پیام خراسان - تجارت نیوز / بورس ایران این روزها تحت فشارهای چندگانه‌ای قرار دارد که ارزش آن را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. افت ارزش بازار از 430 میلیارد دلار در سال 1394 به حدود 85 میلیارد دلار در هفته جاری، نشان می‌دهد که دستکاری نرخ‌ها، قیمت‌گذاری دستوری و اختلاف میان دلار رسمی و آزاد، اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش داده و چشم‌انداز بورس را مبهم کرده است. در چنین شرایطی، فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند با ایجاد نگرانی‌های جدید، فشار روانی بر سرمایه‌گذاران وارد کند و روند بازار را تحت تاثیر قرار دهد. همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه، با اشاره به افت ارزش بازار در سال‌های اخیر به تجارت‌نیوز گفت: «ادامه دستکاری‌ها و قیمت‌گذاری دستوری، کاهش بیشتر ارزش بورس را در پی خواهد داشت.»
بورس پس از سال‌ها نوسان، اکنون در نقطه‌ای حساس قرار دارد. کاهش ارزش بورس از حدود 430 میلیارد دلار در سال 1394 به حدود 85 میلیارد دلار، نشانه‌ای از تاثیر سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری و دخالت‌های دولت بر روند بازار است. اختلاف چشمگیر میان دلار دولتی و آزاد، فشار بر شرکت‌های صادرکننده و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران را تشدید کرده است.
در این شرایط، فعال شدن دوباره اسنپ‌بک می‌تواند با ایجاد نگرانی‌های جدید، فشار روانی مضاعفی بر بازار سرمایه وارد کند و روند نزولی بورس را تقویت کند. کارشناسان معتقدند آینده بازار سرمایه بیش از هر زمان دیگری به تصمیمات دولت در زمینه کنترل نرخ‌ها و دخالت در بازار گره خورده است.
ارزش بورس تابع تحولات سود و فروش شرکت‌هاست
در این راستا، همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه به تجارت نیوز گفت: «ارزش بازار سرمایه تابع تحولات سود و فروش شرکت‌هاست. ما در سال 1394 بورسی با ارزش 430 میلیارد دلاری داشتیم، اما به دلیل قیمت‌گذاری دستوری، دستکاری نرخ‌ها و کشف غیرشفاف قیمت‌ها شاهد کاهش شدید ارزش بازار شدیم و امروز هم همان شرایط نامناسب ادامه دارد.»
بازار ![]()
دارابی افزود: «اگر دولت دست از دستکاری در بازار، به‌ویژه در قیمت‌گذاری دستوری بردارد، مشکلات گذشته تکرار نخواهد شد و ارزش بازار متناسب با نرخ دلار و تورم تغییر خواهد کرد. اما اگر دولت دستکاری را ادامه دهد، ارزش بازار قطعا کاهش پیدا می‌کند.»
آینده بورس تابع سیاست‌های دولت است
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: «امروز بین دلار آزاد و دلار دولتی حدود 40 درصد اختلاف وجود دارد. همین موضوع باعث شده شرکت‌های ما برای صادرات دچار مشکل شوند. صادرکنندگان ناچارند محصولات خود را با قیمت‌های پایین‌تر از ارزش واقعی به واردکنندگان عرضه کنند و این مساله فشار سنگینی بر آن‌ها وارد کرده است.»
دارابی گفت: «آینده بورس به‌طور کامل تابع سیاست‌های دولت است. در صورت توقف دخالت‌ها، ارزش بازار افزایش پیدا خواهد کرد، اما با ادامه روند فعلی باید انتظار کاهش ارزش بورس را داشت.»
فشار تحریم‌ها بر بخش خصوصی محدود اما بر بخش دولتی به ویژه صادرات نفت گسترده است
دارابی افزود: «در خصوص تحریم‌ها، فشارها بر بخش خصوصی محدود است. شرکت‌های خصوصی به دلیل انعطاف‌پذیری، تجربه‌های گذشته و تاب‌آوری بالا توانسته‌اند فشارها را مدیریت کنند.»
او بیان کرد: «در مقابل، تحریم‌ها بر بخش دولتی و به‌ویژه بر صادرات نفت خام تاثیر بسیار بیشتری دارد و همین موضوع می‌تواند بر جو روانی بازار و تصمیمات سرمایه‌گذاران اثر بگذارد.»
انتظار نمی‌رود در کوتاه‌مدت شاهد تاثیرگذاری فوری و شدید یک عامل خاص بر بورس باشیم
دارابی بیان کرد: «بازار ما بعد از جنگ تا کنون ریزش 25 درصدی را تجربه کرده است. برای درک این کاهش باید گفت ارزش بازار که در سال 1394 حدود 430 میلیارد دلار بود، امروز به 85 میلیارد دلار رسیده است.»
وی در پایان گفت: «با توجه به شرایط فعلی، انتظار نمی‌رود در کوتاه‌مدت شاهد تاثیرگذاری فوری و شدید یک عامل خاص بر بورس باشیم. روند آتی بازار، اعم از رشد یا کاهش، کاملا در گرو سیاست‌هایی است که دولت در پیش می‌گیرد.»