پیام خراسان - پژوهشگران موفق شده‌اند جلبک‌هایی را که 7000 سال پیش به اعماق دریای بالتیک فرو رفته بودند، دوباره زنده کنند. این کشف نشان می‌دهد که برخی از موجودات زنده می‌توانند قرن‌ها در حالت خفتگی باقی بمانند و در شرایط مناسب، فعالیت‌های زیستی خود را از سر بگیرند.
یک تیم پژوهشی موفق شد مراحل خفته‌ی جلبک‌هایی را که نزدیک به 7000 سال پیش به اعماق دریای بالتیک فرو رفته بودند، دوباره فعال کند. این پژوهش که در مجله The ISME Journal منتشر شده است، در چارچوب پروژه‌ی تحقیقاتی PHYTOARK انجام شده و به بررسی نمونه‌های رسوبی از اعماق دریای بالتیک پرداخته است.
زیست‌شناسی احیا: بازگرداندن جلبک‌های باستانی به زندگی
پدیده‌ی خفتگی، راهکاری است که بسیاری از موجودات زنده، از باکتری‌ها تا پستانداران، برای بقا در شرایط سخت از آن استفاده می‌کنند. در این حالت، موجود زنده با کاهش فعالیت متابولیکی و تشکیل ساختارهای محافظ همراه با ذخایر انرژی، خود را برای دوره‌های طولانی سازگار می‌کند. فیتوپلانکتون‌ها (ریزجلبک‌های اقیانوسی) نیز در این وضعیت به بستر دریا می‌روند، جایی که رسوبات، آن‌ها را در شرایط بی‌اکسیژن حفظ می‌کنند.
دکتر سارا بولیوس، متخصص فیتوپلانکتون از مؤسسه‌ی تحقیقات دریایی وودروف (IOW) و نویسنده‌ی اصلی این پژوهش، توضیح می‌دهد که این روش، با نام زیست‌شناسی احیا (Resurrection Ecology)، به دانشمندان امکان می‌دهد تا مراحل خفته‌ی فیتوپلانکتون‌ها را از دوره‌های مختلف تاریخی دریای بالتیک احیا و مطالعه کنند.
رسوبات دریای بالتیک؛ کلیدی برای کشف اکوسیستم‌های باستانی
پژوهشگران با بررسی نمونه‌های رسوبی استخراج‌شده از عمق 240 متری در منطقه‌ی عمیق گوتلاند شرقی ، موفق شدند بقایای زنده‌ی فیتوپلانکتون‌های 7000 ساله را در شرایط مناسب از خواب بیدار کنند. تحلیل این رسوبات اطلاعات ارزشمندی درباره‌ی شوری، میزان اکسیژن و شرایط دمایی گذشته ارائه می‌دهد.
بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، گونه‌ی Skeletonema marinoi تنها فیتوپلانکتونی بود که در تمامی نمونه‌ها احیا شد. این جلبک دیاتومی که امروزه نیز در دریای بالتیک یافت می‌شود، معمولاً در شکوفایی بهاری حضور دارد. قدیمی‌ترین سلول‌های بازیابی‌شده از لایه‌ای با قدمتی حدود 6871 سال به‌دست آمدند.
جلبک‌های باستانی؛ زنده، فعال و مشابه گونه‌های امروزی
یکی از یافته‌های شگفت‌انگیز این پژوهش، عملکرد کامل سلول‌های احیاشده بود. این جلبک‌ها همچنان رشد می‌کنند، تقسیم سلولی انجام می‌دهند و فتوسنتز می‌کنند، بدون آنکه نشانه‌ای از تحلیل رفتن در عملکرد زیستی آن‌ها دیده شود.
نتایج آزمایش‌ها نشان داد که حتی جلبک‌های 7000 ساله قادر به تولید اکسیژن با نرخ 184 میکرومول بر میلی‌گرم کلروفیل در ساعت هستند که تقریباً مشابه نمونه‌های امروزی این گونه است. به گفته‌ی دکتر بولیوس، این پژوهش گامی مهم در توسعه‌ی ابزار زیست‌شناسی احیا در دریای بالتیک به شمار می‌رود و امکان اجرای آزمایش‌هایی را فراهم می‌کند که تغییرات محیطی در دوره‌های مختلف را در شرایط آزمایشگاهی بازسازی کنند.