پیام خراسان

آخرين مطالب

نود سالگی و ادامه دعوایی قدیمی مقالات

نود سالگی و ادامه دعوایی قدیمی
  بزرگنمايي:

پیام خراسان - او گرچه در دهه نود پس از چند دهه به ایران سفر کرد، حالا چند سالی است که همه‌گیری کرونا و بعد تحریم‌ها و شرایط جنگی و اجتماعی و کهولت سبب شده، موفق به سفر به زادگاهش نشود.
فرجام گرچه در زمینه شعر، داستان و نمایش نیز آثار مهمی دارد، در دهه سی و زودتر از برخی هم‌نسلانش آثاری برای کودکان منتشر کرد. به نحوی که در میان سی‌وهفت عضو موسس شورای کتاب کودک در سال 1341 وی از معدود کسانی است که در آن زمان کتاب کودک چاپ شده دارد.
و یا در میان چهل‌ونه موسس کانون نویسندگان ایران در سال 1347 وی تنها زن نویسنده ادبیات کودک است‌.
جا دارد در این یادداشت در خصوص ابهامی که درباره «اولین کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» وجود دارد تامل کنیم. بسیاری کتاب «مهمان‌های ناخوانده» نوشته فریده فرجام را که به عنوان میراث فرهنگی ناملموس هم به ثبت ملی رسیده است، اولین کتاب کانون می‌دانند. 
در مقابل عده‌ای نیز کتاب «دختر دریا» ترجمه فرح پهلوی را اولین کتاب کانون معرفی می‌کنند و به فریده فرجام که منکر این ادعاست به تندی حمله می‌کنند.
خوب است فارغ از نگاه‌های سیاسی در این موضوع دقیق شویم.
همسر شاه سابق ایران این افسانه قدیمی بازنویسی‌شده به دست هانس کریستین اندرسن را به فارسی ترجمه و توسط وزارت فرهنگ و هنر منتشر کرد.
در همان ایام بحث راه‌اندازی کانون پرورش فکری کودکان هم مطرح بود و اعلام شد درآمد این کتاب که با شمارگانی وسیع توسط همه ادارات دولتی خریداری می‌شد به کانون اختصاص خواهد یافت. به این ترتیب این کتاب اولین کتابی است که منافعش به کانون تعلق گرفت و با کانون نسبت یافت. با این حال کتاب متعلق کانون نبود و ناشری به جز کانون داشت.
گفتنی است در آن کتاب تصویرگری هم به مترجم نسبت داده شده بود اما در دهه‌های بعد به مدد اینترنت مشخص شد تصاویر آن کتاب برگرفته از کتابی خارجی است‌. مترجم هم در مصاحبه‌ای این موضوع را پذیرفت و اظهار داشت به دلیل عدم الزام قانونی کپی رایت جهانی در ایران چنین ادعایی کرده است. هر چند که می‌دانیم با وجود عدم اجبار پرداخت مالی به صاحبان آثار خارجی در ایران، چاپ آثار دیگران به نام خود مرسوم و مقبول نیست.
کتاب دخترک دریا چند سال بعد به انتشارات کانون پرورش فکری منتقل و آنجا هم چند بار منتشر شد.
حالا حکایت کتاب «مهمان‌های ناخوانده» را بشنویم.
انتشارات فرانکلین از سال 1337 تا 1339 چند کتاب کودک منتشر و سپس بخش کودک خود را تعطیل کرد. یکی از آن کتاب‌ها کتاب «حسنی» نوشته فریده فرجام بود. با تعطیلی این بخش، هفت کتاب کودک آماده چاپ معلق ماند که یکی از آنها «مهمان‌های ناخوانده» نوشته فریده فرجام بود. این کتاب را منوچهر انور ویراستار انتشارات فرانکلین و مدیر بخش کودک، ویرایش کرده بود و جودی فرمانفرمائیان هم تصاویرش را کشیده بود و کتاب صفحه‌آرایی هم شده بود. 
منوچهر انور که همچون فرجام از معدود بنیانگذاران شورای کتاب کودک است که هنوز در میان ماست، از فرانکلین بیرون آمد و آن هفت کتاب کودک را برای چاپ به انتشارات مروارید سپرد. فیلم و زینک کتاب‌ها گرفته شد اما پیش از ارسال آنها به چاپخانه، انور و مجید روشنگر در نشر مروارید زینک‌ها را به‌ کانون پرورش که تازه تاسیس شده بود اهدا کردند.
به این ترتیب اولین کتابی که با آرم کانون پرورش در اسفند 1345 منتشر شد، «مهمان‌های ناخوانده» بود. هر چند که سفارش و ویرایش و آماده‌سازی آن در کانون انجام نشده بود و احتمالا اولین کتابی که برای کانون نوشته و در کانون تصویرسازی و لی‌آوت شده است، ممکن است «دور از خانه» نوشته نادر ابراهیمی، یا «قصه طوقی» نوشته م.آزاد و یا کتاب بعدی فریده فرجام با نام «گل بلور و خورشید» بوده باشد. 
در پشت جلد کتاب‌های کانون در دهه چهل نام مهمان‌های ناخوانده به عنوان اولین کتاب کانون ذکر شده اما در دهه پنجاه اسناد و شماره سریال کتاب‌ها تغییر می‌کند و دخترک دریا به عنوان کتاب نخست انتشارات کانون منظور می‌گردد.
حاکمان وقت درباره جایگاه و اهمیت کتاب دخترک دریا بزرگنمایی کردند و در برخی نوشته‌ها بنیان‌گذار ادبیات کودک در ایران، ملکه و نقطه آغاز آن، چاپ کتاب دخترک دریا محسوب شد. برای مثال در سلسله مطالب روزنامه رستاخیز به مناسبت پنجاه سالگی پادشاهی پهلوی، «ایجاد» ادبیات کودک دستاورد شاهنشاه و برآمده از همت و عنایت ملکه تلقی شد. هر چند که همان زمان هم‌ همه می‌دانستند که طی حدود صد سال پیش از انتشار آن کتاب ترجمه که متن و تصویری‌ متوسط و معمولی داشت، صدها کتاب کودک از جمله چندین اثر ارزشمند و ماندگار در کشورمان منتشر شده بود.
کد خبر 1998685

لینک کوتاه:
https://www.payamekhorasan.ir/Fa/News/804261/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

الهلال تیمی است در حد رئال مادرید و یوونتوس!

برادر دیوگو ژوتا، وینگر دریبل‌زن و تحصیل‌کرده

سرمربی پرسپولیس زاده جنوب تهران، ساکن شمال آلمان

وقتی مسی و سوارز بازی پدل را جدی می‌گیرند!

احساسی‌ترین پیام‌های تسلیت برای دیوگو ژوتا

اولین ویدیو منتشر شده از آتش گرفتن لامبورگینی دیگو ژوتای فقید و برادرش

اثر جدید حمید سحری؛ وضعیت متفاوتِ رئال مادرید و بارسلونا در این روزها

ستاره دورتموند در آمریکا بازیکن چلسی می‌شود!

پیراهن 20 لیورپول به نام ژوتا جاودانه شد

خبرهای گوناگون از بردسکن

سفر معاون تعاون و امور اجتماعی بنیاد جهت پیگیری مشکلات ایثارگران به استان زنجان

استوری غم‌انگیز سرمربی استقلال برای ژوتا

ستاره انگلیسی با دستمزد نجومی در بشیکتاش

ساموئله ریچی به میلان پیوست

متن کامل پیام احساسی آرنه اشلوت برای ژوتا

مهلت یک ماهه برای بررسی نقاط مستعد خراسان رضوی در احداث شهرک صنعتی

نقص فنی قطار کرج ـ مشهد رفع شد

تشکیل پرونده برای 7 واحد صنفی متخلف در بردسکن

پروازهای فرودگاه این المللی کیش از فردا برقرار می‌شود

قیمت گوشت قرمز در بازار

دلیل انتقال مودریچ به میلان مشخص شد

ویرتز از چند ماه قبل لیورپول را انتخاب کرده بود

اخبار و حواشی داغ جام جهانی باشگاه‌ها

رافا مارین از ناپولی به ویارئال پیوست

معرفی باشگاه پالمیراس برزیل، تیم حاضر در جام جهانی باشگاه‌ها

خاطره‌بازی و مروری بر آخرین لحظات فوتبالی دیگو ژوتا، مهاجم درگذشته لیورپول

پلی به گذشته؛ برتری 4-0 منچسترسیتی مقابل لیورپول در لیگ برتر انگلیس

عکس/ تشییع پیکر شهید وحیدی از نگاه دوربین خبرنگاران

تامی آبراهام به بشیکتاش پیوست

منتخبی از گل و پاس‌ گل‌های ژائو پدرو در برایتون

هشدار جدی به آرنولد؛ کارواخال از تو بهتر است

نفس راحت بارسا با پاسخ منفی نیکو به بایرن

هیجان در انگلیس؛ وقت خرید ستاره رئال است!

دروازه‌بان ملوان در آستانه حضور در استقلال

بازگشت علی دایی به پرسپولیس

تاکید بر اقامه نماز اول وقت ظهر تاسوعا و عاشورا در بردسکن

آب شرب روستای اسلام آباد بردسکن جان تازه ای گرفت

علاج موقت خاموشی‌ها

تأمین پایدار آب شرب در ایام تاسوعا و عاشورا مورد تأکید است

پیام استاندار خراسان جنوبی به مناسبت سالروز فرمان رهبری درمورد قاچاق کالا

پرهیز مردم از خرید هیجانی و تأمین اقلام اساسی؛زمینه‌ساز آرامش حاکم بر بازار

سنت‌شکنی بزرگ؛ ادای احترام ویژه ویمبلدون به ژوتا

پاداش کلباء برای قدوس: عدد خاص

صعود روسیه به یک چهارم نهایی جام جهانی 2018 با غلبه بر اسپانیا در ضربات پنالتی

روپایی زدن ژابی آلونسو در تمرینات رئال مادرید؛ توجه ویژه سرمربی اسپانیایی به کیلیان امباپه

تاکتیک جدید پپ گواردیولا در منچسترسیتی چه خواهد بود؟

چابرادزه و اولین جام؛ 6 روز بعد از ذوب آهن!

نیاز فوری به پول:؛ بارسا آماده فروش ستاره آکادمی

تشییع پیکر شهید وحیدی از نگاه دوربین خبرنگاران

افتخاری بر تارک خراسان شمالی