چاپ

پیام خراسان- مسکن به عنوان یکی از مهمترین نیازهای اولیه هر خانواده و یکی از مقوله‌هایی است که تهیه آن بر اساس قانون اساسی از وظایف دولت‌ها شمرده می‌شود. طی یک دهه اخیر و به خصوص چند سال گذشته عقب ماندگی‌های زیادی در زمینه ساخت مسکن در کشور وجود داشته و جهش قیمت مسکن نیز موجب شده تا بسیاری از خانوارها نه تنها توان خرید مسکن را نداشته بلکه به دلیل رشد قابل توجه اجاره‌ها نیز مجبورند به محلات جنوبی‌تر شهرها و شاید هم به حومه و اقمار شهرها کوچ کنند.

در زمینه ایجاد مسکن و حل مشکلات آن برنامه‌های مختلفی توسط دولت‌ها اجرا شد، از جمله اینکه دولت‌های نهم و دهم طرح مسکن مهر را در دستور کار قرار دادند و تلاش کردند تا با اجاره 99 ساله زمین، نیاز افراد متقاضی مسکن را برطرف کنند اما این طرح توانست خیلی موفق عمل کند. همچنین با شروع فعالیت دولت سیزدهم ساخت 4 میلیون مسکن طی 4 سال در دستور کار دولت قرار گرفت. برآوردها حاکی از آن است که نیاز به مسکن خراسان رضوی، با جمعیتی که 8 میلیون نفر تخمین زده می‌شود، حدود 300 هزار واحد مسکونی یا کمی بیشتر از آن باشد که از این میزان بیش از 100 هزار مسکن تنها برای کلانشهر مشهد نیاز است. در همین راستا سهم خراسان رضوی در قالب طرح نهضت ملی مسکن رقمی حدود 400 هزار واحد مسکونی تعیین شد است.

عباس یوسف زاده، مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایسنا درباره ضرورت اجرای نهضت ملی مسکن و اجرای آن در خراسان رضوی اظهار کرد: با توجه به فضای تورمی اقتصادی که بر جامعه حاکم است، اگر ساخت مسکن در کشور صورت نگیرد، با افزایش بی‌رویه اجاره مسکن و قیمت زمین روبرو خواهیم شد.

در بسیاری شهرستان‌های خراسان رضوی، قیمت زمین با مشهد برابری می‌کند

وی افزود: هم اکنون در بسیاری شهرستان‌ها، قیمت زمین با مشهد برابری می‌کند و پذیرش این موضوع برای ما به عنوان متولی حوزه مسکن بسیار سخت است. راه حل این موضوع، ایجاد بستر عرضه است تا قیمت‌ها تعدیل و توازن برقرار شود.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی تصریح کرد: با برنامه‌ریزی وزارت راه و شهرسازی و ابلاغیه سهمیه مسکن استان‌ها، سهم خراسان رضوی از 4 میلیون واحد نهضت ملی مسکن 400 هزار واحد پیش‌بینی شده، یعنی 10 درصد کل تعهد دولت، سهم استان است که این سهم تابعی از وضعیت جمعیت، مساحت و بررسی آماری میزان مستأجرین استان است.

ثبت نام 405 هزار متقاضی در سامانه نهضت ملی مسکن خراسان رضوی/ تأیید نهایی 102 هزار نفر در استان

وی با اشاره به اینکه تا امروز در خراسان رضوی حدود 405 هزار متقاضی در سامانه نهضت ملی ثبت نام کرده‌اند، گفت: با توجه به خوداظهاری متقاضیان و روند کنترل مدارک در سامانه، در صورتی که در بررسی اولیه متقاضی تسهیلات دولتی دریافت نکرده باشد وسندی به نامش نباشد، تأیید نهایی متقاضی صورت می‌گیرد. تعداد متقاضیان تأیید نهایی شده در سامانه تا امروز 102 هزار نفر در استان است.

یوسف زاده درباره وضعیت تأیید شدگان نهایی گفت: نسبت تایید شدگان به متقاضیان نهضت ملی مسکن در کشور یک به چهار است. این نسبت در سطح کشور بین 25 تا 30 درصد در استان‌های مختلف است. با توجه به برنامه‌ریزی انجام شده در شورای استان مقرر شده تا 50 درصد این متقاضیان که به هر دلیلی اطلاعاتشان را به دفاتر پیشخوان نبرده‌اند، تکمیل اطلاعات کنند تا متقاضیان واقعی شناسایی شوند.

وی در خصوص اینکه 405 هزار ثبت‌نامی اولیه در سامانه نهضت ملی مسکن، متقاضی واقعی هستند یا خیر، گفت: فرضیات مختلفی برای عدم مراجعه و تکمیل اطلاعات برای این افراد مطرح شده و پیامک‌های مختلفی ارسال شده تا به تعیین تکلیف علت کمک شود، اما تا به امروز 102 هزار نفر تایید نهایی شده‌اند.

حدود 18 هزار و 200 نفر در استان بیش از 40 میلیون واریزی داشتند

رئیس شورای هماهنگی راه و شهرسازی خراسان رضوی در خصوص واریز آورده اولیه متقاضیان خاطرنشان کرد: تا امروز حدود 18 هزار و 200 نفر بیش از 40 میلیون واریزی داشتند، یعنی تقریباً یک پنجم، و حدود 4000 نفر هم زیر 40 میلیون واریز داشته‌اند، بنابراین به طور متوسط 20 میلیون آورده اولیه واریز شده است.

تامین 140 هزار قطعه زمین در خراسان رضوی

وی در خصوص میزان زمین تأمین برای طرح نهضت ملی مسکن در خراسان رضوی بیان کرد: در بحث تأمین زمین در استان، برای حدود 140 هزار قطعه زمین تامین شده است. در همین راستا زمین‌های دولتی تغییر کاربری داده شده و همچنین املاک اشخاص حقیقی که با توافق به این نهضت تعلق گرفته است؛ آنچه تا به امروز در سامانه ثبت شده حدود 85 هزار قطعه است.

رئیس شورای هماهنگی راه و شهرسازی خراسان رضوی گفت: مابه التفاوت این دو عدد، مواردی است که برای مثال اخذ مجوز شورای برنامه‌ریزی استان را گرفته است، اما هنوز مجوز شورای عالی شهرسازی را نگرفته است و یا مالک متعهد بوده به نام دولت سند بزند، اما هنوز سند نخورده است. سامانه، زمانی ثبت را انجام می‌دهد که تمامی آیتم‌ها تکمیل باشد. از دید ما و شورای مسکن این زمین‌ها مشکلی ندارد، زیرا در کارگروه امور زیربنایی استان مصوب شده است.

یوسف زاده با بیان اینکه طبق آمار دولت برای 40 درصد از افرادی که تأیید نهایی شدند، تأمین زمین کرده است، تصریح کرد: از 400 هزار واحد سهم استان طبق هدف‌گذاری قرار بود 140 هزار قطعه زمین توسط دولت تأمین شود که اکثر شهرستان‌ها بوده است.

رویکرد دولت سیزدهم در نهضت ملی مسکن واگذاری زمین است

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی درباره رویکرد دولت در نهضت ملی مسکن گفت: دولت سیزدهم در زمینه مسکن بارویکردی متفاوت وارد شده است. رویکرد در دوره مسکن مهر بیشتر بر ساخت متمرکز بوده است و شاید نقدی هم به این مساله وارد بوده است. اگر در همان زمان به رویکرد تأمین زمین هم سرعت داده می‌شد، کار متفاوت می‌شد، اما امروز نمی‌توان کار 16 سال پیش را زیر سوال برد، شاید اقتضای شرایط آن زمان، اینگونه بوده که دولت خودش بسازد و تحویل مردم دهد و مردم توان ساخت هم نداشتند.

وی ادامه داد: در این دوره دولت سیزدهم رویکرد عوض شده و عمدتاً رویکرد واگذاری زمین است. بخش دولتی شبکه معابر و مانند آن را بسترسازی کرده تا خود مردم برای ساخت اقدام کنند. باورمان این است که اگر بستر را مهیا کرده و خدمات زیربنایی و روبنایی را تامین کنیم، مردم خودشان بهتر از ما مسکن می‌سازند.

یوسف‌زاده با اشاره به اینکه دراستان تنها 8 شهر بالای 100 هزار نفر وجود دارد، تأکید کرد: یکی از رویکردهای ما در شورای مسکن، پیش رفتن به سمت خانه‌های یک واحدی و دو واحدی در سطح استان است. از ابتدای سال به این موضوع ورود یافتیم و علی‌رغم بار مالی برای برخی دستگاه‌های خدماتی همچون آب، برق و گاز به هنگام توسعه افقی شهر، رویکرد بر این است در 88 شهر که زیر 100 هزار نفر جمعیت دارند، واحدهای یک واحدی و دو واحدی ساخته شود.

وی با اشاره به آسیب‌شناسی اتفاقات در دوره گذشته، ادامه داد: در بینالود حدود 43 هزار واحد برای طرح نهضت ملی مسکن امروز قرعه‌کشی شده که بخش عمده‌ای از آن در قالب واگذاری زمین بوده است.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی با اشاره به اینکه این کار از شهرهای حاشیه همچون تایباد و تربت جام آغاز و با استقبال خوب مردم مواجه شده است، تصریح کرد: می‌توان گفت امید آفرینی در این شهرها ایجاد شده است. اگر دولت ساخت مسکن را در آن جا انجام می‌داد با این سطح از استقبال روبرو نمی‌شد، زیرا فرهنگ توده آن شهرها واحدهای یک طبقه و دو طبقه است و رفتن به سمت مجتمع نشینی منجر به تغییر فرهنگ خواهد شد.

برای زمین‌های نهضت ملی مسکن نباید از زمین‌های درجه یک و دو کشاورزی استفاده شود

وی افزود: تنها در صورتی مسکن با تراکم‌های بیشتر در شهرها توصیه می‌شود که آن شهر توپوگرافی خاصی داشته و مسائلی همچون آسیب به زمین‌های کشاورزی و مانند آن مطرح باشد. در قانون پیش‌بینی شده، برای زمین‌های نهضت ملی مسکن نباید از زمین‌های درجه یک و دو کشاورزی استفاده شود.

رئیس شورای هماهنگی راه و شهرسازی خراسان رضوی در خصوص شهرهای بزرگ همچون مشهد، گلبهار، نیشابور، قوچان، سبزوار، تربت حیدریه، تربت جام و کاشمر خاطرنشان کرد: دراین شهرها موضوع کمی متفاوت است. در برخی شهرها مانند تربت حیدریه برای ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن تلفیقی عمل کرده‌ایم، یعنی در برخی مکان‌ها یک واحدی داده می‌شود و در برخی مکان‌ها انبوه سازی انجام شده است.

یوسف‌زاده بیان کرد: با واگذاری زمین به مردم دو رویکرد را مد نظر داریم. یک رویکرد نهضت ملی مسکن و رویکرد دیگر توسعه متوازن شهر است. به این معنا است که هر جایی که الزاماً زمین داریم، ساخت انجام نشده و در بخش‌هایی که دیگر دستگاه‌ها زمین دارند، ساخت انجام داده‌ایم.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی درباره بهره برداری از واحدهای نهضت ملی مسکن بیان کرد: امیدواریم در سال 1402 شاهد تکمیل و ساخت این واحدهای مسکونی باشیم، البته تعدادی از واحدهای مسکونی در بجستان، گناباد و فریمان در قالب اقدام ملی تکمیل و به بهره‌برداری رسیده است. تلاش ما بر این است که این واحدها در بخش خدمات مانند آب، برق و گاز مشکل نداشته باشند.

بهره‌برداری از تعدادی از واحدهای نهضت ملی مسکن درخراسان رضوی در قالب خودمالکی

وی در خصوص میزان افتتاح و بهره‌برداری از واحدهای نهضت ملی مسکن در خراسان رضوی گفت: تعدادی از واحدهای مسکونی در قالب خودمالکی به مرحله بهره‌برداری رسیده‌اند. همچنین واحدهایی که در قالب مسکن مهر در گذشته بلاتکلیف مانده و تکمیل منابع شده و حدود 1200 واحد به تازگی با حضور وزیر راه و شهرسازی افتتاح شد. هم اکنون نیز در تلاش هستیم تا تعدادی دیگر از واحدهای مسکن مهر گلبهار را تا اسفندماه تکمیل و تحویل مردم دهیم. امیدواریم در سال آینده شاهد افتتاح واحدهای نهضت ملی مسکن خواهیم باشیم که یا توسط خود مردم و یا توسط دولت ساخته می‌شود.

یوسف‌زاده با اشاره به ساخت 6 ماهه واحدهای خودمالکی در شهرهای فریمان و بجستان گفت: اگر مردم ظرف مهلت تعیین شده، مسکن را نسازند، قطعاً مردم با مشکل مواجه می‌شوند، زیرا قرارداد دولت با دستگاه‌های خدماتی منقضی می‌شود و چاره‌ای جز بازگشت زمین نمی‌ماند. شهرداری‌ها نسبت به قراردادهای مهلت سپری شده تعهدی ندارند.

هزینه ساخت هر متر نهضت ملی مسکن بین 4.5 تا 5 میلیون تومان است

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی در خصوص برآورد هزینه هر متر واحد نهضت ملی مسکن بیان کرد: هزینه ساخت، تابع شرایط تراکمی ساختمان است. در واحدهای یک و دو طبقه قطعا با میزان تسهیلاتی که دولت پیش‌بینی کرده و آورده 100 میلیونی خود مالکان هر واحد در حدود 400 تا 500 میلیون تومان تمام خواهد شد. بر اساس آنچه پیش‌بینی شده و با توجه به قیمت‌های موجود هزینه ساخت هر متر نهضت ملی مسکن بین 4.5 تا 5 میلیون تومان است.

وی با اشاره به شوک‌های قیمتی در بازار، گفت: در شرایط عادی و ثبات قیمت‌ها، متوسط ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن همان 5 میلیون تومان است که مبنای دولت هم پیش بینی شده است. دولت در حال حاضر برای واحدهای نهضت ملی مسکن 300 میلیون تومان تسهیلات می‌دهد، اما تسهیلات دیگر در قالب تخفیف 30 درصد صدور پروانه، تخفیف 50 درصد نظام مهندسی و همچنین تخصیص زمین با اجاره 99 ساله نیز به متقاضایان ارائه می دهد.

براساس هدف‌گذاری دولت و طبق ماده 4 قانون جهش تولید مسکن، در سال اول اجرای نهضت ملی مسکن حداقل باید 20 درصد از تسهیلات بانکی که کمتر از 360 هزار میلیارد تومان نباشد، به بخش مسکن تخصیص یابد

یوسف زاده ضمن اشاره به ضرورت همراهی بانک‌ها برای اجرای نهضت ملی مسکن خراسان رضوی گفت: وزارت راه و شهرسازی تنهاست و به همراهی بانک‌ها و وزارت نیرو در این زمینه نیاز دارد تا بتوانیم این تعهد دولت را تا پایان چهار سال اجرا و خبر خوبی را به مردم منعکس کنیم.

پیش‌بینی ساخت حدود 150 هزار واحد مسکونی روستایی

وی با اشاره به واحدهای مسکونی روستایی و خودمالکی به عنوان بخشی از 400 هزار واحد سهم خراسان رضوی گفت: در افق این برنامه حدود 150 هزار واحد مسکونی روستایی در قالب خودمالکی برای خراسان رضوی پیش‌بینی شده است. مسکن روستایی را در شورای مسکن بسیار مورد بررسی قرار دادیم زیرا در توسعه روستاها همیشه مسئله عدم تبدیل زمین کشاورزی به خانه مورد توجه بوده است. بنابراین با نگاهی دو طرفه که در آن هم حفظ اراضی کشاورزی و باغات و هم نیاز توسعه مسکن روستایی لحاظ شود، اقدام به اجرای این طرح کرده ایم که در آن مهاجرت معکوس از شهرها به روستاها اتفاق افتد.

اگر مسکن در روستاها فراهم نشود، توسعه شهرنشینی ایجاد خواهد شد

مدیرکل راه و شهرسازی با اشاره به قطعات 500 متری برای خانه‌های روستایی ادامه داد: این فضا می‌تواند محل کار و زندگی فرد شود و با استفاده از ظرفیت روستاها از رشد بی رویه روستاییان و شهر نشینی جلوگیری شود. اگر مسکن در روستاها فراهم نشود، آفت توسعه شهرنشینی را موجب خواهد شد.

وی با اشاره به برگزاری جلسه‌ای با حضور نزدیک 1000 دهیار از روستاهای استان گفت: موانع و چالش‌ها در حوزه مسکن دراین نشست بررسی شده و در حال کار بر روی آن‌ها هستیم. سامانه نهضت ملی مسکن برای روستائیان فعال و یکپارچه شده است. برای حدود 2000 روستا در سطح استان با کمک گرفتن از ظرفیت دهیاران و بخشداران اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد.

یوسف زاده بیان کرد: برای شهر مشهد سه تا چهار گزینه مد نظر بوده که یکی از این گزینه‌ها ایجاد شهرهای جدید است. فلسفه ایجاد شهر جدید همین است که شهرها توسعه پیدا نکنند و به سمت توسعه شهرهای جدید برویم. گلبهار و بینالود با همین فلسفه به وجود آمده‌اند. در گلبهار هدف‌گذاری شده تا 50 هزار واحد ساخته شود. تلاش شده تا بسترها و زیرساخت‌هایی که تکلیف قانونی ماست را در گلبهار کامل کنیم که یکی از این تکالیف بحث مترو و بزرگراه است. در تلاش برای تأمین اعتبار آزادراه مشهد – چناران و متروی مشهد - گلبهار به عنوان مهمترین اولویت‌ها هستیم.

وی با اشاره به اختصاص اعتبارات در زمینه ساخت آزادراه در سفر رئیس جمهور به خراسان رضوی گفت: کار با پیمانکار در حال انجام است، اما پروژه مترو دچار توقف شده و در سفر اخیر وزیر با حضور مدیرعامل شرکت راه‌آهن قول‌هایی داده شد که ساخت مترو با تغییر از حالت برقی به حالت ریل باسی سرعت گیرد زیرا اعتبار را یک سوم می‌کند.

شهر رضویه نزدیک به 7000 متقاضی برای نهضت ملی مسکن دارد

یوسف زاده توضیح داد: علاوه بر بینالود و گلبهار، چهار مکان در مشهد برای ساخت مسکن داریم. یکی شهر رضویه است که نزدیک به 7000 متقاضی برای نهضت ملی مسکن دارد. همچنین با رویکرد توسعه متوازن شهر 2480 واحد در محله مهرگان با عنوان فاز 3 نهضت ملی مسکن در حال ساخت است و نزدیک به 15 پیمانکار در آنجا فعال هستند. در محله مهرگان و جاده کلات بر روی چندین زمین در حال مذاکره هستیم که اگر به جمع‌بندی برسیم، می‌توانیم بیش از 10 هزار واحد دیگر را تأمین کنیم.

وی با اشاره به توافق نامه‌ای که در سال جاری با آستان قدس رضوی منعقد شده است، اظهار کرد: با همراهی آستان قدس رضوی در واگذاری زمین در محدوده شهرک انقلاب و شهرک ابوذر در محدوده‌ای 40 هکتاری مقدار 115 هکتار خالص مسکونی خواهیم داشت که 30 هزار واحد درآنجا تأمین خواهد شد و این موضوع برای مشهد انقلابی ایجاد خواهد کرد.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی توضیح داد: تمام مراحل برای املاکی که قرار است از محل منابع سازمان ملی به جای زمین به آستان قدس رضوی اختصاص داده و تهاتر کنیم، انجام شده و به محض اینکه زمین را از شرکت مربوطه تحویل بگیریم و به آستان قدس بدهیم.

وی با اشاره به موقعیت این منطقه و فاصله 700 متری با خط 3 مترو گفت: امیدواریم شرکتی که متعهد است زمین‌های دولتی را به ما برگرداند، این کار را در اسفندماه انجام دهد که با پای کار آمدن استاندار سرعت بیشتری یافته، ان شالله این گره باز شود و بتوانیم این خبر خوب را به مردم بدهیم و نهضت ملی مسکن در شهر مشهد با کلنگ زنی در آغاز 1402عملیاتی شود.

یوسف زاده با اشاره به جلسه وزیرراه و شهرسازی و تولیت آستان قدس رضوی اظهار کرد: در آن جلسه پیشنهاداتی در باب توسعه متوازن شهر مطرح شد و هم اکنون در حال مذاکره با آستان قدس رضوی هستیم تا بتوانیم از ظرفیت زمین‌های آستان قدس در نهضت ملی مسکن و بازآفرینی کمک بگیریم و به زمین‌های شمال و شرق مشهد برای تأمین نیاز مسکن ورود کنیم. بدین ترتیب با تأمین کاربری خدماتی در آن منطقه مالکانی که در ان مناطق هستند را از آنجا برداریم و یک واحد از مجموعه‌هایی که قرار است با کمک آستان قدس رضوی ساخته شود، به آن‌ها بدهیم.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی با اشاره به واحدهای مسکن مهر بیان کرد: عملکرد دولت در حوزه مسکن مهر در زمان خودش خوب بوده و طبیعی است کاری که ابتدا انجام می‌شود، ممکن است در برگشت و نگاه‌های بعدی نقدهایی بر آن وارد باشد.

یوسف زاده بیان کرد: اگر ادامه مسکن مهر در 8 سال دولت بعدی اتفاق می‌افتاد، امروز این میزان خلاء و کمبود در حوزه مسکن نداشتیم. ای کاش دولت بعدی اشکالات مسکن مهر را برطرف می‌کرد و مثلاً در خراسان رضوی که 100 هزار واحد مسکن مهر ساخته شده بود، دولت بعدی هم 150 هزار واحد می‌ساخت و قطعاً نیاز امروز 400 هزار واحد مسکونی نبود و با 250 هزار واحد، این نیاز به مسکن مرتفع می‌شد و امروز ایده‌های بهتری داشتیم. اما به این دلیل که مسکن مهر را در یک پروسه 8 ساله داشتیم و پس از آن 8 سال خلاء داشتیم و اکنون دوباره در حال انجام هستیم، طبیعی است که بار و تعهد دولت در این قصه سنگین‌تر است.

ساخت 65 هزار واحد مسکن مهر در خراسان رضوی

وی در خصوص عملکرد مسکن مهر در استان طی سنوات گذشته گفت: در خراسان رضوی حدود 65 هزار واحد مسکن مهر ساختیم. در برخی جاها با کیفیت و شرایط خیلی خوب ساخته شده است، اما نقدهایی نه در باب اینکه نفس ساخت مسکن از سوی دولت اشکال دارد، بلکه در باب عملکرد نظارتی ضعیف در جاهایی نیز وارد است.

1500 واحد مسکن مهر در سطح استان در فرآیند حقوقی قرار دارند

وی درباره تعداد مسکن‌های مهر واگذار نشده در خراسان رضوی بیان کرد: 1500 واحد در سطح استان در فرآیند حقوقی قرار دارند که به لحاظ عملکرد ضعیف در اتصال متقاضی به پیمانکار و بحث‌های قراردادی و عملکرد پیمانکار دچار مشکل شده‌اند. در گلبهار حدود 10 هزار واحد داریم که در تلاش هستیم در ظرفیت نهضت ملی مسکن قرار گیرند. همچنین حدود 5000 واحد بلاتکلیف در مسکن مهر در این چند ماه در قالب طرح نهضت ملی مسکن قرار گرفته‌اند. همچنین ساخت نزدیک به 30 تا 40 هزار واحد خودمالکی که تنها از تسهیلات دولتی بهره گرفته‌اند و با بسته‌های تشویقی ارائه شده در آن سنوات، حدود 100 هزار واحد اتفاق افتاد که به نوبه خود جای تشویق دارد کسانی که در آن مقطع کار کردند.