چاپ

پیام خراسان- محمدحسین بشرویه‌ای معروف به بدیع‏‌الزمان فروزانفر فرزند آقا شیخ علی بشرویه‌ای در سال 1276 هجری شمسی در بشرویه از توابع استان خراسان جنوبی زاده شد.

مقدمات علوم را در زادگاه خود آموخت و آنگاه راهی مشهد شد و از محضر استادان ادب حوزه خراسان هم چون ادیب نیشابوری بهره برد. حدود سال 1300 به تهران رفت و تحصیلات خود را در مدرسه سپهسالار ادامه داد و چندی حجره ای در مسجد سپهسالار داشت.

در جوانی در همان مدرسه به تدریس پرداخت و چندی بعد در سال 1305 به سمت معلمی دارالفنون و دارالمعلمین عالی منصوب شد. در سال 1313 به معاونت دانشکده معقول و منقول (الهیات) منصوب شد.

در سال 1314 هیئت ممیزه دانشگاه تهران مرکب از نصرالله تقوی، علی‌ اکبر دهخدا و ولی‌الله نصر تألیف ارزنده او به نام "تحقیق در زندگانی مولانا جلال ‌الدین بلخی" را ارزیابی و به او گواهینامه دکتری اعطا کرد.

به استناد این گواهینامه در همان سال به سمت استادی دانش سرای عالی و دانشکده‌های ادبیات و معقول و منقول منصوب شد. در سال 1323 بر اساس رای شورای استادان به ریاست دانشکده معقول و منقول برگزیده شد و تا سال 1346 در این سمت باقی بود.

وی از ابتدای تاسیس دوره دکتری ادبیات فارسی در دانشگاه تهران، تدریس در دوره دکتری را به عهده گرفت و برنامه این دوره را پایه‌گذاری کرد. فروزان فر استاد و راهنمای جمعی از دانشجویان مبرز دوره دکتری در دانشکده‌های ادبیات و الهیات بود که بعدها استادان برجسته ادب پارسی و مطالعات فرهنگ ایران شدند.

شاهکارهای او پژوهش‌هایش بر زندگی مولانا جلال الدین محمد بلخی و تصحیح آثارش است که مدت چهل سال از زندگی این ادیب برجسته را به خود اختصاص داد. زنده‌یاد فروزانفر در مقدمه خود بر کتاب «رساله در تحقیق احوال و زندگانی مولانا جلال‌الدین ‌محمد مشهور به مولوی» به تاریخ بهمن 1315 درباره مواجهات خود با مولوی – از دوران کودکی تا زمان نگارش این رساله – مطالب شیرینی را نوشته است.

به باور عموم ادیبان و پژوهشگران مقبول‌ترین تصحیح از دیوان شمس با عنوان «کلیات شمس یا دیوان کبیر» در 10 مجلد (9 کتاب) توسط زنده‌یاد بدیع الزمان فروزانفر انجام گرفته است. این تصحیح در فاصله سال‌های 1336 تا 1344 توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شد. حین کار روی این تصحیح بود که زنده‌یاد فروزانفر به چشم درد شدید مبتلا شد.

از دیگر تصحیحات مهم «فیه ما فیه» مولاناست که برای نخستین بار به سال 1335 منتشر شد. ذوق پژوهش پیرامون زندگی مولانا او را به تصحیح «معارف بها ولد» و «معارف برهان الدین محقق» هم کشاند. تلاش‌های او باعث شد تا نسل‌های بعدی بهترین تصحیحات از آثار مولانا و آثار خویشاوندانش را که از جمله برترین آثار ادبی و حکمی ایران زمین‌اند، در دسترس داشته باشند.

همچنین شخصیت‌هایی چون ایرج افشار، سلیم نیساری، احمد سمیعی گیلانی، احمد مهدوی دامغانی، حسن انوری، پرویز اتابکی و حسین خطیبی، مقالات و یادداشت‌هایی را درباره استاد فروزانفر در نشریاتی چون کلک و زیباشناخت منتشر کرده‌اند.

فروزانفر در سال 1346 از استادی دانشگاه بازنشسته شد، اما همکاری خود را در تدریس در دوره دکتری ادبیات فارسی تا روزهای پایانی عمر ادامه داد. وی عضویت مجلس سنا را به دست آورد. مدتی نیز ریاست کتابخانه سلطنتی را نیز به عهده گرفت. بدیع‌ الزمان فروزانفر در 16 اردیبهشت 1349 بر اثر سکته قلبی در 73 سالگی درگذشت.