پیام خراسان - زرشک علاوه بر جایگاه اقتصادی و فرهنگی در خراسان جنوبی، به‌دلیل ترکیبات فعال زیستی ارزشمند، مورد توجه ویژه محققان علوم‌پزشکی و داروسازی قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای خراسان جنوبی ، عضو گروه پژوهشی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان‌جنوبی گفت: زرشک یکی از مهم‌ترین محصولات باغی استان خراسان‌جنوبی است که علاوه بر نقش اقتصادی و فرهنگی، در سال‌های اخیر توجه گسترده پژوهشگران حوزه‌های علوم پزشکی و داروسازی را به خود جلب کرده است.
ساره حسینی، افزود: زرشک گیاه بومی مناطق معتدل و نیمه‌خشک است و استان خراسان جنوبی بزرگ‌ترین تولیدکننده آن در جهان به شمار می‌رود. شهرستان قاین نیز به‌عنوان قطب اصلی و برند معتبر زرشک دنیا شناخته می‌شود.
وی گفت: میوه زرشک به‌صورت تازه، خشک یا فرآوری‌شده در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما تنها میوه آن ارزشمند نیست؛ برگ زرشک نیز به‌صورت جوشانده برای بهبود هضم و تنظیم صفرا کاربرد دارد.
عضو گروه پژوهشی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان‌جنوبی با اشاره به نتایج پژوهش‌های علمی معتبر گفت: این گیاه ارزشمند حاوی ترکیبات فعال زیستی از جمله الکالوئید «بربرین» و مقادیر قابل توجهی آنتی‌اکسیدان است که نقش موثری در تقویت سلامت عمومی مصرف‌کنندگان دارد.
حسینی افزود: ریشه و ساقه زرشک غنی‌ترین بخش از نظر وجود بربرین هستند و بر اساس یافته‌های جدید منتشرشده در نشریات بین‌المللی، عصاره زرشک می‌تواند در تنظیم قند خون و بهبود وضعیت بیماران مبتلا به دیابت نوع دو مؤثر باشد.
وی گفت: بررسی‌های بالینی نشان داده‌اند که مصرف کنترل‌شده زرشک عملکردی مشابه برخی دارو‌های رایج تنظیم قند خون داشته و می‌تواند به بهبود حساسیت سلولی نسبت به انسولین کمک کند.
عضو گروه پژوهشی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان‌جنوبی افزود: عصاره زرشک و به‌ویژه ترکیب فعال اصلی آن یعنی بربرین، در تنظیم متابولیسم گلوکز و بهبود وضعیت بیماران مبتلا به دیابت نوع دو نقش قابل توجهی دارد و مصرف کنترل‌شده آن عملکردی هم‌تراز با داروی متفورمین دارد که یکی از پرمصرف‌ترین دارو‌های خط اول درمان دیابت است.
حسینی گفت: مصرف زرشک سبب کاهش معنی‌دار قند خون ناشتا و سطح هموگلوبین گلیکوزیله می‌شود و همچنین در بهبود حساسیت سلولی به انسولین و افزایش کارایی مسیر‌های جذب گلوکز نقش دارد.
وی با اشاره به اینکه اثرات زرشک با عوارض گوارشی کمتری نسبت به دارو‌های شیمیایی همراه است، افزود: این گیاه می‌تواند به‌عنوان گزینه‌ای مکمل یا کمکی در مدیریت دیابت نوع دو، تحت نظارت پزشک مورد استفاده قرار گیرد.
عضو گروه پژوهشی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی گفت: علاوه بر این، نتایج مطالعات پژوهشی حاکی از آن است که زرشک در کاهش چربی خون، محافظت از سلول‌های کبدی و کاهش عوامل التهابی نیز نقش فعالی دارد.
حسینی افزود: این ویژگی‌ها زرشک را به گزینه‌ای مطلوب در مدیریت بیماری‌های متابولیک همچون کبد چرب غیرالکلی و سندرم متابولیک تبدیل کرده است.
وی گفت: خواص ضدباکتریایی و آنتی‌اکسیدانی زرشک می‌تواند در تولید فرآورده‌های دارویی، غذایی و مکمل‌های سلامت‌محور مورد استفاده قرار گیرد.
عضو گروه پژوهشی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی افزود: با توجه به ظرفیت علمی تأیید شده زرشک، توسعه زنجیره ارزش این محصول در حوزه‌های صنایع غذایی، داروسازی و طب سنتی می‌تواند علاوه بر ارتقای سلامت جامعه، سهم قابل توجهی در رونق اقتصادی استان خراسان جنوبی داشته باشد.