پیام خراسان

آخرين مطالب

صفای زیارت با پای پیاده مقالات

صفای زیارت با پای پیاده
  بزرگنمايي:

پیام خراسان - خراسانی‌ها و به ویژه اهالی نوغان و سناباد احتمالاً نخستین کسانی بودند که پیاده تا مشهدالرضا(ع) آمدند و از آن به بعد، پیاده سفر کردن به حرم غریب طوس، حتی در بدترین شرایط و در بحبوحه جنگ و قحطی متوقف نشد. خانیکوف، خاورشناس روس‌تبار که در قرن نوزدهم به مشهد سفر کرد، با توجه به گزارش مسئولان آستان‌ قدس آن زمان، معتقد بود حتی در بدترین سال‌های قحطی، جمعیت زائرانی که بخش عمده آن‌ها پیاده سفر می‌کنند، از 12هزار نفر کمتر نمی‌شده ‌است و این حدوداً یک چهارم جمعیت خودِ مشهد در آن دوران بود.
 
پیاده‌روی زیارت به خصوص در ایام پایانی ماه صفر و شهادت مظلومانه امام رضا(ع) رنگ و بویی دیگر به خود می‌گرفت. روستاهای اطراف مشهد و به ویژه دهکده‌های نواحی شمال شهر که در مسیر اصلی جاده‌های تجاری قرار نداشتند، میزبان زائرانی می‌شدند که از روستاهای دور و نزدیک، خودشان را به مشهد می‌رساندند تا در شب شهادت، به زیارت مولایشان نائل شوند. متأسفانه از آن پیاده‌روی‌ها، نقاشی یا عکسی در اختیار نداریم، اما وقتی به گزارش‌های مکتوب آن دوره مراجعه می‌کنیم، می‌توانیم جلوه‌های پرشور معنویت را در این پیاده‌روی عاشقانه احساس کنیم.
دورنمای مشهدالرضا(ع) برای زائران
هانری دالمانی که در واپسین سال‌های قرن نوزدهم به مشهد سفر کرده ‌است، در سفرنامه خود تصویری جذاب از زائران پیاده حرم رضوی به دست می‌دهد، زائرانی که او آن‌ها را در مسیر تپه‌سلام به مشهد دیده ‌است. زائرانی که علاوه بر جابه‌جایی سنگ‌های بزرگ به سوی مشهد، برای استفاده از آن‌ها در کار ساخت و ساز حرم رضوی، با هر غریبه‌ای مهربانانه برخورد می‌کردند. آن‌ها با گذر از طُرُق، چشمشان به جمال گنبد طلا روشن می‌شد و همان تصویری را می‌دیدند که دالمانی چنین توصیف کرده‌ است: «نظری به مقابل انداختم؛ گنبد آستانه را دیدم که با درخششی خاص جلوه‌گری می‌کرد. این گنبد زیبا، یک شاهکار تمام‌عیار است، شاهکاری که موجب می‌شود زائران مدتی توقف کنند و به آن بنگرند. دست روی سینه بگذارند و دعا کنند. مناره‌های طلایی از پشت درختان سر به فلک کشیده، گاهی خودنمایی می‌کنند. وقتی باد درختان را تکان می‌دهد، می‌توان تصویری زیبا و موقتی را از این مناره‌های بلند در مقابل خود داشت. درختان در ردیف‌های منظم، کنار دیوار شهر را گرفته‌اند».
پذیرایی از زائران
زائران یک قرن پیش حرم رضوی به خصوص آن‌ها که در ایام آخر ماه صفر، پیاده خودشان را به مشهد می‌رساندند، شبی را در بیرون شهر اتراق می‌کردند؛ شاید در رباط طُرُق یا نزدیکی قلعه آبکوه و شاید در روستای امین‌آباد در شمال مشهد که فاصله‌اش تا دیوارهای شهر کم بود و در کمتر از یک ساعت می‌شد از آنجا به مشهد رسید. این توقف‌ها گاه با میزبانی مردمان پرصفای این مناطق همراه می‌شد. افضل‌الملک در سفرنامه‌اش، از دیگ‌های متعددی سخن می‌گوید که در این مناطق برپا می‌کردند تا دمی میزبان زائران ثامن‌الحجج(ع) باشند. علت این توقف، بسته شدن دروازه شهر ساعتی پس از غروب آفتاب بود. درباره نوع نذری‌ها اطلاع دقیقی نداریم اما احتمالاً در فصل‌های برداشت میوه، باغداران بخشی از محصول خود را برای استفاده زائران امام رضا(ع) هدیه می‌کردند و «شله» و آش‌های محلی نیز عمده‌ترین غذاهای نذری آن دوره بود. همان ‌طور که اشاره شد، روستاهای اطراف مشهد نقش مهمی در این پذیرایی ایفا می‌کردند و آن ‌طور که جهانگردان اروپایی گزارش می‌کنند، برای زائران حرم رضوی مقام و احترام ویژه‌ای قائل بودند؛ روستاهایی که امروز بخشی از شهر مشهد شده‌اند و یاد آن‌ها در قالب نام‌هایی مانند «بُقرآباد»، «شُقا»، «سمزقند»، «تلگرد»، «گل‌ختمی» و... در حافظه تاریخی شهر باقی مانده ‌است. جالب اینجاست که این زائران بدون آنکه نیاز به نظم و نسق حکومتی باشد، طی طریق می‌کردند و خودشان را به مشهد می‌رساندند.
در سال‌هایی که قحطی نبود، پیوستگی این کاروان‌ها موجب امنیت آن‌ها می‌شد؛ یعنی هر کاروان با فاصله کمی از کاروان بعدی حرکت می‌کرد و این خود، آرامش را برای زائران پیاده امام رضا(ع) در پی داشت. در فاصله بیشتر از مشهد در غرب، شهرهای سبزوار و شاهرود و سمنان محل آسایش و استراحت زائران بودند. در جنوب اهالی خونگرم شهرهایی مانند فردوس (تون) میزبان زائرانی از کرمان و یزد می‌شدند و در شرق نیز زائران مناطق غربی و مرکزی افغانستان امروز، از پذیرایی شیعیان این مناطق به ویژه در اطراف هرات بهره‌مند بودند. چنین به نظر می‌رسد که بخشی از ارائه خدمات به زائران، از طریق نهاد وقف و موقوفه‌های متعددی که برای مراسم مربوط به ولادت و شهادت امام رضا(ع) اختصاص یافته ‌بود، تأمین می‌شد.


 

لینک کوتاه:
https://www.payamekhorasan.ir/Fa/News/472315/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

تحویل محموله واکسن پنتاوالان و روتاویروس به شبکه بهداشت خراسان جنوبی

مویزه کین وسوسه نمی‌شود؛ بی‌توجهی مهاجم فیورنتینا به پیشنهاد سنگین القادسیه عربستان

ارائه خدمات به خانواده شهدا رسالت سنگینی بر دوش ماست

انتصاب مدیرکل اشتغال و کارآفرینی بنیاد شهید و امور ایثارگران

تقدیر مدیرکل ارتباطات و مراجعات از تلاش‌های همکاران در پاسخگویی به ایثارگران از طریق خدمات سامانه تلفنی 1616

خشم آلمان از شوخی عجیب تن‌هاخ با کوانسا

واکنش سرد رئال مادرید به رئیس جدید داوران اسپانیا

کواچ و روح تازه در دورتموند

باارزش‌ترین هافبک دنیا رئالی است!‏

ژائو پدرو، به چلسی خوش آمدی!

با پول فروش ویرتز، بایرن مونیخ را به زیر می‌کشیم!‏

عجیب‌ترین انتقال عربستان؛ دشمن در خانه الهلال!

وداع احساسی دی‌ماریا با اروپا؛ به وطن برمی‌گردم

پدیده 14 ساله از منچستر؛ منتظر یامال جدید باشید‏

بارسا تکذیب کرد؛ اجازه خرید بازیکن صادر نشده!‏

اگر لازم بود حاضر بودم پای پیاده به اتلتیکو بروم!‏

حمله گالا به قلب اینتر؛ پیشنهاد رسمی برای یان زومر

قلی‌زاده بعد از استقلالی شدن: تحقق رؤیای کودکی

گزینه استقلال تصمیم نهایی خود را می‌گیرد

چهار بازیکن خارجی بجای ستارگان آبی‌پوش

خیبر مبلغ رضایت‌نامه ابرقویی را به پرسپولیس اعلام کرد

سرگیجه پرسپولیس از دست رضا درویش!

عبدی: پرسپولیس فقط باید با یک نفر مذاکره کند

آپدیت جدید؛ ساپینتو هنوز محروم است

ادعای بزرگ؛ مذاکره پرسپولیس با قهرمان ترکیه!

برگزاری سوگواره احلی من العسل در شهرهای مختلف خراسان رضوی

بازگشت 140 هزار تبعه غیرمجاز افغانستانی به کشورشان از دوغارون

خواف ظرفیت قطب تولید برق خورشیدی و بادی در شرق کشور را دارد

شکل گیری نهضت نوسازی و بهسازی مدارس سبزوار

اعزام زائران به عتبات عالیات فقط از طریق زمینی امکان پذیر است

استقبال مردم مشهد از موکب‌های مُحرمی

تعهد شهرستان بردسکن برای بازسازی عتبات عالیات بیش از یک میلیارد تومان

هشدار دامپزشکی خراسان رضوی درباره گرمازدگی دام و طیور

9 موکب در حریم حرم مطهر رضوی برپا خواهد شد

فعالیت هزار و 850 ایستگاه صلواتی ویژه محرم در مشهد

کیش در تدارک سوگواری تاسوعا و عاشورای حسینی

به یاد رشادت‌های نوجوان عاشورا، در همایش احلی من العسل

ساخت بلندترین طاق خشتی جهان در روستای جهانی اصفهک

عیادت استاندار خراسان جنوبی از پدر شهیدان طاووسی

نگاه جامعه‌محور، زمینه‌ساز تقویت روحیه، نشاط و امید در سالمندان است

اهدای 143 پرچم متبرک حرم رضوی به هیئات مذهبی سراسر کشور

یک فوتی و 4 مصدوم به دنبال واژگونی پژو در محور مشهد ـ نیشابور

روضه پرسوز حاج علی ملائکه در حرم امام رضا(ع)

شهردار خواف استعفا کرد

پیوس: پرسپولیس را به دهه 60 بازمی‌گردانم

پیوس: در سرمربیگری به دنبال چالش هستم!

بازیکن پیشین آرسنال و بارسلونا، دستیار آرنه اشلوت در لیورپول شد

پیشنهاد تمدید قرارداد والنسیا به مدافع مد نظر آرسنال

خبر خوش لالیگا به بارسا؛ خرید بازیکن آزاد شد!

هواداران بارسلونا از همین حالا در حال تهیه پیراهن با نام و شماره 10 لامین یامال هستند!