پیام خراسان - استاندار خراسان رضوی گفت: فرصت‌های فراهم‌شده در روابط اقتصادی ایران و افغانستان باید منجر به تشکیل کنسرسیوم‌هایی برای سرمایه‌گذاری مشترک شود.
به گزارش اداره کل روابط عمومی استانداری خراسان رضوی، غلامحسین مظفری در ششمین نشست کمیته مشترک تجاری استان خراسان رضوی و ولایت هرات افغانستان اظهار کرد: امیدوارم سفر والی هرات، آغاز همکاری‌های بیشتر میان دو استان باشد و بتوانیم از ظرفیت‌های موجود برای خدمت به مردم خود استفاده کنیم. ظرفیت‌های بسیار بزرگی در دو طرف مرز داریم که می‌توانند منشأ اتفاقات مهمی برای دو کشور باشند و اگر ما در استان خراسان رضوی و شما در هرات برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشیم، می‌توانیم ثمرات قابل توجهی را رقم بزنیم.
مظفری ادامه داد: این نقطه می‌تواند محل تلاقی شرق به غرب و شمال به جنوب باشد. در همین تلاقی خراسان و هرات، می‌توان یک جهش اقتصادی را محقق کرد. البته برای این مهم، باید زیرساخت‌های بیشتری فراهم کنیم. خوشحالیم که در کشور افغانستان امنیت مناسبی برقرار شده است، چرا که لازمه هر توسعه‌ای، امنیت است. با امنیت می‌توان کار اقتصادی انجام داد، خدمت کرد و سرمایه‌گذاری‌های مؤثری رقم زد.
وی با اشاره به ضرورت حرکت از «تجارت صرف» به سمت سرمایه‌گذاری‌های مشترک تصریح کرد: اقتصاد دو کشور مکمل یکدیگر است. ایران امکانات و دانش فنی دارد و افغانستان مواد اولیه قابل توجهی را در اختیار دارد. نگاه ما این است که فعالیت‌های اقتصادی، خود موجب پایداری امنیت شود و از سوی دیگر، امنیت نیز پیش‌نیاز توسعه اقتصادی است.
استاندار خراسان رضوی با اشاره به سطح مناسب تعاملات میان دو استان، گفت: خوشحالیم که در یک ماه اخیر، این دومین جلسه ما با والی هرات است. پیشنهاد مشخص من این است که جلسات کمیته مشترک، بیشتر، اجرایی‌تر و نتیجه‌محورتر برگزار شود.
مظفری به ظرفیت‌های منطقه‌ای اشاره کرد و افزود: منطقه دوغارون ظرفیت‌های زیادی دارد، اما وضعیت فعلی رضایت‌بخش نیست. در منطقه خواف، ما منطقه ویژه اقتصادی معدنی را راه‌اندازی کرده‌ایم. تقاضا داریم افغانستان نیز در آن سوی مرز، اقدامی مشابه انجام دهد تا بتوانیم پروژه‌هایی همچون فرآوری مواد معدنی را به‌صورت مشترک انجام دهیم و صرفاً مواد خام از هر کشور خارج نشود. باید منطقه ویژه اقتصادی خواف را در حوزه معدن توسعه دهیم.
وی با اشاره به اهمیت راه‌آهن در این منطقه اظهار کرد: منطقه آزاد دوغارون راه‌اندازی شده و انتظار داریم در هرات نیز این موضوع پیگیری شود تا منطقه آزاد مشترک میان دو کشور شکل بگیرد و روابط اقتصادی در این محدوده تسهیل شود.
مظفری همچنین با اشاره به اشتراکات تمدنی میان دو استان گفت: خراسان و هرات همواره از گذشته پیوندهای عمیق تمدنی و فرهنگی داشته‌اند. ما در این نقطه از تاریخ وظیفه سنگینی برای ادامه این همکاری‌ها بر دوش داریم و باید بتوانیم شرایطی فراهم کنیم که مردم دو سوی مرز از آن بهره‌مند شوند.
مظفری تصریح کرد: با توجه به اختیارات تفویض‌شده از سوی هیئت دولت به استانداران، در حوزه اقتصاد می‌توانیم سرعت بیشتری به روند اجرایی بدهیم. پیشنهاد من این است که این فرصت را دست‌کم نگیریم. در مذاکرات با والی هرات، اراده خوبی برای همکاری در این حوزه مشاهده شد.
وی بر لزوم تعادل در سطح مبادلات تجاری میان دو کشور تأکید کرد و افزود: برای رسیدن به این هدف باید ظرفیت‌ها را شناسایی کنیم و جلسات کمیته مشترک بیش از گذشته برگزار شود. کارشناسی‌های بیشتری برای تشکیل کنسرسیوم‌ها باید انجام گیرد.
مظفری گفت: نباید فقط مسائل ایران و افغانستان یا دو استان را حل کنیم؛ بلکه باید از این ظرفیت برای نقش‌آفرینی منطقه‌ای نیز استفاده کنیم. تحقق این امر، نیازمند تلاش و اراده ماست.
وی با اشاره به تشکیل شش کمیته تخصصی پیشنهادی گفت: این کمیته‌ها از نظر بنده سازوکار مناسبی هستند و با موافقت والی هرات شکل خواهند گرفت. اتاق‌های مشترک بازرگانی نیز باید از سوی بخش خصوصی به‌عنوان ناظر در این کمیته‌ها فعال باشند.
استاندار خراسان رضوی در پایان با تأکید بر اهمیت تسهیل تجارت، گفت: به مدیران کل مربوطه تکلیف می‌کنم که واردات از افغانستان را تسهیل کنند و موانع آن را رفع نمایند. هر لحظه تأخیر برای بخش خصوصی مهم است و هر دو طرف باید به این مسئله اشراف کامل داشته باشند. تجارت نباید معطل بماند. توقف در مرز نباید به گلوگاه یا مانعی برای تجارت تبدیل شود، چرا که چنین وضعیتی روند اقتصادی را کند و فعالان اقتصادی را متضرر می‌کند.
سپس مولوی نوراحمد اسلام‌جار، والی هرات افغانستان، عنوان کرد: این سفر برای ما فرصت ارزشمندی بود تا با گفت‌وگوهای سازنده و برادرانه، در راستای تقویت روابط دوجانبه میان دو ملت همسایه، گام برداریم. افغانستان و ایران، دو ملت پیوسته‌اند که ریشه‌های عمیق تاریخی و تمدنی دارند. پیوندهای دینی و تمدنی ما ایجاب می‌کند که همکاری‌های دوجانبه تنها به سطح ملی و ولایتی محدود نشود، بلکه به سطح منطقه‌ای نیز گسترش یابد.
وی با تأکید بر منافع مشترک میان دو کشور و ضرورت همگرایی منطقه‌ای، ادامه داد: ما در این سفر، بر اشتراکات فراوان تأکید کردیم و باور داریم که آینده منطقه با تفاهم، همگرایی و گفت‌وگوهای مستقیم میان همسایگان، هرچه بهتر ساخته خواهد شد. گسترش روابط تجاری بین دو استان، نه تنها یک نیاز اساسی، بلکه فرصتی راهبردی برای هر دو طرف است. تقویت دادوستد و ترانزیت، از جمله اقداماتی است که می‌تواند پیشرفت اقتصادی ما و شما را در سطح منطقه تضمین کند.
والی هرات افزود: برای توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ارتقای شاخص‌های اقتصادی در مناطق مرزی، نیازمند همکاری مشترک و برنامه‌ریزی هدفمند هستیم. ایجاد زیرساخت‌ها در مرز، نه‌تنها موجب پیشرفت خواهد شد، بلکه همگرایی، تسهیل تجارت و تعاملات اجتماعی را نیز به دنبال خواهد داشت. در همین راستا، تشکیل اتاق مشترک بازرگانی میان دو استان، اقدامی مؤثر در راستای ایجاد هماهنگی، شفافیت و پیشرفت پروژه‌های اقتصادی خواهد بود.
اسلام‌جار، ایجاد توازن در تجارت دوجانبه را از اهداف این سفر دانست و گفت: ایجاد توازن در تجارت بین دو کشور، برای تأمین منافع مشترک، از جمله اولویت‌های ماست. افغانستان با موقعیت جغرافیایی خاص خود می‌تواند کشورهای بزرگی مانند ایران و ترکیه را به چین متصل کند. کشورهای آسیای میانه نیز برای دسترسی به بندر چابهار تلاش دارند. در همین راستا، اخیراً قراردادی به مبلغ 500 میلیون دلار برای مطالعه این مسیر از طریق مزار شریف و هرات امضا شده است. این مسیر می‌تواند نقطه اتصال مرزی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه را به دالان واخان متصل کند و اتصال از طریق خط آهن، یکی از اهداف مهم ما در این مسیر است.
وی ادامه داد: بندر چابهار یکی از نقاط تجاری مهم با ظرفیت بالاست که نگاه بسیاری از کشورهای منطقه را به خود جلب کرده است. در این زمینه، از استاندار خراسان رضوی برای مساعدت در ایجاد تشکیلات واردات میوه‌های افغانستان قدردانی می‌کنم. میوه‌های افغانستان، علاوه بر طعم و مزه خاص، کاملاً ارگانیک و طبیعی هستند. برخی صلاحیت‌ها و ظرفیت‌های اقلیمی نیز در اختیار ماست که امکان پرورش میوه‌های آب‌بر را فراهم کرده و از منابع آب سطحی مناسبی نیز برخورداریم. در این زمینه، توجه و حمایت بیشتر از سوی طرف ایرانی را خواستاریم.
والی هرات در ادامه گفت: افغانستان دارای معادن بسیار غنی و با ظرفیت بالا است که فرصت‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری در آن‌ها وجود دارد. درهای ما به روی دوستانی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در این حوزه هستند، باز است. اکتشاف در برخی معادن هم‌اکنون در حال اجراست و در حوزه نفت و گاز نیز ظرفیت‌های بالقوه‌ای وجود دارد که می‌تواند مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد.
وی در پایان با اشاره به موضوع منطقه آزاد مشترک، خاطرنشان کرد: کارشناسان اقتصادی ما در حال بررسی این موضوع هستند و پروپوزال آن تهیه خواهد شد تا در کابل مورد بررسی و تصمیم‌گیری قرار گیرد.
در ادامه، محمدرضا توکلی‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی، خاطرنشان کرد: ایران و افغانستان، دو کشور برادر با سوابق بسیار طولانی فرهنگی و تمدنی هستند. روابط تاریخی میان دو ملت، زمینه‌ساز شکل‌گیری تعاملات گسترده اقتصادی شده، اما تجارت میان دو کشور همواره از ناترازی رنج برده است. در گذشته تلاش‌هایی برای رفع این ناترازی صورت گرفته و ما بر این باوریم که تجارت بین دو طرف باید متوازن باشد.
وی با تأکید بر ضرورت یافتن راه‌حل برای ایجاد توازن تجاری افزود: راه‌حلی که در حال حاضر برای این موضوع مطرح است، بخش معدن است. ایران می‌تواند به‌عنوان دریافت‌کننده مواد معدنی از افغانستان نقش ایفا کند، یا به‌عنوان بهره‌بردار از معادن، در این حوزه وارد عمل شود. همچنین ایران می‌تواند با واردات مواد معدنی از افغانستان، آن‌ها را از حالت خام خارج کرده و به مرحله فرآوری صنعتی برساند.
توکلی‌زاده با اشاره به چالش‌های لجستیکی بین دو کشور گفت: موضوع لجستیک بزرگ‌ترین مشکل میان ایران و افغانستان است. در کوتاه‌مدت، بهترین راه‌حل برای رفع این چالش، احداث خط دوم راه‌آهن خواف ـ روزنک است. در حال حاضر حجم مبادلات از طریق این خط راه‌آهن حدود 250 هزار تن است، اما با احداث خط دوم، این ظرفیت می‌تواند به دو میلیون تن افزایش یابد. این زیرساخت می‌تواند انتقال کالا بین دو کشور را تسهیل کرده و به رشد تجارت دوجانبه شتاب دهد.
وی ادامه داد: اینها خدماتی است که ایران می‌تواند در اختیار افغانستان قرار دهد. از سوی دیگر، افغانستان نیز می‌تواند از طریق ایران، کالای خود را به بازارهای جهانی صادر کند. هرچقدر بتوانیم ظرفیت لجستیکی بین دو کشور را گسترش دهیم، حجم تجارت دوجانبه نیز افزایش خواهد یافت.
وی تأکید کرد: زمینه‌های زیادی برای همکاری بین ایران و افغانستان وجود دارد و کارهای بسیاری می‌توان انجام داد، مشروط بر آنکه هر دو طرف اراده و همت لازم را نشان دهند. خوشبختانه نشانه‌های این اراده از سوی هر دو طرف دیده می‌شود و آینده تجارت میان ایران و افغانستان، روشن‌تر از گذشته خواهد بود.