چاپ

پیام خراسان- در ادامه با گریزی به خاطرات حجت‌الاسلام والمسلمین حججی (نماینده مردم میانه در اولین دوره مجلس شورای اسلامی) که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی چاپ و منتشر شده، به پاره‌ای از مسائل و ویژگی‌های مجلس اول پرداخته‌ایم.

حضور نمایندگان از اقشار و احزاب مختلف

حجت‌الاسلام حججی می‌گوید: «در دوره اول مجلس شورای اسلامی با اینکه نمایندگانی از احزاب و گروها و گرایش‌های مختلف اعم از ملی‌گراها، نهضت آزادی، و خوانین و ... حضور داشتند، ولی در مقابل، اکثریت مطلق با نمایندگان انقلابی و پیرو ولایت مطلقه بود. به ویژه روحانی فاضل و انقلابی و در حد اجتهاد هم زیاد داشت. شخصیت‌های حوزوی برجسته و نخبه در آن حضور چشمگیر و سرنوشت‌سازی داشتند که همه اهل فکر و سیاست و اجتماع بودند. بعد از اینکه مجلس تشکیل شد، 10شعبه به وجود آمد و کل نمایندگان در این شعبات تقسیم شدند. پرونده‌های نمایندگان به ترتیب حروف الفبا در این شعبات مطرح و به اعتبارنامه و سوابق‌شان رسیدگی می‌شد.

آقای دکتر یدالله سحابی و مهندس مهدی بازرگان از نهضت آزادی و ملی‌گراها بودند که آقای سحابی رئیس سنی مجلس شد. از خوانین در مجلس، یکی آقای خسرو قشقایی بود که از یکی از شهرهای استان فارس رأی آورده بود و ما با هم در یک شعبه قرار داشتیم. دیگری آقای خسرو بجی از خوانین خاش و نماینده آن شهر بود. او 18 سال در آمریکا سکونت داشت و می‌گفتند خانمش هم آمریکایی است. دیگری آقای مدنی بود که بعد وزیر دفاع در دولت بازرگان شد و مدتی هم استاندار خوزستان بود.

اخراج دو نماینده به سبب ارتباط با رژیم شاه و سفارت امریکا

حجت‌الاسلام حججی درباره رد صلاحیت دو نماینده از مجلس می‌گوید: وقتی سفارت آمریکا در تهران به تصرف دانشجویان پیرو خط امام در آمد، از این لانه جاسوسی اسناد و مدارک زیادی درباره افراد مختلف کشف شد و از جهاتی سرنوشت انقلاب را بیمه کرد. از جمله اسناد و مدارکی حاکی از سوء سابقه و ارتباط و همکاری با رژیم شاه و سفارت آمریکا در تهران درباره آقایان قشقایی و خسروبجی به دست آمد و سبب رد صلاحیت و اخراج آنان از مجلس شد. نمایندگان مجلس بالاتفاق این دو نفر را رد صلاحیت کردند.

افتتاح مجلس

هفتم خردادماه سال 1359 روز افتتاح اولین دوره‌ مجلس شورای اسلامی، مصادف با 13 رجب، ولادت باسعادت مولای متقیان امیرمؤمنان علی (ع) بود. نمایندگان به توافق رسیدند که این روز مبارک را ماده تاریخ افتتاح مجلس و مجلس را مظهر عدل امام علی (ع) قرار دهند. در تاریخ هم هست که در زمان مظفرالدین شاه چون مجلس ملی به دستور او تأسیس شده بود، به نام مظفرشاه و عدل مظفر شهرت یافت و ماده تاریخ آن مجلس تعیین گردید.

انقلاب ما، انقلاب قرآنی است

یکی دیگر از خاطراتی که از اولین جلسات مجلس دارم این است که در یکی از جلسات شعبه که شهید محمدعلی رجایی هم در آنجا تشریف داشت به نمایندگان پیشنهاد کردم که قبل از شروع جلسات مجلس آیاتی از قرآن و بخشی از خطبه‌ها و نامه‌های امام علی (ع) در نهج‌البلاغه قرائت و تلاوت شود. هیچ وقت یادم نمی‌رود وقتی این پیشنهاد را مطرح کردم عده‌ای از نمایندگان با حالت تمسخر و هیاهو اعتراض کردند و اظهار داشتند، آقای حججی، مگر این جا مجلس فاتحه و مجلس ترحیم است؟

در این هنگام مرحوم شهید بزرگوار رجایی که در مجلس شورای اسلامی حضور داشتند بلند شدند و از بنده حمایت کردند و گفتند این بهترین پیشنهاد است برای اینکه ما برای تحقق دستورهای قرآن و احکام اسلام، انقلاب کردیم و انقلاب ما انقلاب قرآنی است و قرآن باید در تمام عرصه‌های این کشور حضور داشته باشد و مجلس مهمترین آن‌هاست. به هر حال این پیشنهاد اولی با رای نمایندگان به تصویب رسید، اما پیشنهاد دوم درباره‌ قرائت نهج‌البلاغه رأی نیاورد.

نامگذاری «مجلس شورای اسلامی»

در مورد نامگذاری مجلس هم در آن روزهای اول بحث‌های زیادی در میان نمایندگان در گرفت. آقایان ملی‌گراها و وابسته به نهضت آزادی، اغلب به عنوان «مجلس شورای ملی» تأکید داشتند و در این خصوص در تلاش و تکاپو بودند که کارهایشان به نتیجه نرسید. در مقابل رای اکثریت قاطع نمایندگان که از روحانیون متعهد و شخصیت‌های غیرحوزوی انقلابی و پیرو خط امام و انقلاب بودند، به تصویب مجلس رسید و مجلس با نام «مجلس شورای اسلامی» مشغول تدوین قانون شد.»