پیام خراسان - کتاب «رابطه نفس و بدن از نظر ملاصدرا» نوشته احمد پهلوانیان که جسورانه ادعا می‌کند کامل‌ترین نظریه تاریخ فلسفه درباره ذهن و بدن متعلق به حکمت صدرایی است، به چاپ سوم رسید و دوباره سر زبان‌ها افتاد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، ارتباط نفس و بدن از موضوعات ژرفی است که همه فیلسوفان از افلاطون و ارسطو و سایر فلاسفه یونانی گرفته تا بوعلی سینا و سهروردی و دیگر حکمای مسلمان و حتی اندیشه ورزان فلسفه جدید غرب، درباره آن دیدگاه‌های خود را ارائه داده‌اند، اما در این میان، کامل‌ترین و بهترین نظریه از آنِ حکیم متأله، ملاصدرای شیرازی است.
ملاصدرا با توجه به تعریفی که از نفس دارد و بیانی که درباره حقیقت و ویژگی‌های نفس مطرح می‌کند و با توجه به ابتکارات بدیع فلسفی خود، مثل «حرکت جوهری»، ارتباط ارگانیک و طبیعی نفس و بدن را به گونه‌ای ترسیم می‌کند که ابعاد تاریک و گوشه‌های ناپیدای این مسئله را روشن می‌سازد.
اثر حاضر، دیدگاه صدرالمتألهین را در خصوص رابطه نفس و بدن، از جنبه‌های گوناگون تشریح کرده است.
این نوشتار، حاصل پژوهشی درباره مسئله رابطه و علاقه نفس و بدن و بازاندیشی و واکاوی پاسخ به آن در اندیشه ملاصدراست، که صد البته نباید نسبت به اندیشه سترگ و فراز افق فکری صاحب نظریه سنجیده شود که «دست ما کوتاه و خرما بر نخیل»، بلکه معیار سنجش و داوری، محدودیت ظرف اندیشه نگارنده و حضیض توانایی‌های او باید باشد.این اثر در سه فصل تألیف شده است؛ در فصل اول مروری اجمالی به دیدگاه‌های مطرح و شاخص در بیان حقیقت نفس دارد. در این فصل پس از بیان حقیقت نفس از دیدگاه افلاطون، ارسطو، فلوطین، ابن سینا و شیخ اشراق، دیدگاه ملاصدرا درباره نفس، حدوث و قدم آن، قوای نفسانی، مراتب و سیر استکمالی نفس و کمال نهایی آن، مطرح می‌شود.
فصل دوم به تبیین طرح مسئله ارتباط نفس با بدن، و طرح دیدگاه‌های فلاسفه اثرگذار در سیر اندیشه بشری از قدیم تا جدید می‌پردازد. در این فصل پاسخ‌های افلاطون، ارسطو و فلوطین از حکمای یونان باستان، ابن سینا و شیخ اشراق از فلاسفه مسلمان و همچنین دیدگاه دکارت، دوگانه انگاران، رفتارگرایان، پیروان نظریه این همانی و کارکردگرایان از فلسفه جدید غرب در جواب چگونگی این ارتباط ارائه می‌شود.
در فصل سوم سؤال اصلی پژوهش یعنی تبیین ملاصدرا از چگونگی رابطه نفس و بدن محور قرار گرفته است. در این فصل ضمن تشریح تعلق و ارتباط‌های شش گانه‌ای که ملاصدرا تحت عنوان انواع ارتباط طرح می‌کند، به این نتیجه می‌رسیم که بنابر دیدگاه او، نفس در ابتدای حدوث به ماده جسمانی نیاز دارد. چه اینکه حدوث آن جسمانی است و بعد از آن، طبق مبنای حرکت جوهری، نفس، تدریجا مراتب و مراحل استکمالی خود را با تعلق به بدن، تدبیر آن و تصرف در قوا و اعضای آن طی می‌کند.
علاقه‌مندان برای تهیه این کتاب می‌توانند به نشانی اینترنتی مؤسسه بوستان کتاب به آدرس www.bustaneketab.ir مراجعه کنند.