بزرگنمايي:

پیام خراسان - عوامل انسانی از مهم‌ترین عوامل آتش‌سوزی جنگل‌ها هستند و قصه دراز جنگ انسان و طبیعت زمانی به پایان خواهد رسید که ضعف‌های قانونی و چالش های اجرایی جای خود را به قوانین جدی در این امر و برخورد قاطع با عوامل آن بدهند و در این میان آموزش روستاییان و ساکنان مناطق جنگلی برای پیشگیری ضرروی است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، آتش‌سوزی جنگل یک نوع آتش‌سوزی کنترل‌ناپذیر است که در منطقه‌ای با گیاهان اشتعال‌پذیر در نواحی روستایی یا در طبیعت وحش روی می‌دهد، چهار علت طبیعی اصلی برای آتش‌سوزی جنگل عبارتند از آذرخش، فوران آتشفشانی، جرقه در اثر فروافتادن صخره‌ها و احتراق خودبه‌خود، بسیاری از آتش‌سوزی‌های جنگل در اثر عوامل انسانی مانند آتش‌سوزی عمدی، سیگارهای دور انداخته شده، جرقه ابزار و وسایل و همچنین قوس‌های الکتریکی خطوط انتقال نیرو پدید می‌آیند.
دست‌هایی پنهان در آتش‌سوزی‌های جنگل‌ها وجود دارد و افرادی به‌طور عمد جنگل‌ها را می‌سوزانند؛ به گفته بهمن ایزدی فعال محیط زیست، آنها یک اتاق فکر منسجم دارند و خوب می‌دانند کدام نقاط را به آتش بکشند، افزایش تعداد آتش‌سوزی‌ها و گسترش وسعت حریق آنها شاید به‌طور دقیق بررسی نشده باشد، اما باید دانست که کسانی به دنبال نابودی جنگل‌ها هستند و از این اقدام نفع می‌برند.
بیشتر آتش سوزی جنگل‌ها عمدی است درباره سوختن جنگل‌های هیرکانی می‌گوید: این آتش‌سوزی‌ها بیشتر عمدی است و علت انسانی دارد و به علت تعارض منافعی که بین مردم و جنگل اتفاق می‌افتد این آتش زدن‌ها صورت می‌گیرد، بیشتر برای تعرض به جنگل است و از بین رفتن آن برای ویلاسازی و زمین را پاک کردن است، این آتش را در مسیر باد روشن می‌کنند تا به راحتی پخش شود.
وی افزود: در حال حاضر در 20 نقطه از استان گیلان این آتش‌سوزی مثل ماسال، رودبار، شفت و آستار ادامه دارد و در مازندران جنگل‌های 2 هزار تنکابن، نکرس، نمک آبرود چالوس و شهسوار اتفاق افتاده است حتی گفته می‌شود آتش به مناطقی از گرگان هم کشیده شده است، زیرا این آتش در یک نقطه متمرکز نیست و در نقاط مختلف پخش شده است، خاموش کردن آن دشوار است، بیشتر این آتش‌سوزی در کنار روستاها صورت گرفته که عمدی بودن این اتفاق را بیشتر مشخص می‌کند.
این فعال محیط زیست ادامه داد: آتش به علت باد گرم علت سهل انگاری در شرایط خاصی رخ می‌دهد و شاید تنها 10 درصد علت آتش‌سوزی باشد و بیشتر به علت عمدی بودن است، زیرا این آتش‌سوزی لکه لکه است و جنگل‌بانی هم در خاموش کردن آن با دشواری روبه‌رو بوده و تنها راه خاموش کردن آن باران است و ما منتظر بارش باران خواهیم بود، زیرا خاموش کردن آتش‌سوزی پراکنده به شدت سخت است.
از ضعف قوانین تا نقش کم رنگ نهادهای امنیتی و نظارتی در پیشگیری از آتش سوزی جنگل‌ها می‌گوید: برای خیلی از فعالان محیط زیست و مردم و مسؤولان روشن است که اکثر آتش‌سوزی‌ها عمدی و با دخالت مستقیم عوامل انسانی صورت گرفته است.
وی اضافه می‌کند: نکته‌ای که برای ما جای سوال دارد این است که چرا برای بسیاری از برنامه‌ها و مناسبات، نیروهای امنیتی به موقع و در سریع‌ترین زمان ممکن حاضر می‌شوند، اما در وقوع مشکلاتی مثل آتش‌سوزی کمتر شاهد حضور و یا پیشگیری از بروز مشکلات توسط این عزیزان زحمتکش و پرتلاش بوده‌ایم؟
این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه برخورد قاطع و مقابله قانونی با آتش افروزان وجود ندارد، می‌گوید: در برخی مناطق افرادی شناسایی شده‌اند که از استان‌های شمالی به بهانه تفریح در نقاطی مثل لامرد با مواد آتش‌زا دیده شده‌اند و هیچ عقل سلیمی نمی‌پذیرد که فردی از شمال برای تفریح به یک نقطه با گرمای بالای 50 درجه برود، و متأسفانه این فرد در چند نقطه آتش افروزی انجام داده و با وجود اعلام و اصرار بر پیگیری و دستگیری، روال پرونده به کندی طی می‌شود.
با اشاره به اینکه پیشگیری از آتش سوزی جنگل‌ها بهتر از هر گونه مقابله موفقی است، اظهار می‌کند: برخورد با مسببان آتش سوزی یکی از مهمترین مسائل است که در بیشتر موارد به دلیل ضعف در قوانین، برخورد لازم با مسببان نشده است و در بسیاری از موارد فرد یا گروهی واحد، اقدام به آتش افروزی در چند نقطه نموده است.
وی با اشاره به اهمیت نقش نیروهای اطلاعاتی امنیتی در پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی می‌گوید: ما در بسیاری از موارد مطالبه داریم و بارها برای گفتگوی مستقیم با این نهادها و لینک شدن با آنها جهت تبادل اطلاعات تلاش نموده‌ایم، اما موفق به گفتگوی مستقیم نشده‌ایم، انتظار می‌رود نهادهای امنیتی و نظارتی با جدیت بیشتر به این موضوع ورود کنند و پاسخ‌گوی مطالبات ما به نمایندگی از مردم نیز باشند.
این فعال محیط زیست نیاز به آموزش را یکی از ضرورت‌های لازم جهت جلوگیری از بروز آتش‌سوزی در مناطق مختلف برشمرد و گفت: هر جا آموزشی صورت گرفته میزان خسارات کمتر بوده و امیدواریم این مطالبات مورد توجه مسئولان امر قرار گیرد.
لزوم آموزش روستاییان برای پیشگیری از آتش سوزی جنگل‌ها ، می‌گوید: در حال حاضر یکی از مهمترین میدان‌های دفاع، دفاع از طبیعت و حفظ گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری موجود در کشور است و انتظار می‌رود اطلاعات سپاه و نهادهای نظامی و انتظامی در این عرصه نیز ورود پررنگ‌تری داشته باشند.
وی در ادامه با اشاره به مشکوک بودن عرصه‌های در معرض آتش قرار گرفته، اظهار می‌کند: نکته مهم و مشابه در آتش‌سوزی ها، وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌های متراکم و دارای تنوع گونه‌های گیاهی است و در این آتش سوزی‌ها منابعی را از دست داده‌ایم که امکان جایگزینی آن نیست و برخی از گونه‌های نادر و بسیاری از درختان کهن‌سال ارزشمند از بین رفته‌اند.
این فعال محیط زیست اضافه می‌کند: بی توجهی افرادی که برای تهیه محصولات کوهی به جنگل می‌روند و حضور چوپانان از مهمترین دلایل بروز برخی آتش‌سوزی‌های هستند و اگر سازمان‌های متولی برای برخی مشاغل و همچنین روستاییان پیشنهاد جایگزین برای تهیه ذغال جهت امرار معاش داشته باشند، خطر کمتری طبیعت و جنگل را تهدید می‌کند و آرزوی همه ما حفظ سرمایه‌های ملی است.
وی با بیان اینکه آموزش روستاییان یکی از مهمترین اقدامات پیش‌گیرانه است، می‌گوید: مردم روستا با دلسوزی و احساس مسؤولیت در صورت آگاه بودن، خدمات بسیار و بدون چشم داشتی می‌توانند به طبیعت داشته باشند که جای خالی آموزش و توجه به ظرفیت روستاییان در مواجهه با وقایع ناگوار مثل آتش‌سوزی به خوبی احساس می‌شود.
نیز با اشاره به ورود عوامل عمدی در آتش‌سوزی جنگل‌ها می‌گوید: متوجه غیر عادی بودن آتش‌سوزی در نقاطی که هیچیک از عوامل ذکر شده طبیعی و انسانی معمول نبود شدیم و بر اساس مستندات علمی به یقین رسیدیم که عده‌ای به عمد در نقاط مرتفع و دور از دسترس گردشگر و چوپان اقدام به آتش افروزی می‌کنند.