پیام خراسان - خراسان رضوی از سه گذرگاه مرزی لطف آباد، سرخس، باجگیران با کشور ترکمنستان و از طریق گذرگاه مرزی دوغارون با افغانستان ارتباط دارد.
هم‌مرز بودن خراسان رضوی با ترکمنستان و افغانستان و نزدیکی به چهار کشور دیگر آسیای مرکزی؛ جایگاه شایسته ای به این استان برای اتصال 6 کشور مزبور، که بدون دسترسی به آبهای آزاد، در خشکی محصورند، با دیگر کشورهای جهان داده است.
 
از این رو رونق و به‌روزرسانی مرزها و تسهیل تردد در گذرگاه های زمینی خراسان رضوی نه به عنوان اولویتی استانی، بلکه به شکل یک نیاز ملی در نهادهای متولی ترانزیت و تجارت مانند سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای هدفگذاری شده است.
رییس پیشین اداره ترانزیت راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار در تشریح وضعیت پایانه های مرزی این استان گفته بود: طرح جامع پایانه های مرزی در سه پایانه لطف آباد، سرخس و باجگیران این استان تکمیل شده است.
مرتضی مجردی افزوده بود که طرح مزبور در پایانه های مرزی لطف آباد درگز و باجگیران قوچان پایان یافته و این پایانه ها از نظر ساختار مورد نظر در شرایط مطلوبی قرار دارند.
وی گفته بود: البته زمین هایی در محدوده پایانه مرزی لطف آباد در اختیار گمرک قرار دارد که در صورت واگذاری و آماده سازی می توان طرح ها و نقشه های بازنگری طرح جامع این پایانه را در مراحل جدید اجرا نمود.
این مسوول وقت اداره ترانزیت راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی اظهار داشت: در پایانه مرزی سرخس مراحل یک و 2 طرح جامع تکمیل شده و مرحله سوم نیز در حال اجرا و در مراحل پایانی قرار دارد لذا در مجموع می توان گفت طرح جامع پایانه های مرزی در این بخش نیز پایان یافته است و فقط نصب سردر و محوطه سازی این پایانه باقی مانده است.
مجردی اضافه کرد: پیش از این در پایانه مرزی دوغارون شهرستان تایباد طرح جامع اجرایی شده بود اما به دلیل برخی ساخت و سازها و البته ساخت مسیر جدید 45 متری منتهی به نقطه صفر مرزی، این طرح نیازمند بازنگری و ایجاد برخی تغییرات شد.
وی خاطرنشان کرد: از یکسال قبل بازنگری طرح جامع این پایانه پایان یافت و طرح اولیه آن در شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی مجاز زمینی کشور به تصویب رسید و اکنون اسناد مناقصه و نحوه قراردادها در حال بررسی و پیگیری در تهران است.

مرز 100 ساله دوغارون گذرگاه تجارت چند میلیارد دلاری با افغانستان
پایانه مرزی دوغارون باوجود اهمیت فراوان، همچنان در کش و قوس اجرای طرح جامع مرزی است، نکته ای که از سوی مسوولان محلی و ملی مورد توجه قرار دارد.
به گزارش ایرنا، گمرک و پایانه مرزی دوغارون در 18 کیلومتری شهر تایباد، 250 کیلومتری مشهد و همجوار با کشور افغانستان، یکی از پنج گمرک برتر اقتصادی کشور محسوب می شود.
پیش از شیوع کرونا، سالانه 2 میلیارد دلار صادرات، سه میلیارد دلار ترانزیت خروجی و 20 میلیون دلار واردات از طریق مرز دوغارون بین ایران و افغانستان انجام می‌شد که هرچند اکنون به دلایل مختلف تبادلات تجاری از این گذرگاه مرزی پایان یافته است، اما هنوز تردد روزانه سه هزار مسافر و مقادیر قابل توجهی کالا از این مرز انجام می شود.
فرماندار تایباد، تیرماه امسال در اهمیت این گذرگاه مرزی گفته بود که ساماندهی گمرک 100 ساله دوغارون، نقش زیادی در توسعه اقتصاد این خطه مرزی و استان خراسان رضوی دارد.
مهدی دونده در حاشیه سفر استاندار خراسان رضوی به تایباد در نشست ساماندهی مرز دوغارون افزوده بود: کالاهای صادراتی از مرز زمینی دوغارون به سمت افغانستان تامین کننده بازار 30 میلیون نفری این کشور دوست و همسایه است.
وی با بیان اینکه هم افزایی و هماهنگی ایجاد شده در بین دستگاه های اجرایی مستقر در گمرک دوغارون می تواند کمک شایانی به رفت و آمد ناوگان حمل و نقل کامیون های ایرانی و افغانستانی داشته باشد، اظهار داشت: 60 درصد کالاهای استان خراسان رضوی از سمت دوغارون به سمت افغانستان و بازارهای هدف این کشور صادر می شود.
فرماندار تایباد افزوده بود: 90 درصد کالاهای صادراتی از گمرک دوغارون به مقصد هرات، به عنوان دومین بازار اقتصادی کشور افغانستان ارسال می شود.
تکمیل طرح جامع پایانه مرزی دوغارون مطالبه مسوولان ملی و محلی
وی به جایگاه گذرگاه و گمرک دوغارون در بین سایر گمرک های استان و کشور در حوزه صادرات اشاره کرده و بیان داشت: سالانه افزون بر 1.5 میلیون تن انواع کالا به ارزش افزون بر 2 میلیارد دلار از دوغارون به سمت افغانستان و برخی از کشورهای آسیای میانه صادر می شود و گمرک دوغارون در حوزه صادرات در استان رتبه نخست و در بین گمرک های کشور رتبه سوم را از آن خود کرده است.
فرماندار تایباد تصریح کرد: طرح جامع پایانه مرزی دوغارون یکی از مهمترین پروژه های عمرانی در بین پایانه های مرزی کشور است که جایگاه و نقش ویژه ای در توسعه گمرک مرزی دوغارون دارد.
معاون کنسولی، مجلس و امور ایرانیان وزارت امور خارجه نیز مردادماه امسال هنگام عبور زمینی و بازدید از مرز دوغارون گفته بود: اجرای هرچه سریعتر طرح جامع توسعه پایانه مرزی دوغارون و توسعه زیرساختهای این گذرگاه مرزی مورد تاکید است.
علیرضا بیگدلی افزوده بود: تامین زیرساخت های مرزی برای تسهیل متقابل تردد اتباع، بازرگانان و خودروهای تجاری و ترانزیت در مرز دوغارون ضروری است.
وی اجرای طرح پایانه مرزی دوغارون در سمت افغانستان را لازمه ارتقای تجارت 2 کشور به سطح مطلوب خوانده و گفته بود: تکمیل این طرح موجب تکریم عابران، به ویژه رانندگان کامیونها و دست اندکاران امر تجارت بین 2 کشور می شود.
راهداری پاسخگوی طرح 30 هکتاری پایانه دوغارون باشد
چند ماهی است مهدی دونده، فرماندار تایباد، به عنوان نماینده ویژه استاندار خراسان رضوی در امور مرز دوغارون تعیین شده و کمیته‌های هماهنگی مرز با محوریت او برگزار می‌شود که وی طرح جامع پایانه مرزی دوغارون را یکی از مهمترین پروژه های عمرانی در بین پایانه های مرزی کشور می داند اما در خصوص علت تاخیر در اجرای این طرح مهم سکوت کرده و راهداری را مسوول پاسخگویی اعلام می کند.
معاون فنی و راه های روستایی اداره کل راهداری و حمل ونقل جاده ای خراسان رضوی در تشریح وضعیت این پایانه مهم مرزی به خبرنگار ایرنا گفت: طرح جامع ساماندهی پایانه مرزی دوغارون تایباد در خراسان رضوی هم مرز با کشور افغانستان، در مجموع با تاسیسات مختلف در پهنه ای به مساحت 30 هکتار در آستانه فراخوان پیمانکاران برای برگزاری مناقصه قرار دارد.
راهداری استان در انتظار تایید تهران است
محمود آنت افزود: بازخوانی طرح جامع این پایانه مرزی تکمیل و نقشه های آن آماده شده است و اکنون پیگیر تاییدیه های تهران برای برگزاری مناقصه هستیم.
وی گفت: پیش بینی می کنیم در ماه جاری مناقصه ها برای تعیین پیمانکاران برگزار و در آذرماه امسال نیز عملیات اجرایی طرح ساماندهی پایانه مرزی دوغارون آغاز شود.
معاون فنی راهداری خراسان رضوی بیان داشت: ارزش مناقصه ها در مرحله نخست این طرح حدود 2 هزار میلیارد ریال است که اگر بررسی های نهایی انجام شود در 2 هفته آینده برای مناقصه فراخوان داده می شود.
آنت اضافه کرد: در قالب طرح ساماندهی پایانه مرزی دوغارون، اصولا بسیاری از تاسیسات موجود تغییر کاربری پیدا می کنند و از طرفی یک سالن مسافری با بیش از 2 هزار متر مربع زیربنا و یک سالن تجاری نیز ساخته می شود.
وی اظهار داشت: باید توجه داشت که مجموعه بزرگ پایانه مرزی دوغارون، با تردد روزانه حدود پنج هزار مسافر و 500 دستگاه کامیون، در هنگام اجرای عملیات ساماندهی مرزی نیز همچنان فعال خواهد بود و همین مساله اجرای عملیات عمرانی را سخت می کند.

سازمان راهداری: معطل تعیین تکلیف نقطه صفر مرزی هستیم
معاون توسعه مدیریت و برنامه‌ریزی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای که دیروز - دوشنبه - به استان خراسان رضوی سفر کرده بود، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: در پایانه مرزی دوغارون احداث سالن مسافری اتمام یافته و موضوع ساخت سالن تجاری نیز در وزارت راه و شهرسازی رفع شده است.
محمد تیموری بدون اشاره به مراحل اجرایی و یا معطل مانده در طرح 30 هکتاری پایانه مرزی دوغارون، افزود: پس از گذشت چند دهه با رفع مقدماتی اختلاف مرزی با افغانستان در این محدوده، آسفالت محور 6 بانده اسلام قلعه - دوغارون مهیا شده است.
وی گفت: اگر وزارت امور خارجه و دوستان فعال در حوزه فرامرزی، نقطه صفر مرزی با افغانستان را مشخص و تعیین تکلیف کنند ما مشکلی برای ساخت سالن تجاری پایانه مرزی دوغارون نداریم.
معاون توسعه مدیریت و برنامه‌ریزی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای تصریح کرد: فعلا طرح اجرایی این مرز، معطل مباحث اختلافی در نقطه صفر مرزی با کشور افغانستان است.
تلاشها برای رفع اختلافات با مسوولان محلی در هرات
معاون وزیر راه و شهرسازی و رییس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای تیرماه 1400 و پیش از روی کار آمدن طالبان در افغانستان در بازدید از مرز دوغارون به ایرنا گفته بود: با رایزنی‌های صورت گرفته، اختلاف مرزی منطقه موسوم به "مثلث اختلافی" در مرز دوغارون با کشور افغانستان، پس از 53 سال برطرف شد و اکنون جاده‌ای ایمن در این محدوده ساخته شده است.
داریوش امانی افزوده بود: اختلاف مرزی یاد شده در مثلث اختلافی و مسیر ناهموار مرزی در این محدوده مشکلاتی را ایجاد کرده بود که ضرر آن متوجه تجار و رانندگان می شد اما در حال حاضر تردد مرزی از اسلام قلعه افغانستان به دوغارون در تایباد از یک جاده مستقیم و ایمن انجام می شود.
پس از روی کار آمدن طالبان در افغانستان مسوولان خراسان رضوی با سفر به این کشور توافقات به دست آمده را در کابل پیگیری کردند اما به نظر می رسد همچنان برخی اختلافات نه با مسوولان ملی در کابل، بلکه با مسوولان محلی و بومی در هرات افغانستان همچنان پابرجاست و مذاکرات و گفتگوها با آنان ادامه دارد.
استانداری خراسان رضوی وعده داده است به محض دستیابی به نتیجه ای در این گفتگوها، طی هفته جاری در این خصوص اطلاع رسانی کند.