بزرگنمايي:

پیام خراسان - به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ شکست عملیات نظامی آمریکا در طبس، که در ادبیات سیاسی به «واقعه طبس» شهرت یافته، یکی از نقاط عطف مهم در تاریخ معاصر ایران و مناسبات تهران-واشنگتن بود. این عملیات که در قالب طرح سری «دلتا» با هدف آزادسازی گروگان‌های آمریکایی در تهران طراحی شده بود، با شکست کامل مواجه شد و به نماد دیگری از ناکارآمدی سیاست خارجی و نظامی ایالات متحده در دوران پس از انقلاب اسلامی بدل گردید.
روزنامه اطلاعات در 7 اردیبهشت 1359، در گزارشی مفصل از پاریس، به نقل از منابع اروپایی، ابعاد فنی، نظامی و سیاسی این عملیات را بازخوانی کرد. آن‌چه این گزارش را برجسته می‌کند، نه فقط روایت جزئیات شکست نظامی آمریکا در کویر ایران است، بلکه تحلیل واکنش‌های جهانی و اثرات روانی این رویداد بر سیاست بین‌الملل در دوره پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران است.
مطالعه این متن، تصویری روشن از وضعیت ژئوپلیتیک منطقه در ابتدای دهه 1360 و تحولات عظیمی که در پی انقلاب ایران رقم خورد، ارائه می‌دهد.
متن روزنامه
در حالی که بررسی‌های همه‌جانبه در ارگان‌های مملکتی، به‌ویژه ارگان‌های نظامی و مسئول در زمینه تجاوز آمریکا به حریم ایران، در داخل مملکت جریان دارد، نماینده روزنامه اطلاعات در اروپا، که هم‌اکنون در پاریس به سر می‌برد، از قول ژنرال‌های فرانسوی که جزئیات حمله نظامی آمریکا به ایران را بررسی کرده‌اند، گزارش مفصلی فرستاده است که می‌خوانید:
پاریس – نماینده روزنامه اطلاعات در اروپا: عملیات نظامی آمریکا در ایران – پاپوشی به نام آزاد ساختن گروگان‌های آمریکایی – موجی از اضطراب و نگرانی در سراسر اروپا پدید آورده است.
از سقوط شاه تاکنون، این نخستین بار است که طی 24 ساعت کلیه رسانه‌های گروهی اروپا تمامی برنامه‌های خبری خود را به ایران اختصاص داده‌اند و به تجزیه و تحلیل و انشا کردن جزئیات طرح اسرارآمیز «دلتا» و اثرات آن در مناسبات جهانی پرداخته‌اند.
دو ژورنالیست فرانسوی در تلویزیون، اظهارات هارولد براون، وزیر دفاع آمریکا، در مورد شکست طرح «دلتا» را رد کرده و تأیید کردند که عملیات بغرنج آزادی گروگان‌های آمریکایی بسیار وسیع‌تر از آن‌چه گفته می‌شود بوده است.
ژنرال‌های فرانسوی اظهار داشتند: بدون تردید، مقامات آمریکایی قبلا تدارک وسیعی در خاک ایران توسط عوامل خود فراهم ساخته بودند و احتمال دارد این عملیات به شکل دیگری تکرار گردد.
ژنرال‌های فرانسوی که خود رهبری گروه کماندوهای فرانسه را عهده‌دارند، گفتند: مسئله بغرنج سوخت‌رسانی به هواپیما و هلیکوپترهای آمریکایی احتمالا موجب شکست طرح دلتا گردیده است. وی گفت: گفته‌های هارولد براون قسمت بسیار کوچکی از حقیقت است، نه همه آن.
روزنامه لوموند در سرمقاله امروز (دیروز) خود این سؤال را مطرح کرده است که یک دستگاه غول‌آسای نظامی که امنیت نیمی از مردم جهان به آن بستگی دارد، وقتی که قادر نیست دو هواپیما را بدون آن‌که حتی با دشمن روبه‌رو گردد به زمین بنشاند، دیگر به چه درد می‌خورد؟!
اکنون از دکترین کارتر که مدعی است می‌تواند منافع غرب را در تمام منطقه خلیج‌فارس محافظت کند چه باقی مانده است؟
جزئیات طرح
محافل موثق با اطلاعات دقیقی که به دست آورده‌اند، جزئیات طرح دلتا را انشاء کردند. نکات اصلی این طرح که با شکست روبرو گردید چنین بوده است:
نیمه شب پنجشنبه گذشته (یک بعد از ظهر به وقت واشنگتن) [4 اردیبهشت 1359] شش هواپیمای سی-130 همراه 8 هلیکوپتر با 90 تفنگدار دریایی آمریکا که مدت‌ها تحت عملیات دقیق قرار گرفته بودند، از ناو هواپیمابر مستقر در اقیانوس هند به سوی ایران پرواز می‌کنند. کارتر و سه نفر دیگر از رهبران برجسته ارتش آمریکا در اتاق مخصوصی در کاخ سفید مراقبت از یکی از خطرناک‌ترین برنامه‌های جنگی آمریکا پس از جنگ ویتنام تاکنون را به عهده گرفته بودند.
هلیکوپترها می‌بایست 880 کیلومتر را در سه ساعت و در ارتفاع بسیار کم پرواز کنند تا از حوزه عملیات رادارهای ایرانی و کشورهای همجوار دور بمانند.
یکی از هلیکوپترها پس از ورود به کویر، به علت طوفان شن اجبارا فرود می‌آید. از 7 هلیکوپتر باقی‌مانده، 6 [فروند] فرود می‌آیند تا سرنشینان این هلیکوپتر را سوار کنند. لحظه‌ای بعد، پس از سوار کردن سرنشینان، به سوی پایگاه خود نزدیک طبس پرواز می‌کنند. مجددا یکی از 7 هلیکوپتر دچار نقص فنی شده و به ناو هواپیمابر بازمی‌گردد.
به هنگام فرود در پایگاه، یک هلیکوپتر دیگر دچار نقص فنی می‌شود. برای انجام عملیات حداقل 6 هلیکوپتر لازم بوده است. فرمانده عملیات دلتا جریان را به فرمانده ناو گزارش می‌دهد. وی کارتر را در جریان می‌گذارد و او لغو عملیات را اعلام می‌کند.
از عملیات دلتا فقط چهار نفر در آمریکا آگاه بودند: هارولد براون وزیر دفاع آمریکا، فرمانده نیروهای سه‌گانه این کشور، کارتر و برژینسکی.
هنگامی که دستور لغو عملیات از واشنگتن می‌رسد، یک اتومبیل حامل اهالی دهکده‌های اطراف طبس مشاهده می‌کند که گروهی خارجی به فارسی حرف می‌زنند. در این موقع سرنشینان هواپیماها و هلیکوپترها هنگام پرواز با یکی از هواپیماها برخورد می‌کنند و منفجر می‌شود که 8 تفنگدار آمریکایی زنده می‌سوزند و گروهی مجروح می‌شوند که به پایگاه آمریکا در آلمان منتقل می‌شوند.
در لباس افراد مسلح ایرانی
90 نفر تفنگدار آمریکایی به دو گروه تقسیم شده بودند:
گروه اول ملبس به لباس پاسداران انقلاب بودند و گروه دوم ملبس به لباس سربازان ارتش ایران.
قرار بود هلیکوپترها، کماندوها را که تعدادی از آن‌ها را افسران سابق ارتش ایران، اعضای ساواک و بعضی ایرانیانی که قبلا در آمریکا تعلیمات کماندویی دیده بودند تشکیل می‌دادند، از پایگاه به بیابان‌های اطراف تهران بیاورند.
هلیکوپترها چون با وزن زیاد قادر به پرواز بر فراز کوه‌های مرتفع اطراف تهران نبودند، قرار بود در نزدیکی‌های مسگرآباد یا جاده ساوه فرود بیایند.
کماندوها پس از پیاده شدن از هلیکوپتر تمام روز جمعه را در این محله که از قبل برای آن‌ها آماده شده بود مخفی می‌شدند.
قبلا آمریکایی‌ها به کمک عوامل خود در ایران این محل را در نظر گرفته بودند و وسایل لازم ازجمله کامیون و چند اتومبیل سواری از قبل فراهم کرده بودند.
قرار بود جمعه حوالی نیمه‌شب، کماندوها به وسیله کامیون از محل فرودگاه به سوی جاسوسخانه آمریکا حرکت کنند. در آن‌جا ابتدا کماندوهایی که لباس پاسداران انقلاب را پوشیده بودند خود را داخل پاسداران محافظ جاسوسخانه کرده و در یک لحظه آن‌ها را دستگیر و خلع‌سلاح کنند.
گروه دوم که ملبس به لباس سربازان ایران بودند، در این موقع وارد سفارت شده و با پخش گاز خواب‌آور و بی‌حس‌کننده بقیه پاسداران را بی‌حرکت کنند.
همه این عملیات طی 20 دقیقه باید انجام می‌شد. با خواب رفتن پاسداران انقلاب در جاسوسخانه آمریکا، کماندوها داخل اتاق‌ها شده، گروگان‌ها را با خود سوار کامیون‌ها کرده و به محلی که هلیکوپترها مستقر بودند برده و از آن‌جا به سوی پایگاهی که هواپیماها مستقر بودند پرواز می‌کردند.
دستگاه‌های الکترونیکی
یکی از هواپیماها مجهز به دستگاه الکترونیکی بسیار پیشرفته‌ای بود که می‌توانست با پخش امواج مخصوص، هرگونه حمله نیروی هوایی ایران را مختل سازد.
هلیکوپترها و هواپیماهای آمریکایی مجموعا سه ساعت در ایران می‌ماندند. هلیکوپترها پرچم ایران را نصب کرده بودند تا توجه کسی را جلب نکنند.
یکی از ژنرال‌های فرانسوی در تلویزیون فرانسه گفت: بدون تردید آمریکایی‌ها قبلا به ایران پرواز کرده و تجهیزات لازم را از پیش در محل فراهم دیده بودند.
این ژنرال فرانسوی گفت: مسئله سوخت‌گیری یکی از مهم‌ترین قسمت‌های برنامه طرح دلتا بود.
وی به‌شدت به این اقدام آمریکایی‌ها حمله کرد و گفت: اجرای این طرح با آن‌چه برای پیاده کردن آن در نظر گرفته شده بود، تطبیق نمی‌کرد و طرح بسیار اشتباه‌آمیزی بود.
وی گفت: عملیات فرودگاه انتبه به‌کلی با این عملیات متفاوت بود. آمریکایی‌ها بدون توجه به مشکلاتی که اجرای این طرح داشت، در صدد آزاد کردن گروگان‌ها برآمدند و این اشتباه بزرگی بود.
افشا شدن عملیات دلتا این سؤال را برای کلیه محافل سیاسی اروپا مطرح کرده است که چگونه آمریکا، در حالی که حمایت اروپا را طلب می‌کند، رهبران اروپایی را از چنین اقدامات خطرناکی که احتمالا جنگ سوم را به وجود می‌آورد، بی‌خبر می‌گذارد.