلیل اطلاعات و دسترسی محدود به حجم فروش و صادرات نفت و فراورده های نفتی ایران، تخمینی و برآوردی است». در بخش دیگری از این گزارش نیز درباره رویه های برچسب گذاری ایران بر نفت و فراورده های نفتی صادراتی آمده است: «ما هیچ منبعی برای این اطلاعات نداریم.» این اظهارنظر، میزان سردرگمی یا عدم شفافیت اطلاعاتی آمریکا درباره صادرات نفت ایران را نشان می‌دهد.
تحلیل دلایل خرید بیشتر چین از ایران
در بالا به افزایش خرید نفت ایران از سوی چین اشاره شد. این واقعیت که چین مهم‌ترین خریدار نفت ایران است، تردیدی باقی نمی‌گذارد. با این حال، این که چرا چین اقدام به افزایش خرید نفت ایران کرده در حالی که امکان واردات از آمریکا و تنوع بخشی به واردات خود را دارد، نکته قابل توجهی است که یک جنبه پنهانی از رقابت ها در اقتصاد جهان را نشان می دهد.داده های اداره آمار آمریکا حاکی از آن است که چین برای سومین ماه متوالی (مارس تا می 2025 معادل با اسفند 1403 تا اردیبهشت 1404) هیچ نفت خامی از آمریکا نخریده و این، طولانی ترین دوره توقف خرید نفت چین از آمریکا از سال 2018 است. رمزگشایی از این موضوع، این نتیجه را روشن می کند که این رکود در نتیجه تنش‌های تعرفه ای و اختلافات تجاری میان پکن و واشنگتن رخ داده و صادرات نفت آمریکا به چین را به کمترین سطح در 2 سال اخیر رسانده است. چین با افزایش واردات نفت از ایران (رکورد 1.8 میلیون بشکه روزانه) و روسیه، عملاً خلأ نفت آمریکا را در سبد انرژی خود پر کرده است. ادامه این روند، در غیاب بهبود روابط یا رشد قیمت‌ها، می‌تواند تولید شرکت‌های نفت شیل را با کاهش مواجه کند. شرکت های نفت شیل یکی از برگ های برنده آمریکا در تبدیل این کشور از واردکننده خالص به صادرکننده خالص نفت و کاهش وابستگی این کشور به نفت آسیای غربی بوده اند.
رکورد تاریخی تولید نفت در 2024
صادرات یا پالایش، پیشران های مهم افزایش تولید نفت هستند و بدون آن ها افزایش تولید نفت، معنایی نخواهد داشت. با این حال، باید گفت رشد صادرات نفت، در کنار آمارهای جدید از رکوردشکنی تولید نفت ایران در 2024، چشم انداز جدیدی برای این بخش مهم از اقتصاد کشور ما را ایجاد می کند. در تازه ترین گزارش ها، موسسه انرژی بریتانیا اعلام کرد که ایران با ثبت 5.1 میلیون بشکه تولید نفت، رکورد 46 ساله خود را ارتقا داده است. اشاره این موسسه بین المللی به تولید نفت و میعانات گازی ایران در سال 2024 است.
این رکورد تولید، حتی تحلیلگران غربی را شگفت زده کرده است.به گفته «خاویر بلاس» تحلیلگر ارشد انرژی در بلومبرگ، «هربار که مقامات آمریکایی درباره تحریم‌های نفتی علیه ایران صحبت می‌کنند، نمی‌توانم جلوی خودم را بگیرم که نپرسم: دقیقا کدام تحریم‌ها؟! ...کاخ سفید یک سیاست خیالی به نام «فشار حداکثری» را تبلیغ می‌کند. آن چه من می‌بینم، فقط حداکثر تولید نفت (از سوی ایران) است.»