پیام خراسان -

توسعه اقتصادی خراسان جنوبی می‌تواند روی دوش معادن و صنایع معدنی باشد، به شرط آنکه دولت برای ایجاد زیرساخت‌های لازم برنامه‌ریزی داشته باشد.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * تردیدی نیست که یکی از ارکان اقتصادی در هر کشوری معادن هستند. حالا تصور کنید که حجم بالایی از ذخایر معدنی جهان در کشوری باشد؛ مسلما یکی از پایه‌های اقتصاد این کشور، باید روی چرخ معادن بچرخد.
زیر خاک‌ها و در دل کوه‌های ایران که تقریبا یک درصد جمعیت جهان را در خود جای داده، حدود 7 درصد معادن دنیا خوابیده است. بیشترین معادن فعال کشورمان هم در خراسان بزرگ قرار دارد و سهم خراسان جنوبی هم چشمگیر است.
استخراج انواع سنگ‌ها و مواد معدنی، پرداخت و تولید محصول جدیدی که مستقیما در زندگی مردم دنیا استفاده شود، کسب و کار پررونقی است که می‌تواند عمده مشکلات اقتصادی مردم ما را برطرف کند. نقش چشمگیر معادن در اقتصاد ایران زمانی بیشتر برای ما معلوم می‌شود که بدانیم در همسایگی ما کشور‌هایی هستند که ذخایر معدنی بسیار کمی دارند، اما در مسیر توسعه، نیازمند انواع مواد معدنی هستند و ایران می‌تواند یک بازار پرسود و پررونق برای عرضه این مواد معدنی به کشور‌های همسایه باشد. اما چرا صنعت معادن این روز‌ها با مشکلات بسیاری مواجه است؟ در خراسان جنوبی که این صنعت باید پرکار باشد، چرا چرخه اشتغال بی تحرک شده و مردم با مشکلات اقتصادی بسیاری دست و پنجه نرم می‌کنند؟
شهرت معادن خراسان جنوبی در جهان خراسان جنوبی بزرگترین ذخایر منزیت، گل سفید و آزبست شناخته شده در کشور را دارد. یکی از بزرگترین حوزه‌های ذغال دار و کالوئن دار کشور در جنوب این استان قرار دارد. گرانیت سبز سیاه منطقه بیرجند به شهرت جهانی رسیده است. معدن مس قلعه زری در جهان به دلیل عیار بالای مس به دست آمده از آن، شناخته می‌شود. با تأمین مس از این معدن و تولید محصولات ثانویه، حتی صادرات همان محصول خام، بخش قابل توجهی از اقتصاد خراسان جنوبی و کشور ترمیم پیدا می‌کند.

این اطلاعات را گروهی از دانشجویان بسیجی دانشگاه‌های خراسان جنوبی جمع اوری کرده اند. براساس این اطلاعات علت وجود مشکلات اقتصادی زیاد و خانواده‌های کم درآمد در این استان، عدم توسعه صنعت معدن است. براساس تحقیق دانشجویان معادن در خراسان جنوبی به درستی توسعه نیافته اند و توانایی فرآوری مواد معدنی به دست آمده و تولید محصول جدید را ندارند. همین مساله باعث شده تا جذب سرمایه سخت شود.
بیشتر بخوانید:
راهکار‌های مقابله با بحران آب در خراسان جنوبی / دانشجویان از آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی مطالبه دارند 1600 آبادی خالی از سکنه در خراسان جنوبی / بی آبی امنیت را در شرق ایران به چالش می‌کشد برنامه‌های بلندمدت استانداری خراسان جنوبی برای مقابله با خشکسالی / اهالی 400 روستای بی‌آب امسال را هم صبوری کنند!
از سوی دیگر، یکی از دلایلی که سرمایه گذار را جذب پروژه‌های اقتصادی کلان می‌کند، وجود زیرساخت‌های مناسب برای فعالیت اقتصادی است که نبود همین زیرساخت‌ها موجب شده تا سرمایه گذار داخلی یا خارجی رغبتی برای حضور در این بازار را نداشته باشد.
نبود ارتباط بین دانشگاه و معدن دانشجویان معتقدند که صنایع در خراسان جنوبی ارتباط خوبی هم با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی برقرار نکرده اند. از سوی دیگر پژوهش‌های دانشگاهی مرتبط با معادن در این استان با استقبال صنعتگران بخش معدن مواجه نمی‌شود. فرسوده بودن ماشین آلات صنایع فرآوری مشکل دیگر صنایع معدنی در خراسان جنوبی است که با ارتباط بیشتر این صنایع با پژوهشگران می‌توان این دستگاه‌ها را تعمیر و دوباره چرخه کار کرد.

دانشجویان بسیجی هفته گذشته جلسه‌ای برگزار کردند و در آن مشکلات حوزه صنایع معدنی را بررسی کردند. ملیحه قاسمی، معاون علمی و پژوهشی بسیج دانشجویی خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار ما درباره این جلسه توضیح می‌دهد و می‌گوید: در این جلسه مسئول کارگروه معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی، کارگروه بسیج مهندسی، عارضه یاب معادن، یکی از اساتید دانشگاه بیرجند که در حوزه معادن فعالیت پژوهشی دارد و جمعی از دانشجویان حضور داشتند.
او توضیح می‌دهد: بحث کلی در این جلسه تبیین جایگاه معادن در اقتصاد خراسان جنوبی بود. می‌خواستیم مساله معادن را موشکافی و کالبدشکافی کنیم و چالش‌هایی را که معادن استان با آن مواجه است، بشناسیم.
هزینه‌های گزاف اکتشاف معدن قاسمی می‌گوید: مشکلات معدن در استان ما چند دسته است که برخی از آن‌ها مانند اکتشاف معادن بسیار هزینه بر است. در این جلسه فعالان صنایع معدنی به قوانین دست و پاگیر هم انتقاداتی داشتند و به معادنی اشاره کردند که کار در آن خوابیده؛ چه به لحاظ قانونی و چه به لحاظ مشکلات زیرساختی و سرمایه ای.
به گفته او هزینه بالای استخراج سنگ‌های معدنی و نبود نیروی متخصص در حوزه معادن یکی از مشکلات بزرگ فعالان این صنعت است که در این جلسه مطرح شده است. معاون علمی و فناور بسیج دانشجویی خراسان جنوبی می‌گوید: فعالان معدنی عنوان کردند که گاهی حتی نیروی متخصص سمت کار در معادن نمی‌رود، چون برخی معدن کاران حاضر به پرداخت هزینه‌های کار تخصصی در معدن نیستند.

در این جلسه، فعالان حوزه معدنی خواستار پاسخ‌های صریح و شفافی درباره تأمین برخی زیرساخت‌های مورد نیاز معادن، جذب سرمایه و توسعه صنایع تبدیلی از سازمان صنعت، معدن و تجارت بودند.
البته به گفته قاسمی پیگیری دانشجویان درباره وضعیت معادن استان به این جلسه دو ساعته ختم نمی‌شود و قرار است به زودی مسائل را به صورت موشکافانه‌تر و تخصصی‌تر دنبال کنند.
آب، محور توسعه در خراسان جنوبی خراسان جنوبی در سال‌های اخیر تجربه‌های تلخی از خشکسالی را پشت سر می‌گذارد. مدیریت آب و ایجاد زیرساخت‌هایی برای استفاده بهینه از آب در این استان، کار را برای معدن کاران آسان‌تر می‌کند. در واقع تأمین آب و مدیریت استفاده از آن، یکی از زیرساخت‌های مهم برای فعالیت‌های معدنی است. بنابراین، گره توسعه در خراسان جنوبی باز هم به مدیریت منابع آبی پیوند می‌خورد.
به نظر می‌رسد آنچه باعث محرومیت در خراسان جنوبی شده، چند گره بزرگ، اما مشخص دارد که اگر مسئولان دولتی و متخصصان همت خود را برای باز کردن این گره‌ها بگذارند، آبادی‌های خراسان جنوبی باردیگر از جمعیت پر می‌شود و رونق به روستا‌ها و شهر‌های این استان بازمی گردد.