چاپ

پیام خراسان - محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد در بهمن ماه سال گذشته سیدصادق حسینی را به عنوان رئیس سازمان حج و زیارت منصوب کرد و روز گذشته پس از یک سال فعالیت حسینی در سازمان حج و زیارت با توجه به برخی مسائل و ناتوانی در انجام رسالت اصلی این سازمان، حکم او تمدید نشد و وزیر ارشاد در حکمی سیدعباس حسینی را به عنوان رئیس جدید سازمان حج و زیارت منصوب کرد.
چالش‌های سفر عتبات و نبود بسته‌های متنوع برای زیارت ارزان و آسان
اما آنچه باعث شد تا رئیس پیشین سازمان حج و زیارت نتواند تصمیم مناسبی در زمینه سفرهای زیارتی بگیرد، حضور تیم قبلی و حتی تغییر ندادن معاونان سازمان حج و زیارت پس از تغییر دولت و روی کار آمدن دولت سیزدهم بود. بر همین اساس هم روند زیارتی نه تنها بهبود پیدا نکرد، بلکه با چالش‌هایی هم مواجه شد و روند ناکارآمد گذشته را طی کرد؛ تا جایی که حتی هزینه سفر هوایی عتبات از 14 میلیون تومان هم عبور کرده است و تنوع بسته‌های زیارتی هم اجرایی نشد و همین امر موجب شده تا بسیاری از افراد خارج از چارچوب سازمان حج و زیارت به عتبات سفر کنند.
بر همین اساس، انتظار می‌رود در کنار کاهش هزینه‌های سفر، آسان شدن زیارت طوری محقق شود تا افراد در هر نقطه از کشور بتوانند به راحتی بسته زیارتی مورد نظر خود از روزهای حضور در عراق تا حتی اسکان و نوع وسیله نقیله را انتخاب کرده و به این سفر معنوی مشرف شوند. همچنین دفاتر زیارتی که در این مدت با وجود گرانی نرخ دلار و متضرر شدن به فعالیت خود ادامه دادند، نیازمند حمایت بیش‌تر هستند و باید با ارائه راهکارهایی همچون ثبات نرخ ارز برای یک دوره اعزام، به رونق بیش‌تر این سفرها توجه شود. ایجاد رقابت در سفر زیارتی از اقداماتی است که در کنار معایب، مزایایی همچون ورود دفاتر زیارتی به این حوزه را داشته است که البته ادامه این روند نیازمند اصلاحاتی در زمینه برنامه‌ریزی، اجرا و حتی نظارت است.
استفاده از تجربه کارگزاران زیارتی و بکارگیری آن‌ها به جای نیروهای ستادی برای کاهش هزینه سفر
علاوه بر این، در مدت یک سال حضور حسینی در سازمان حج و زیارت، مسؤولان به جای بهره‌گیری از نظرات دلسوزانه و کارشناسی کارگزاران زیارتی، بدون مشورت از بدنه زیارتی کشور تصمیم‌‌گیری و آنها را اجرایی کردند. حتی در حج تمتع گذشته نیز اقداماتی انجام شد که نارضایتی زائران و حتی کارگزاران را به همراه داشت و در حالی که انتظار می‌رفت برای حج آتی برخی از مشکلات و روند ناکارآمد گذشته که هزینه بالایی به زائران تحمیل می‌کرد، اصلاح شود، اما مسؤولان سعی در ادامه روند گذشته داشتند؛ به طوری که حتی برای حج 1402 هم تصمیم گرفتند تا انباردارها را همچون حج امسال از بین نیروهای سازمانی اعزام کنند. در صورتی که با اعزام کارگزاران می‌توان با هزینه پایین به جای حق مأموریت روزانه دست کم 50 دلار، هزینه حج را مدیریت کرده و حتی کاهش داد.
اکنون که سیدعباس حسینی به عنوان رئیس جدید سازمان حج و زیارت منصوب شده است، با توجه به تجربه و مجموعه فعالیت‌های وی در حوزه‌های زیارتی و همچنین تحقق «چابک کردن ساختار نیروی انسانی سازمان و استفاده مضاعف از سرمایه انسانی متخصص، متعهد و جوان در کنار مدیران خبره» و «تقویت حوزه کارگزاری و حرکت سازمان به سوی نهاد هوشمند و ناظر عالی در زمینه حج و زیارت» که در حکم وی از سوی وزیر ارشاد به آن اشاره شده است، انتظار می‌رود که در کنار استفاده از نظرات کارشناسان این حوزه، از ظرفیت بیش از 60 هزار نفری کارگزاران نیز بهره گرفته شود، نه اینکه حتی به بهانه افزایش سن، آنها را کنار گذاشته و سال‌ها تجربه نادیده گرفته شود.
جلوگیری از ارتباط معاش کارمندان سازمان حج و زیارت با جیب زائر و سفرهای زیارتی
یکی دیگر از مواردی که در حکم حسینی آمده است «برنامه‌ریزی برای زیارت‌های ارزان، آسان و تنظیم بهای تمام‌شده زیارت حج و عتبات مقدسه» است که از سال گذشته تاکنون این امر محقق نشده است و حتی سفرهای زیارتی با افزایش هزینه و مشکلاتی مواجه شده‌اند که برای برای برون رفت از این وضعیت هم استفاده از کارگزاران زیارتی در کشور نقش مهمی دارد. خبرگزاری فارس نیز در مطالب قبلی راهکارهایی برای تحقق سفر ارزان قیمت به ویژه در زمینه حج تمتع ارائه داده است. ( اینجا ، اینجا ، اینجا ، اینجا ، اینجا و اینجا بخوانید)
البته برای تحقق سفرهای زیارتی ارزان و آسان باید توجه داشت که امرار معاش کارمندان سازمان حج و زیارت به سفرهای زیارتی و جیب زائران گره نخورد. در سال‌های گذشته برخی از مسؤولان به بهانه فرصتی برای کسب درآمد بیش‌تر نیروهای ستادی و جبران دستمزد آن‌ها، نیروهای مردمی در سفرهای زیارتی را کنار گذاشته و با اعزام نیروهای ستادی با حق مأموریت بالا، موجب گرانی سفر و تحمیل هزینه اضافه به زائران شده‌اند که این روند نیازمند اصلاح است.
توجه به بانوان در برنامه‌ها و امور زیارتی
همچنین با توجه به اهمیت «اهتمام لازم برای حفظ جایگاه و شأن حجاج و زائران ایرانی با حفظ عزت و کرامت ایشان»، نگاه ویژه به بانوان در سفرهای زیارتی باید مورد توجه قرار گیرد. چرا که بر اساس آمارها نه تنها در حج تمتع، بلکه در سفر عتبات هم بیش از نیمی از زائران را بانوان تشکیل می‌دهند. بر همین اساس حذف دستیار زن از کاروان حج هم نیاز به بازنگری دارد که البته به نظر می‌رسد با اعمال تغییر در ریاست سازمان حج و زیارت و سابقه چندین ساله سیدعباس حسینی در این حوزه، تحولات مثبتی را شاهد خواهیم بود.
رئیس جدید سازمان حج و زیارت با راه پر فراز و نشیبی روبرو است که برای جلوگیری از چالش‌ها باید در کنار نظارت بر اجرای برنامه‌های زیارتی و استفاده از نظرات کارشناسان، برای تغییر ساختار این سازمان متناسب با گام دوم انقلاب نیز تلاش کند تا حوزه زیارت شاهد رشد و شکوفایی شود. چرا یکی از دلایل ناکارآمدی حوزه زیارت در سال‌های اخیر کمبود نیروی متخصص و دلسوز در این سازمان است.
بر همین اساس، انتظار می‌رود با توجه به اینکه کم‌تر از 2 و سال و نیم از عمر دولت سیزدهم باقی مانده است، سازمان حج و زیارت که به عنوان سازمانی حساس است، با تصمیم‌های مناسب و البته به نفع زائران، گامی به سوی عزت ملی بردارد. در برهه کنونی که رابطه سیاسی با عربستان قطع است و تفاهم‌نامه حج تمتع نیز به جای سطح وزرات خارجه از سوی مسؤولان سازمان حج و زیارت انجام می‌شود، تصمیم‌گیری در امور حج تمتع باید کارشناسی و با مشورت افراد باتجربه صورت گیرد تا با توجه به نبود روابط سیاسی با سعودی‌ها، منافع ملی به خطر نیفتد.