چاپ

پیام خراسان - دانشمندان می‌گویند پس از دهه‌ها تحقیق احتمالا سرانجام متوجه شده‌اند که تقویم مایا چگونه کار می‌کند.

نحوه کارکرد تقویم مایا از زمان بازکشف و شروع رمزگشایی آن در دهه چهل میلادی برای سال‌ها مشخص نبود. در واقع محققان می‌توانستند یک دوره 819 روزه را در تقویم ببینند، ولی مشکل این بود که نمی‌توانستند آن 819 روز را با چیزی تطبیق دهند.
حالا دانشمندان در آمریکا می‌گویند که گمان می‌کنند این تقویم نه در یک بازه 819 روزه، بلکه در یک بازه 45 ساله کار می‌کرده که بر مبنای زمان لازم برای بازگشت یک جرم فضایی به تقریبا همان نقطه از آسمان قرار داشته است. آنچه به عنوان «دوره سینودیک» نامیده می‌شود و به معنای چرخه‌های تکرارشونده در میان اجرام آسمانی است.
جان لیندن و ویکتوریا بریکر، انسان‌شناس از دانشگاه تولین آمریکا، در مقاله خود آورده‌اند: «با افزایش زمان تقویم به 20 دوره 810 روزه الگویی پدیدار می‌شود که در آن دوره‌های چرخش تمام سیارات مرئی با نقاط توقف در تقویم 819 روزه بزرگتر مطابقت دارد.»
تقویم مایا سیستم پیچیده‌ای است که از تقویم‌های کوچک‌تر تشکیل شده و قرن‌ها پیش در قاره آمریکا ساخته شد، پیش از آن‌که پای کریستوف کلمب به آنجا برسد. از میان مؤلفه‌های این تقویم، دوره‌های 819 روزه برای انسان‌شناسان مدرن جزو گیج‌کننده‌ترین موارد بوده است.
پیش‌تر دانشمندان گمان می‌کردند که هر بلوک 819 روزه با رنگ‌هایش یک جهت اصلی را نشان می‌دهد و قرمز با شرق، سفید با شمال، سیاه با غرب و زرد با جنوب مشخص شده است. اما در دهه 80 میلادی محققان متوجه نادرست بودن این فرض شدند.
حالا، اما آنان دریافته‌اند که رنگ‌های سفید و زرد به ترتیب با «سرسو» و «پاسو»، تعابیر جهت‌شناسی در علم نجوم که جهت بالای سر و پایین پای ناظر را نشان می‌دهد، مطابقت دارد.
دانشمندان می‌گویند سرنخ‌های دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌داد شمارش 819 روز با دوره‌های تکرارشونده سیارات مرئی در منظومه شمسی مرتبط است. از جمله این سرنخ‌ها، اندازه‌گیری‌های بسیار دقیق از دوره‌های چرخش سیارات عطارد، زهره، مریخ، مشتری و زحل به دست مایا‌ها است.
برای مثال یک دوره تکرارشونده سیاره عطارد 117 روز است که دقیقا هفت بار در تقویم 819 روزه مایا جا می‌گیرد، دوره سینودی سیاره زهره با 585 روز (دقیقا 5 بار در تقویم) و بقیه سیاره‌های مرئی منظومه شمسی نیز با نسبت متناسبی حاکی از وجود این ارتباط هستند.
به گفته پژوهشگران با بسط تقویم 819 روزه به 20 دوره 819 روزه تقویمی بزرگ با تناسب دقیق با تمامی سیارات مرئی ایجاد می‌شود.
آنان در تحقیق خود آورده‌اند: «ستاره‌شناسان قوم مایا که دوره 819 روزه را ایجاد کردند به جای محدود کردن تمرکز خود بر روی یک سیاره، آن را به عنوان یک سیستم تقویم بزرگ‌تر در نظر گرفتند که بتواند برای پیش‌بینی تمام چرخه‌های تکرارشونده سیارات مرئی منظومه شمسی استفاده شود.»
تقویم مایا هرچند با یک سیستم ساده محاسباتی مبتنی بر قواعد اولیه نجوم فاصله دارد، با این حال دانشمندان می‌گویند اینکه اندازه کیهان مایا‌ها چنین گستره وسیعی از فضا و زمان را در بر می‌گیرد قابل توجه است.
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Ancient Mesoamerica» منتشر شده است.